به گزارش خبرگزاري "مهر"، در تاريخ 4 سپتامبر 1997 يك فلسطيني با حمله به فروشگاه يهودا كه يكي از مراكز اصلي در بيت المقدس و محل تجمع تعداد زيادي از يهوديان بوده است، اين محل را منفجر كرد كه دراثرآن پنج نفر كشته و دهها تن مجروح شدند كه در ميان مجروحان چندين تبعه آمريكايي نيز وجود داشتند .
تعدادي ازكساني كه از اين حادثه جان سالم به در بردند از گردشگران آمريكايي بودند كه در پي بازگشت به كشور خود عليه دولت ايران به بهانه حمايت هاي همه جانبه از حماس به دادگاه فدرال شكايت كردند .
آنان ادعا مي كردند حماس توسط دولت ايران حمايت ملي مي شده وبنا بر اين ايران مسوول انفجار آن سال دربيت المقدس شناخته مي شود .
قاضي آن زمان در دادگاه فدرال آمريكا "ريكاردو اوربينا" اين ادعا را قبول و ايران را به پرداخت سالانه بين 50 تا 100 ميليون دلار در سال به سازمانهايي كه آنان را "سازمان هاي تروريستي از جمله حماس " خواند ، متهم كرد .
با عدم حضور ايران در آن دادگاه ، حكمي مبني بر پرداخت 5/423 ميليون دلار غرامت به شاكيان صادر شد و قرار شد اين پول ازطريق فروش وحراج سرمايه هاي ايران درآمريكا از جمله كلكسيون آثار باستاني ايران كه در موسسه مطالعات شرقي دانشگاه شيكاگو نگهداري مي شد ، به مدعيان پرداخت شود .
اقدام در اين زمينه به عهده " ديويد استارچمن " يك وكيل آمريكايي قرار داده شد .
*اشياء باستاني ايران در آمريكا
طي حفاريهاي باستان شناسي درسالهاي 1933و 1934 ( 1312 و 1313هجري شمسي ) به سرپرستي " ارنست هرتفلد " باستان شناس بزرگ دانشگاه شيكاگو درباروي تخت جمشيد هزاران لوح گلي كشف شد. اين الواح كه به دوران داريوش اول تعلق داشت پس از كشف از سوي موسسه شرق شناسي دانشگاه شيكاگو براي تحقيقات بيشتر از ايران به امانت گرفته شد .
روي اين الواح گلي كه قدمتي 2500 ساله دارند،علاوه بر متون، آثار مهرهاي هخامنشي با نقوش سلطنتي ، صحنه شكار، حيوانات و اسطوره ها وجود دارد .
اين الواح اطلاعات بسيار زيادي از نظام هاي اقتصادي ، اجتماعي ، سلطنتي و اداري دوره هخامنشي و همچنين موضوعات مربوط به پرداخت مواجب كاركنان ، كارگران و روحانيون را در آن دوره در اختيار صاحبان آن قرار مي داد .
در سالهاي گذشته موسسه شرق شناسي دانشگاه شيكاگو بعد از مطالعه روي تعداد بسيار زيادي از الواح ، متون آنها را در كتابهاي مختلف به چاپ رسانده است .
اين موسسه تا پيش از پيروزي انقلاب اسلامي پروژه هاي مهم باستان شناسي و حفاري را در ايران سرپرستي مي كرد اما اين پروژه ها در سال 1979 خاتمه يافت .
درسال 1383 در پي رايزني هاي به عمل آمده با مسوولان اين دانشگاه از سوي سازمان ميراث فرهنگي 300 لوح گلي كه حاوي اطلاعاتي در مورد زبانها و زندگي روزمره مردم در امپراطوري هخامنشي بود ، به ايرانيان بازگردانده شدند . اين اولين بار بود كه بعد از 70 سال تعدادي ازاين الواح از آمريكا به ايران بازگردانده مي شدند ضمن اينكه اين مهم براي اولين بار پس از پيروزي انقلاب اسلامي صورت مي گرفت .
