صديق تعريف در گفتگو با مهر : موسيقي آوازي ما پيشرفت نكرده است

 در آستانه نوروز 1385 آلبوم "ماه عروس" پس از كش و قوس هاي فراوان به بازار موسيقي عرضه شد كه حاصل همكاري صديق تعريف، (خواننده ) و گروه دستان به سرپرستي حميد متبسم است. اين اثر كه بخش گروهي آن توسط بنيانگذاران اصلي گروه دستان ضبط شده است، در سال پيش براي خواندن به صديق تعريف پيشنهاد شد و با او پس از شنيدن قطعات و تصنيف ها خواندن اين اثر را به عهده گرفت كه عرضه آن تا آخرين روزهاي سال  1384 طول كشيد. تعريف به دعوت ما درمحل خبرگزاري حاضر شد و به پرسش هاي خبرنگار موسيقي "مهر" در خصوص انتشار اين آلبوم، تبعات پيرامون آن و ساير مسائل مرتبط با موسيقي پاسخ داد.

به گزارش خبرنگار موسيقي "مهر"، در ابتداي اين گفتگو صديق تعريف در خصوص چگونگي ضبط و اجراي اين اثر گفت: من و آقاي متبسم كه هر دو از اعضاي گروه عارف و شيدا بوده ايم، مدت ها بود كه مترصد همكاري با يكديگر بوديم تا اينكه در سال  1382 آقاي متبسم خواندن اين اثر را به من پيشنهاد كرد. اگر چه اين تصنيف ها براي صداي من نوشته نشده بود، اما اجراي آن را تجربه خوبي در ادامه روند كارهاي پيشين خود ديدم كه حاصل اين همكاري آلبوم "ماه عروس" است.

وي در مورد علت ذكر نشدن اسامي نوزاندگان در اينسرت آلبوم "ماه عروس" اظهار داشت: من و آقاي متبسم مايل بوديم تا اسامي تك تك اعضاي گروه اجرا كننده به طور كامل ذكر شود، اما چند نفر از نوازندگان اين اثر به اين كار تمايل نداشتند و ما هم با احترام به خواست آنها اسامي شان را نياورديم . اما جا دارد از همكاري هنرمنداني چون بهزاد فروهري نوازنده ني، حسين بهروزي نيا نوازنده عود و مسعود خضري نوازنده دوتار اين اثر ياد كنم كه متاسفانه و به ناچار از آوردن اسامي بقيه دوستان خودداري كرديم.

اين خواننده درباره انتخاب عنوان "ماه عروس" براي اين اثر تصريح كرد: اين عنوان از اولين بيت قصيده معروفي از ملك الشعراي بهار،  برگرفته شده كه تصنيف "ماه عروس" بر اساس اين قصيده ساخته شده است.

وي با اشاره به اينكه "ماه عروس" ملهم از موسيقي خراسان است، افزود: موسيقي دستگاهي ما به نوعي وامدار موسيقي محلي است و تعداد زيادي از گوشه ها و قطعات موسيقي دستگاهي ايران از موسيقي نواحي برگرفته شده است. در حقيقت هم مي توان گفت موسيقي نواحي تكميل كننده موسيقي رديف دستگاهي  است و نمي توان تاثير آن را ناديده گرفت.

تعريف درخصوص خلاقيت و نوآوري در اين اثر، گفت: سعي ام براين بوده كه بتوانم علاوه بر اجراي علايق خود در موسيقي آوازي بتوانم، خواست آهنگساز را پاسخ داده باشم.

همچنين سعي كرده ام در ارائه آواز و انتخاب اشعار و آواز به فضاي موسيقي محلي و ظرفيت آن توجه داشته باشم.

خواننده "آبگينه" در باره پايين آمدن آستانه تحمل مردم براي شنيدن آواز و گرايش روز افزون آنها به شنيدن تصنيف و قطعات ضربي، اظهار داشت:يكي از علل اصلي اين گسست، بي توجهي رسانه هاي قدرتمندي نظير راديو و تلويزيون است. متاسفانه طي يك پروسه چندين ساله، مردم به درستي از سوي اين رسانه هاي تغذيه نشدند و به دنبال پديده مصرف گرايي در تمام شئون زندگي به موسيقي مصرفي گرايش بيشتري پيدا كردند و سطح سليقه شان روز به روز پايين تر آمد؛ و دريغا اكنون به جايي رسيده ايم كه مردم و مسئولين فراموش كردند، موسيقي آوازي پشتوانه اصلي موسيقي ايراني است.

