به گزارش خبرنگار مهر، از آنجا که هنرهای دیجیتال در ایران نوپاست و به تبع آن نمایش آثاری با ویژگی های رسانه های نوین نیاز به ابزار فناوری دارد هنرمندانی هم که در این وادی هنری پای می گذارند هنوز در مرحله تجربه گرایی هستند کمتر نگارخانه ای تمایل به پرداختن به چنین هنری دارد چراکه به باور کارشناسان هم این آثار هنری مانند آنچه در دیگر هنرها امکان پذیر است بازگشت اقتصادی ندارد و شاید فقط در کشورهای خاستگاه این هنرهاست که آرشیوهای هنری بابت این هنر هزینه می کنند.
محسن حضرتی و میلاد فروزنده، هنرمندان رشته گرافیک مدتی است که با مشارکت در پروژه ای بین المللی با عنوان «دارالحکومه» در پی ایجاد جریانی هستند تا با نمایش آثاری به شیوه هنر دیجیتال یا رسانه های نوین به همگانی ساختن این رشته هنری یاری برسانند.
این هنرمندان جوان که بیش از سه سال است پیگیر دیجیتال آرت به شکل تجربی هستند در گفتگو با خبرنگار مهر می گویند به دنبال این هستند که تا جایی که می توانند آثار هنرهای دیجیتال را تولید کنند که برآمده از فرهنگ و هنر ایرانی است.
تقابل فرهنگ جدید و گذشته در هر زمینه ای قابل مکاشفه است
محسن حضرتی که متولد ۱۳۶۶ شیراز است و از دانشگاه هنر با مدرک کارشناسی ارتباط تصویری و رویکرد بر هنر دیجیتال دانش آموخته شده به همراه میلاد فروزنده پروژه «دارالحکومه» را برای پرداختن به مباحث هنر رسانه نو تاسیس کرد.
وی معتقد است تقابل فرهنگ جدید و گذشته در هر زمینه ای قابل مکاشفه و اندیشه است و زندگی در شهری همانند شیراز این کار را ساده تر می کند، چون فاصله و ژرفای دو فرهنگ بسیار بیشتر و عمیق تر است.
حضرتی که با اثری به شیوه ویدئوپروجکشن اثری دیجیتالی آفریده، می گوید: از نظر سبک زندگی، درگیری با فرهنگ غذای سریع برخاسته از شکل زندگی معاصر آمریکایی با شهری که مردمانش به عدم عجله و زیاده روی در گذران زمان برای تفریح شهرت دارند، سبک زندگی جدیدی را بوجود آورده است.
این هنرمند طراح گرافیک و دیجیتال آرت عنوان می کند: توسعه و استقبال چنان همسو با مدل جهانی شده که کیفیت در بعضی نمونه ها چنان هم راستا با درخواست است که گویی زادگاه فست فود اینجا بوده است.
حضرتی پیرامون اثر خود توضیح می دهد: شلوغی و هرج و مرج تابلوهای «ال.ای.دی» متحرک که اشاره ای مستقیم از مفهوم واقعی فرهنگ فست فود دارند، در کنار آرامگاه و مجسمه هایی متواضع، تقابلی از جدال زندگی دیجیتال و سنتی را تعریف کرده اند.
او که در پروژه دارالحکومه با هنرمندانی از آمریکا همراه گشته با این اشاره که هات داگ تنوری حافظ عنوان کمپین تبلیغاتی برندیست که نام خود را هوشمندانه از خمیرگیر معروف شیرازی در سده هشتم که بعدها شاعر شد، برگرفته، ادامه می دهد: برندی گویای واقعیت فرهنگ مصرف گرایی و جایگاه بی پرده آن در جامعه معاصر شیراز، از ایده پردازی کسب و کار تا طعم و مزه و ظاهر تا تاثیر و مخاطب سنجی گرفته است.
تلفیق سنت و مدرنیسم با الهام از نگارگری ایرانی
میلاد فروزنده هم از دانش آموختگان رشته ارتباط تصویری با رویکرد هنر دیجیتال است که به همراه محسن حضرتی پروژه دارالحکومه را در جهت پرداختن به هنر رسانه نو دنبال می کند.
