خبرگزاری مهر، گروه استانها: با استناد به یافته‌های باستان‌شناسی قدمت خلخال به نیمه دوم هزاره اول قبل از میلاد می‌رسد. موقعیت جغرافیایی آن این شهرستان را به محل تلاقی طبیعت بکر دو استان اردبیل و گیلان بدل ساخته و به واسطه ظرفیت‌های ممتازی که در گردشگری طبیعی، تاریخی، مذهبی، باستانی و میراثی دارد جزو شهرستان‌های شاخص گردشگری استان اردبیل محسوب می‌شود.
شهرستان خلخال یکی از قدیمی‌ترین شهرهای وابسته به آذربایجان است که وجود جاده خلخال - اسالم پل ارتباطی آن را به شهرها شمالی کشور نیز فراهم ساخته است.
زبان مردم بخش مرکزی و عمده روستاهای این شهرستان ترکی آذربایجانی بوده در برخی روستاها و بخش‌ها، زبان‌های تاتی، تالشی و کردی نیز رواج دارد.
جاده اسالم، راه ارتباطی رویایی در خلخال
جاده خلخال – اسالم که از شهر خلخال آغاز و تا سه راه اسالم در جاده رشت – آستارا در استان گیلان امتداد دارد، بیش از ۷۰ کیلومتر طول داشته و به لحاظ طبیعی یکی از زیباترین مکان‌های گردشگری در کشور محسوب می‌شود.
شالیزارها، آبادی‌ها و رودخانه کنار جاده توانسته است زیبایی منحصربه‌فردی را به این منطقه ببخشد، بطوریکه امروزه از این مسیر ۷۰ کیلومتری به بهشت گردشگران و مسافران یاد می‌شود. از مجموع این مسیر ۲۰ کیلومتر آن در حوزه استحفاظی اردبیل و ۵۰ کیلومتر آن در حوزه استحفاظی گیلان است.
این جاده که به دلیل کوهستانی بودن حتی در تابستان از آب‌وهوای سرد و خنک برخوردار است، در اغلب اوقات به‌ویژه در نیمه دوم سال به دلیل بارش برف و باران‌های سیل‌آسا بسته است و مسافران تنها می‌توانند در فصول بهار و تابستان از زیبایی‌های آن لذت ببرند.
در نزدیکی خلخال آب گرم معروفی به نام «کیوی» وجود دارد که بر عکس بسیاری از شهرهایی که آب گرم دارند موج مسافر در آن به چشم نمی‌خورد و با خیال آسوده و به دور از دغدغه‌های شلوغی مثل پیدا کردن جای پارک و اقامت و ترافیک می‌توانید در آن اتراق کنید و تنی به آب بزنید.
البته جنگل نوردانی که به این جاده سفر می‌کنند می‌توانند از مسیر روستای «نهالستان پیرسون» در ۲۰ کیلومتری اسالم به خلخال وارد جنگل شده و از این مناطق زیبا و افسونگر طبیعی به سمت بالای جنگل و قله حرکت کنند تا به قله‌ای برسند که به دره «اشراف» معروف است، جایی که زیبایی و فریبندگی آن در حد کمال است.
تفرجگاه اندبیل؛ آسودگی در دل طبیعت
تفرجگاه اندبیل که بیشتر به چشمه میر عدیل (میرعدیل بولاغی) معروف است، در پنج کیلومتری شرق مرکز شهرستان خلخال، در محدوده روستای اندبیل و در کوهپایه‌های تالش قرار گرفته و همه‌ساله در فصول مساعد سال بویژه ایام تابستان پذیرای مسافران و گردشگران است.
چشمه میرعدیل به خاطر ظرفیت بالای آبدهی سرچشمه رودخانه‌ای با همین عنوان است که در پایین‌دست چشمه با ایجاد سدهای مختلف و همچنین استخرهای پرورش ماهی قزل‌آلا نیز در آن رونق دارد.
جنگل‌های بلوط و ممرز و بوته‌های تمشک که به صورت متراکم در شمال روستای اندبیل گسترده شده‌اند یکی از جلوه‌های بسیار زیبای طبیعی روستا به شمار می‌روند.
در روستای اندبیل پوشش مردان و زنان معمولاً لباس بلند سفید گل‌دار یا به رنگ روشن است.
منطقه گردشگری ازناو
منطقه گردشگری ازناو در جنوب شهر خلخال و چشمه ازناو در فاصله پنج کیلومتری از آن و در نزدیکی جاده اسالم قرار دارد و شامل کوه ازناو، چشمه ازناو و باغ‌های مفرح بوده و همه‌ساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران است.
بلندترین نقطه این منطقه قله ازناو است که ارتفاعی حدود ۲۳۵۰ متر از سطح دریا دارد که از پای این قله و در شمال شرقی آن چشمه آب خارج می‌شود که به چشمه ازناو شهرت دارد. وجود این چشمه و ظرفیت آبدهی بالا و دائمی آن در طول سال باعث پدید آمدن باغ‌های مفرح در امتداد آن شده است.
به سبب وجود تعداد پنج غار طبیعی بزرگ و کوچک در سازه‌های آهکی، شرایط زیستگاهی بسیار مناسبی در این منطقه برای زندگی انواع حیوانات و پرندگان وحشی از جمله کل و بز وحشی و کبک و ... بوجود آمده که منطقه را به مکان گردشگری تبدیل می‌کند.