در همان زمان قرار شد بقيه الواح نيز به ايران باز گردانده شود .
*آخرين تحولات
درتير ماه سال جاري در پي دادخواهي "استارچمن" براي توقيف الواح مذكور ، دادگاه تشكيل جلسه داد . وي در دادخواست خود ضبط و حراج الواح براي پرداخت غرامت به خانواده اسرائيلي هايي كه يك يا چند تن از اعضاي خانواده آنها توسط فلسطيني ها كشته شده اند ، را نموده بود كه مورد موافقت دادگاه قرار گرفت .
سپس يك قاضي فدرال آمريكا نظر دانشگاه شيكاگو درباره حق مالكيت ايران برالواح مذكور را كه به صورت اماني در آن دانشگاه نگهداري مي شدند را رد كرد .
دادگاه فدرال درجلسه خود اين دادخواهي را ميان كشورمان از يك سو و" جني روبين و ديگران " ازسوي ديگر اعلام كرده است . منظور دادگاه از "و ديگران " در واقع آن دسته از اسرائيلي هايي بودند كه در انفجار يك بمب كه 9 سال پيش به وقوع پيوست در فلسطين اشغالي كشته شده بودند .
قراراست ماه اينده ميلادي جلسه ديگري تشكيل و براي آخرين بار به درخواست "استارچمن " و دفاعيات دانشگاه شيكاگو رسيدگي كند .
دانشگاه شيكاگو اعلام كرده است كه علي رغم حضور نماينده ايران در جلسه دادگاه ، مسوولان آن دانشگاه از حق مالكيت ايران بر الواح دفاع خواهند كرد . دانشگاه علت عدم حضور نماينده ايران در جلسه دادگاه را تجربه تلخ ايرانيان از سيستم قضايي آمريكا اعلام كرده است .
اتهام سنگين دانشگاه شيكاگو عليه دادگاه هاي آمريكا ، بلافاصله واكنش مقامات قضايي آمريكا را سبب گرديد ، آنها سريعا خصومت دادگاه هاي آمريكا با ايران را كاملا بي اساس خواندند .
حراج ميراث فرهنگي ايران باعث بي اعتباري مجامع بين المللي و فرهنگي مي شود
وزارت خارجه باجديت موضوع را پيگيري خواهد كرد
سخنگوي وزارت خارجه در خصوص حكم دادگاه آمريكايي براي حراج آثار باستاني ايران به نفع رژيم اشغالگر قدس نيز گفت: اين حكم بسيار عجيب و قريب بود البته هنوز اجرايي نشده است و تلاش مي كنيم اجرايي نشود.
به گزارش خبرنگار سياسي"مهر"، آصفي صبح امروز در نشست هفتگي با خبرنگاران در خصوص حكم دادگاه آمريكايي براي حراج آثار باستاني ايران به نفع رژيم اشغالگر قدس ، با بيان اين مطلب اظهار داشت: ميراث فرهنگي صرفا مربوط به يك كشور نيست و متعلق به تمام جهان است.
بر اساس حكم "بلانشه منينگ"(Blanche M. Manning ) قاضي دادگاه فدرال در ايالت ايلينويز آمريكا، بازماندگان قربانيان بمب گذاري در بيت المقدس مي توانند اشياء باستاني ايران را در اين مؤسسه به عنوان غرامت طلب كنند.
آصفي تاكيد كرد: حراج ميراث فرهنگي قابليت اجرايي ندارد چون مغاير با كنوانسيون 1970 است.
سخنگوي وزارت خارجه با بيان اينكه دفاتر نمايندگي ايران در نيويورك و يونسكو(پاريس) براي پيگيري كار بسيار فعال هستند يادآور شد: ما با دانشگاه شيكاگو در اين خصوص صحبت كرده ايم و اين دانشگاه اين حكم را رد كرده است.
