به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه «گفت‌وگوی فرهنگی» با موضوع مدیریت فرهنگی و اثرگذاری اجتماعی امام حسن عسکری(ع) و با حضور حجت الاسلام والمسلمین علی کیانی کارشناس مسائل مذهبی و حجت الاسلام والمسلمین خسرو زارعی کارشناس مسائل دینی روانه آنتن شد.
حجت الاسلام والمسلمین علی کیانی وجود حضرت امام حسن عسکری(ع) در یک منطقه نظامی را یکی از ویژگی های زندگی ایشان عنوان کرد و گفت: در دوران حیات امام عسکری(ع) سه محور وجود دارد؛ نخست امامت در دوران و سنین نوجوانی و جوانی است.
وی افزود: نکته ای که در زندگی ایشان وجود دارد این است که در این دوران ایشان مانند خورشیدی که در حال غروب است، آرام آرام اما از دید مردم پنهان شده بود و فضایی را برای غیبت امام زمان آماده می کردند.
وی به سومین محور و نکته زندگی امام حسن عسکری (ع) اشاره کرد و اظهار داشت: تبعید امام هادی و امام عسکری به شهر سامرا؛ به منطقه ای است که هیچ محب اهل بیتی وجود ندارد و یا خیلی کم است. در این منطقه فرقه های انحرافی زیادی وجود دارد مانند فرقه صوفیه که از زمان امام صادق بنا نهاده شد و در زمان امام حسن عسکری به اوج خودش رسیده است و همچنین برخی دیگر از فرقه های انحرافی که ائمه را خالق می دانستند.
این کارشناس مسائل مذهبی خاطرنشان کرد: برخی اقدامات در زمان امام هادی بنا گذاشته شد که در زمان امام حسن عسکری به اوج خودش رسید، زیرا همه معصومین(ع) به سمت معرفی منجی رفتند تا حکومت جهانی ایجاد کند.
حجت الاسلام والمسلمین کیانی در بیان یکی از اقدامات امام حسن عسکری گفت: جدا کردن شیعه و غیر شیعه است، زیرا خیلی از فرق خودشان را به نام شیعه معرفی می کردند و امام را در حد خدا و مصداق شیعه واقعی را این افکار می دانستند. امام با بیان مباحث عقیدتی و احکام با این موضوع مقابله می کردند.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین خسرو زارعی به فعالیت های سیاسی امام حسن عسگری(ع) اشاره کرد و گفت: امام شش سال امامت داشتند که در این مدت با سه خلیفه عباسی زیست داشتند که از این سال های امامت، سه سال آن یعنی نیمی از دوران امامت را در زندان بودند.
وی خاطرنشان کرد: در آن سه سالی که آزاد بودند نیز در شدیدترین تدابیر امنیتی زندگی می کردند که ارتباط بین امام معصوم با مردم و شیعیان یا قطع بود یا بسیار اندک. در چنین جو خفقانی، امام باید از انحراف جلوگیری کند و رسالت خودش را به شیعیان برساند تا این جمعیت متفرق نشود و البته با شهرهای مختلف و دور مانند سامرا، ساری، همدان و قم هم ارتباط داشته باشد.
این کارشناس مذهبی و دینی هدف اصلی امام حسن عسگری (ع) را آماده سازی مردم برای غیبت صغری عنوان کرد و بیان داشت: در آن زمان شیعیان قوت پیدا کرده بودند و این موضوع بنی عباس را به شدت ترسانده بود، زیرا آنها بر اساس روایات می دانستند که فرزند امام حسن عسگری قائمی است که بر علیه حکومت جباران و گردنکشان ایستادگی می کند.
وی اظهار داشت: در این خصوص یک نظام وکالتی را ایجاد می کند که یکی از هدف های آن حراست از نظام تشیع بود. نظام وکالتی به این شکل بود که افرادی که دارای سبقه دینی و فقیه بودند. یکی از مزایای این نظام این بود که ارتباط شیعیان با وکیل معصوم باشد تا بعد از آنکه امام زمان به امامت رسیدند بتوانند با وکیل هایشان برای ارتباط با مردم مراوده داشتند باشند و این آماده سازی مردم برای غیبت صغری بود.
حجت الاسلام والمسلمین زارعی ارتباط افراد با امام را بسیار سخت عنوان کرد و گفت: حتی خلیفه عباسی اعلام کرده بود امام روزهای دوشنبه و پنج شنبه باید به مقر حکومت بیاید و حضورش را اعلام کند. در این مسیر مردم برای امام دست تکان می دادند ولی امام پیام دادند که این کار را نکنید، زیرا اگر بفهمند شیعه هستید، کشته می شوید که این نشان می دهد، جو بسیار خفقانی وجود داشته است.
وی گسترش آموزه های دینی را در قالب کلام و حدیث یکی دیگر از اقدامات امام حسن عسگری عنوان کرد و بیان داشت: وکلایی که منصوب می شدند، کلام امام معصوم را برای مردم توضیح می دادند و مردم نیز عادت می کردند از روی روایات و احادیث به سیره معصومین دست پیدا کنند.
این کارشناس مسائل دینی در بیان مولفه نظام وکالتی اظهار داشت: این نظام به عنوان مدیریت فرهنگی مطرح بود و امام در شدیدترین حالت اقدام به دفع افکار انحرافی میان شیعیان اقدام کرد. امام به وسیله نظام وکالتی به شیعیان می رساندند که این اقدامات و اعتقادات التقاط و انحراف است.
وی آمادگی در جامعه شیعی برای آغاز غیبت صغری را از دیگر اقدامات نظام وکالتی عنوان کرد و بیان داشت: جامعه برای غیبت امام حسن عسگری آماده شده بود و به وکلای امام زمان اعتماد داشتند. همچنین دیگر اقدامی که این نظام وکالتی انجام می داد، وصول واجبات مالی شیعیان بود.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین علی کیانی بیان داشت: دوره های وکالت از زمان امام صادق بود و علت آن گستردگی اسلام در شهرها و کشورهای مختلف بود که امام باید برای رساندن پیام از وکلایی مورد اعتماد، استفاده می کردند.
وی افزود: البته در زمان خود پیامبر هم این موضوع وجود داشته است که افرادی را تربیت می کرد و به شهرهای مختلف می فرستاد ولی اوج آن در زمان امام هادی و امام حسن عسگری است، زیرا یکی از اهداف اصلی حضرت، آماده کردن فضا برای نبود و عدم دسترسی مردم به امام بود. در حقیقت این روند ادامه پیدا کرد تا امروز به مفهوم ولایت فقیه می رسیم.
خاطرنشان می شویم؛ برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" شنبه تا چهارشنبه ساعت ۲۰ از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود و فایل صوتی آن در سایت شبکه موجود است.
نظر شما