روستای کزج، ماسوله استان اردبیل
یکی از مهم‌ترین آثار گردشگری خلخال روستای گردشگری کزج است. نام این روستا از واژه «کزه» یا چوب‌دستی اتخاذ شده و جزو آثار طبیعی منحصربه‌فرد شمال غرب کشور است. این روستا جزو بخش خورش رستم شهرستان خلخال بوده و در ساحل شرقی و در دامنه کوه مشرف به رودخانه قزل‌اوزن واقع شده است.
به علت نزدیکی این روستا به ماسوله و شباهت زیاد بافت این دو روستا و بر اساس نظر کارشناسان معماری تاریخی و بر اساس شواهد مستدل و مشابهت ساخت‌وساز و نیز معماری خانه‌ها، طریقه آرایش و سلیقه به کار رفته در ساخت‌وساز ابینه، اهالی روستای گردشگری ماسوله از سکنه این روستا هستند که در گذشته‌های دور به علت کوچ مردم این روستا و استفاده از منطقه ماسوله به عنوان ییلاق، بخشی از جمعیت روستای کزج در آن منطقه ساکن شده و روستای ماسوله را به روش روستای کزج بوجود آورده‌اند.
به مانند ماسوله پشت‌بام اکثر خانه‌های این روستا کاه‌گلی بوده و به علت شیب تند محل ساخت و استقرار روستا پشت‌بام هر خانه‌ای حیاط خانه بالاتر است، اما به علت کوتاهی در معرفی این روستا با وجود قدمت تاریخی افزون‌تر به نسبت روستای ماسوله در میان ایرانیان شناخته شده نیست.
امامزاده سید دانیال زیارتگاه فرزند امام هفتم
خلخال به لحاظ گردشگری مذهبی نیز از غنای خاصی برخوردار است، چنانچه بقعه متبرکه امامزاده سید دانیال (ع) در روستاى خانقاه سادات بالاى تپه کم ارتفاعى در پنج کیلومترى شمال شهرستان خلخال واقع شده و طبق روایت اهالى امامزاده سید دانیال از نوادگان امام موسى کاظم (ع) بوده و به روایت ریش‌سفیدان و اهالى روستا کرامات زیادى در حق مردم روا داشته است.
بناى زیارتگاه در دو طبقه با نماى اصلى سنگ مرمریت سفید که در طبقه همکف بنا انبارى و در طبقه اول ضریح فلزى طلاکاری شده و شبستان مردانه و زنانه و زائرسرا قرارگرفته است.
ساختمان قدیمى این امامزاده کوچک بوده و دو ساختمان جدید در زمان‌های متفاوت بر آن اضافه شده، این امامزاده در اعیاد مذهبى داراى بیشترین زائر است.
امامزاده دیگر خلخال امامزاده سید عبدالله از نوادگان امام موسی کاظم(ع) است که در یک کیلومتری شهر کلور در کنار چشمه جیگیزات و رودخانه پرخروش شاهرود در دل کوه‌های بلند منطقه قرار گرفته است.
ساختمان این امامزاده نوساز بوده و بــا الگوگیری از معماری اسلامی به صورت چهارضلعی با پنجره‌های مشبک ساخته شده است.
خانه دموکرات‌ها نماد مشارکت آزادی خواهانه در خلخال
خانه دموکرات‌ها نیز به عنوان یکی از خانه‌های قدیمی و تاریخی این شهرستان در محله «قاضیلر» واقع شده و هم اکنون مالکیت آن خصوصی است.
این خانه قدیمی یکی از خانه‌های تاریخ‌ساز خلخال به حساب می‌آید و در سال ۱۳۲۴ و زمان حضور دموکرات ها، محل ستاد این فرقه بوده و به آن «ایشتاپ» گفته می‌شد.
این خانه که سبک معماری آن به دوره قاجار برمی‌گردد، گویای سبک معماری منحصربه‌فرد این منطقه است.
آبشارها و آبگرم‌های خلخال
آبگرم خلخال در ۲۲ کیلومتری شمال باختری هروآباد و به فاصله ۹۶ کیلومتری میانه از دل زمین خارج می‌شود. اطراف چشمه را سنگ آهکی و آذرین از نوع آندزیت پورفیزیک پوشانده است.
خروج آب از زمین در چند مظهر نزدیک به هم به فاصله چند صد متری جاده است . آبگرم خلخال از دسته آب‌های بیکربناته سدیک گرم و گازدار است که در درمان بیماری‌های مفصلی، روماتیسم و عصبی مؤثر است.
آبگرم گرمخانه در روستای گرمخانه و حدود ۱۸ کیلومتری جنوب غربی خلخال، چندین چشمه آبگرم معدنی است که درجه حرارت آنها از ۳۰ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد متغیر است.
آبشار «نره گر» در روستای «اسبو» از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال و آبشار و چشمه آق‌بلاغ در محدوده منطقه حفاظت شده آق داغ که مهم‌ترین زیستگاه حیات‌وحش در استان اردبیل است، قرار دارد و نزدیک‌ترین راه ارتباطی به آق‌بلاغ از طریق یک راه پیاده رو از روستای لرد بخش شاهرود خلخال است.
چشمه فنارود در جنوب شرقی روستای خوجین در دامنه کوه چهل خانی و مالان خوجین شهرستان خلخال قرار داشته که اطراف آنرا چمنزار و جنگل‌های استپی فرا گرفته و در پایین‌دست آن سد خاکی فنارود واقع شده است.
نظر شما