وي با تاكيد بر اينكه اين حكم باعث بي اعتباري مجامع بين المللي و فرهنگي مي شود، گفت: قطعا وكيل خواهيم گرفت و كار را از طريق ديپلماتيك پيگيري خواهيم كرد.
آصفي ابراز اميدواري كرد ايرانيان خارج از كشور نيز به اين موضوع واكنش نشان دهند.
خريداران احتمالي آثار دوران هخامنشي شناسايي مي شوند
عواقب وسيع سياسي براي خيانت در امانت آمريكا مترتب است
فروش ميراث فرهنگي فقط با صدور يك حكم ميسر نيست
معاون رئيس جمهور و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اشاره به اينكه فروش آثار دوران هخامنشي به راحتي اينكه فقط حكمي صادر شود نخواهد بود، از وجود عواقب وسيع سياسي براي اين خيانت در امانت آمريكا خبر داد.
اسفنديار رحيم مشايي در گفت و گو با خبرنگار "مهر"، با بيان اينكه اموالي كه توسط يكي از دادگاههاي آمريكا به ناحق تهديد به حراج شده است، در سال 1316 از كشورمان خارج شده بود، اظهار داشت: قرار بود اين اين عتيقه جات كه از ارزش بالاي معنوي و مادي برخوردارند، پس از مطالعه و تحقيق توسط دانشگاه شيكاگو به كشور بازگردد كه متاسفانه اين امر محقق شند.
وي اضافه كرد: با توجه به غفلت رخ داده در طول سالهاي گذشته، سعي كرديم با برقراري ارتباط با دانشگاه شيكاگو، به آنها اعلام كنيم كه با توجه به گذشت دهها سال از پايان تحقيقات بر روي اين اشياء، زمينه بازگشتشان را فراهم كند كه آنها نيز بر مالكيت ايران بر اين عتيقه جات اذعان دارند.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اشاره به اينكه راي دادگاه در خلال مكاتبات و ارتباطات اين سازمان و دانشگاه ياد شده بود، افزود: از هر طريق قانوني كه ابتدا زمينه عدم حراج و سپس بازگشت اين اموال به كشورمان را فراهم كند، استفاده مي كنيم.
رحيم مشايي در پاسخ به اين سئوال كه تاكنون چه اقداماتي توسط سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري صورت گرفته است، اظهار داشت: ابتدا از طريق ديپلماتيك و با كمك وزارت خارجه به رايزني در اين خصوص پرداختيم و در صورت عدم حصول نتيجه دلخواه به سراغ دادگاهها و مراجع قانوني مرتبط خواهيم رفت و در اين مراكز حقوق مردم ايران را پيگيري مي كنيم.
فروش اين آثار در حراج، يكي از احتمالات موجود است كه رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در اين زمينه اظهار داشت: اگر بر اساس راي ناحق دادگاه آمريكايي، اين آثار به فروش برسد، ضمن پيگيري اين اقدام ، خريداران آثار مذكور را شناسايي خواهيم كرد تا به محض صدور راي مقتضي ، بازگشت اشياء دوران هخامنشي با سهولت بيشتري انجام شود.
معاون رئيس جمهور با تاكيد بر سياسي بودن اين راي دادگاه آمريكا، خاطرنشان كرد: البته فروش اين آثار به راحتي اينكه فقط حكمي صادر شود نخواهد بود.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استفاده از ظرفيتهاي مراكز فرهنگي و سازمان هاي مربوطه در اين خصوص را نيز جزء اقدامات انجام شده توسط اين سازمان نام برد و از برقراري ارتباطات لازم و توضيح آن موضوع براي سازمان يونسكو به عنوان يكي از اين فعاليت ها ياد كرد.