وي با اشاره به اينكه هنرهاي جدي در سطح جهان مخاطبان خاص و آموزش ديده دارد، گفت: بر همين اساس موسيقي رديف و دستگاهي به علت متفكرانه و جدي بودنش به مخاطبان خاص و آموزش ديده اختصاص دارد و طبيعي است كه عامه مردم هم موسيقي  خاص و مورد مصرف خودشان را دارند. البته اين مساله مختص به كشور ما نيست به عنوان مثال در كشورهايي نظير اتريش  و آلمان كه به نوعي مهد موسيقي كلاسيك دنيا هم هستند مخاطبان خاص سالن هاي موسيقي كلاسك را پر مي كنند.

اين خواننده با اشاره به ظرفيت هاي موجود در موسيقي دستگاهي و بردن آن در ميان عامه مردم، گفت: هر هنري  ظرفيت خاص خودش را دارد، ما نبايد از موسيقي رديف دستگاهي توقع بيش از حد داشته باشيم اگر بخواهيم تغييري بنيادين و فوري در آن ايجاد كنيم به آن لطمه زده ايم و اگر موسيقيدانان ايراني بخواهند صرفا به فراگير شدن موسيقي توجه كنند، در ورطه موسيقي بازاري مي افتند. اين مساله ، بنيان موسيقي ايراني- به معناي درست كلمه- را مخدوش مي كند. در حقيقت وظيفه تعدادي از هنرمندان اين است كه حافظ و نگهبان اصول موسيقي ايراني باشند تا اين موسيقي براي هميشه صاحب پشتوانه باشد، در غير اين صورت پس از چند دهه مو سيقي ايران براي هميشه فراموش خواهد شد.

خواننده تيتراژ سريال امام علي (ع)درباره جايگاه موسيقي آوازي در موسيقي ايراني و نسبت آن با موسيقي سازي تاكيد كرد: از آنجايي كه فرهنگ  ما يك فرهنگ كلامي-شنيداري و متكي به هنر شعر است، طبيعي است كه كلام و آواز هم در موسيقي ايراني از اهميت ويژه اي برخوردار است. به هر حال انسان با كلام ارتباط بيشتري برقرار مي كند و اگر دقت كرده باشيد فرهنگ موسيقايي ما طوريست كه حتي نوازندگان درجه يك پس از اجراي قطعاتي چند، كلام را همراه ساز خود مي كنند و آواز مي خوانند.

وي در خصوص نقش خواننده درهنگام اجراي تصنيف، گفت: خواننده هنگام خواندن تصنيف مثل يك بازيگر است كه علاوه بر اجراي خواسته كارگردان بايد خلاقيت هاي شخصي خود را هم لحاظ كند و روايتي مختص به خود رائه دهد.

خواننده "ماه بانو" با ذكر اين نكته كه خود را كارشناس موسيقي آواز نمي داند، درخصوص جايگاه سليقه و تفكر در موسيقي ايراني، خاطر نشان كرد: قسمت عمده اي از شناخت موسيقي ايراني مبناي علمي دارد صرفا كارشناس ها مي توانند آن را بشناسند و بخشي ديگر از آن بر سليقه و خلاقيت افراد متكي است.

وي درباره عملكرد خوانندگان آوازهاي ايراني در سال هاي اخير ابراز داشت: موسيقي آوازي ما نسبت به گذشته دور پيشرفت چنداني نكرده است. شايد به لحاظ كمي پيشرفت هايي در اين حوزه شنيده شده است، اما فكر مي كنم از نظر كيفي گامي به جلو برنداشته ايم.

خواننده "كردانه" در پاسخ به اين پرسش كه آيا كم اقبالي در حوزه موسيقي ايراني از سوي مردم است يا نوآوري در آن صورت نگرفته است؟ گفت : اصولا عامه مردم تنوع طلب هستند ونمي توانند تشخيص چندان درستي از موسيقي آوازي داشته باشند. مردم در موقيعتي قرار گرفته اند كه قدرت تشخيص موسيقي خوب از بد را ندارند؛ چون صدا و سيما از صبح تا شب كارهاي بد و با كيفيت پايين پخش مي كنند ودر اين حاليست كه گوش شنيداري مردم به واسطه اين رسانه تربيت مي شود.

تعريف درباره نقش هنرمند درچنين موقعيت هايي گفت: يك موزيسين خوب نبايد تن به اين شرايط بدهد ولي بايست از ارائه كارهاي ضعيف و سطح پايين پرهيز كند.

صديف تعريف درپايان با اشاره به بازسازي آثار گذشتگان توسط خودش، خاطر نشان كرد: دوست داشتم دركنار آثار جديد و اركسترال، آثار متقدمين موسيقي ايراني را اجرا مي كردم كه چنين موقعيتي كمتر اتفاق افتاد.