مشايي در پايان، هدف فعلي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري را استفاده از كوتاهترين راه و زمان ممكن براي لغو اين حكم و سپس، بازگشت آثار اعلام كرد و گفت: اين گونه اقدامات آمريكا همچون بسياري كارهاي ديگر، ناديده گرفتن حقوق ملتهاست و موقعيت اين كشور در افكار عمومي را بيش از پيش متزلزل خواهد كرد و قطعا عواقب بسيار وسيعي براي اين خيانت در امانت آمريكا مترتب است.
اعلام آمادگي دانشگاه شيكاگو براي بازگرداندن آثار تاريخي ايران
رئيس موزه ملي ايران از همكاري دانشگاه شيكاگوي آمريكا براي بازگشت آثار تاريخي به ايران خبر داد.
به گزارش خبرگزاري"مهر"، كارگر با اعلام اين خبراظهارداشت : طي مكاتباتي كه با مسئولان دانشگاه شيكاگوداشته ايم، آنان اعلام آمادگي كرده اند تا تمامي اسناد و آثار تاريخي مربوط به جمهوري اسلامي ايران را در اختيار ما قرار دهند.
وي درگفتگو با شبكه خبرافزود: مسئولان دانشگاه شيكاگو اعلام كرده اند، مسئولان و سياستمداران آمريكايي حق ندارند آثارتاريخي كشوري را به تاراج گذارند، زيرا اين امر موجب كاهش اعتبار دانشگاهها و مراكز علمي آمريكا خواهد شد.
رئيس موزه ملي ايران تصريح كرد: ازآنجا كه مسئولان دانشگاه شيكاگو آمادگي خود را براي پيگيري وبازگرداندن اين آثار به كشور مان اعلام كرده اند، پيگيري و بازگرداندن آثار تاريخي ايران از آمريكا تا كنون جنبه حقوق پيدا نكرده است.
به گفته كارگر بيش از سه هزار اسناد و آثار تاريخي به همت مسئولان كشور قبل و بعد از انقلاب اسلامي، به كشوربازگردانده شده است و در حال حاضر مسئولان در تلاشند تا ديگر اسناد و آثار تاريخي كه مربوط به تاريخ ايران مي شود را به كشور بازگردانند.
كارگر ادامه داد: موضوع آثار تاريخي ايران در آمريكا يك موضوع كاملا شفاف است، زيرا طبق كنوانسيون هاي بين المللي كه در زمينه آثار تاريخي كشورها فعاليت مي كنند، هيچ كشوري حق ندارد آثار كشور ديگري را به تاراج گذارند كه نمونه بارز آن دفاع اين كنوانسيونها به هنگام حمله بن لادن به آثار تاريخي افغانستان بود.
وي در پايان ابراز اميد واري كرد كه اين آثار تاريخي به زودي به كشور بازگردانده خواهد شد.
اسناد توافق ايران و دانشگاه شيكاگو براي بازگرداندن آثار تاريخي از سال 82 موجود است
محكوميت اقدام آمريكا وظيفه همه ايرانيان است
حسين مرعشي رئيس سابق سازمان ميراث فرهنگي اعلام كرد كه اين سازمان ميراث فرهنگي و دانشگاه شيكاگو در سال 82 براي بازگرداندن آثار باستاني ايران، طي چند مرحله توافق كردند، كه اسناد آن در سازمان موجود است .
حسين مرعشي در گفت و گو با خبرنگار سياسي"مهر"، در خصوص حكم دادگاه فدرال آمريكا مبني بر حراج ميراث فرهنگي ايران كه به امانت نزد دانشگاه شيكاگو بوده است، گفت : در زمان مهندس بهشتي رئيس اسبق سازمان ميراث فرهنگي درسال 82 ، سيصد قطعه از الواح باستاني از دانشگاه شيكاگو به ايران بازگردانده شد و در صورت جلسه اي مقر شد كه باقي الواح نيز در يك يك دوره زماني باز گردانده شود .
وي با بيان اينكه آثار باستاني ايران موجود در دانشگاه شيكاگو متعلق به دولت ايران است، گفت : اين دانشگاه نيز بر اين نكته تاكيد دارد و دادگاه آمريكا نمي تواند آثار و اموال دولتي را بفروشد چون مصونيت قضايي دارند .
مرعشي تاكيد كرد: محكوميت اقدام دادگاه آمريكايي و زير سئوال بردن اين اقدام غير فرهنگي، وظيفه ملي همه ايرانيان در سراسر جهان است.
دانشگاه شيكاگو بايد پاسخگو باشد
ايران مي تواند به ديوان لاهه شكايت كند
يوسف مولايي حقوقدان تاكيد كرد: دادگاه فدرال آمريكا با حكم حراج ميراث فرهنگي ايران اصل بين المللي مصونيت دولت ها را ناديده گرفته است و بر اين اساس ايران مي تواند در اين خصوص به ديوان بين المللي دادگستري (لاهه) شكايت كند.
يوسف مولايي در گفت وگو با خبرنگار سياسي "مهر"، در خصوص حكم دادگاه فدرال آمريكا مبني بر حراج ميراث فرهنگي ايران كه به امانت نزد دانشگاه شيكاگو بوده است گفت : حكم دادگاه فدرال آمريكا چون با حقوق بين الملل سازگار نيست و با ناديده گرفتن اصل مصونيت دولتها عليه ايران صادر شده است مي تواند در ديوان بين المللي دادگستري مورد شكايت ايران قرار گيرد.
وي توضيح داد: حكم دادگاه هر كشوري در چارچوب قوانين قضايي همان كشور معتبر است و قابليت اجرايي دارد اما براي معتبر بودن در خارج از مرزها بايد با حقوق بين الملل نيز سازگار باشد.
مولايي افزود : هر دولت در برابر محاكم ملي و داخلي كشور هاي ديگر مصونيت دارد و در مورد اين حكم عليه ايران هيچ حمايتي قوي تر از اين كه حق بين المللي مصرح در قوانين بين الملل وجود ندارد، آمريكا اين اصل اساسي و پايه را ناديده گرفته است.
استاد حقوق بين الملل دانشگاه تهران درعين حال تصريح كرد: براي پيگيري حقوقي بايد ببينيم ايران بر اساس چه موافقتنامه يا قراردادي اين آثار را به دانشگاه شيكاگو داده است، اگر نحوه تحويل اماني مطلق باشد تحت هر شرايطي دانشگاه بايد پاسخگو باشد.
وي تاكيد كرد: ما آثار را به دانشگاه شيكاگو تحويل داده ايم و بايد در مرحله اول از آنان مطالبه كنيم و دانشگاه در برابر ما مسئول است.
بر اساس حكم "بلانشه منينگ" (Blanche M. Manning) قاضي دادگاه فدرال در ايالت ايلينويز آمريكا، بازماندگان قربانيان بمبگذاري در بيت المقدس مي توانند اشياء باستاني ايران را در دانشگاه شيكاگو به عنوان غرامت طلب كنند.
در 4 سپتامبر سال 1994 در يك بمب گذاري در بيت المقدس پنج نفر كشته و ده ها تن مجروح شدند كه در ميان مجروحان چندين تبعه آمريكايي نيز وجود داشتند.
بازماندگان از ايران به عنوان كشوري كه به ادعاي آنها جنبش مقاومت حماس را پشتيباني مالي مي كند شكايت كرده و از ايران طلب خسارت كرده اند.
دانشگاه شيكاگو همچنين با استناد به اينكه مالكيت اين اشياء در انحصار "موزه ملي ايران" و نيز "سازمان ميراث فرهنگي" است در تلاش برآمده است تا مانع ازصدور حكم دادگاه شود اما قاضي پرونده اين توجيه يعني اصل مصونيت دولتي ناكافي است، سرانجام به نفع بازماندگان اين پرونده راي داد.
نظر شما