او که متولد ۱۳۶۵ شیراز است و در اثر خود با الهام از نگارگری ایرانی و اصیل تلفیقی از سنت و مدرنیسم را در قالب هنر دیجیتال قرار داده، در سال ۱۳۸۹ موفق به کسب عنوان جوان برتر ایرانی در رشته ویژوال آرت شده و از دیگر جوایزی که در زمینه طراحی گرافیک و رسانه جدید کسب کرده می توان به تندیس محسن رسولف و لوح تقدیر هشتمین جشن تصویرسال، پوستر دانشجویی تهران و مقام نخست جشنواره های تجسمی رضوی اشاره کرد.
او که در زمینه طراحی گرافیک بر اساس رسانه های نو دارای کارنامه ای درخشان است درباره اثری که در نمایشگاه «عوامل تعامل» در نگارخانه سروناز شیراز ارایه کرده به این بیت از شعر حافظ اشاره می کند که می گوید: «این هفته برون رفت و به چشمم سالیست/حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالیست».
فروزنده با این توضیح که این پروژه بر اساس نگاهی به روند روبه رشد و سرعت شگفت انگیز ورود داده ها(سریال ها، دیتاگیم ها، دیوایس هایی که به طور روزانه و هفتگی و ... در اختیار ما قرار داده می شوند) طراحی شده است.
این جوان هنرمند با طرح این پرسش که داده های ما در قبال داده ها و دیتاهای ورودی به زندگی مان چیست، عنوان می کند: کنترل، مصرف یا حذف دیتا؟؛ در شرایطی دیگر از مخاطب در ازای اطلاعات داده شده، اطلاعاتی را کسب و ضبط می کنیم.
فروزنده معتقد است: با این تفاوت که در اینجا فرصت به افراد داده می شود که به طور شخصی، با گونه ای از ابزار رسانه ای برخورد داشته باشد و بخش هایی از داده ها را به دلایل مختلف و یا حتی احساس شخصی حذف و یا در جای خود باقی بگذارد.
او ادامه می دهد: این روند از تصاویر دست نخورده «پترن»های آشنا آغاز می شود و در مسیر ورود فناوری قرار می گیرد و در نهایت با حجم زیادی از دیتاها و ابزارهای تکنولوژیک روبه رو می شود و به مسیری نامشخص ورود می یابد.
فروزنده، عنوان می کند: ۴ تصویر از داده های این پروژه است و ۴ تصویر دستکاری شده از جانب افراد به این پروژه باز می گردد.
گفتگوی فرهنگ ها با «عوامل تعامل»
این درحالیست که در نمایشگاه هنرهای دیجیتال «عوامل تعامل» آثار دیگری با بهره گرفتن از ابزارهای دیجیتال و رایانه ای ارایه شده که از جمله می توان به اثری از مانی نیلچیانی و مهدی بهرامی اشاره کرد.
در اثری که نیلچیانی، هنرمند و برنامه نویس ایرانی ساکن نیویورک به نمایش گذاشته مخاطب با قرار گرفتن روبه روی پرده نمایش تصاویری از خود را در کنار یکدیگر می بیند که واکنش های مخاطب را از دریچه دوربینی که در سقف گالری قرار دارد ثبت می کند.
این اثر که با نام «می بینمت» در نمایشگاه قرار دارد، عنوان چیدمانی تعاملی است که حضور و حرکات مخاطب را از دید شخص ثالث دانای کل ثبت کرده و به او نشان می دهد. در دنیای مجازی و حقیقی، ردپای ما بی آنکه بدانیم در جای جای شهر و فضای اینترنت در حال ثبت شدن است. از دوربین های مداربسته تا نرم افزارهایی که حرکت کاربر را در فضای مجازی ثبت می کنند. جای جای زندگی ما پر است از چشمانی که ما نمی بینیم اما آنها ما را می پایند.
«می بینمت» روایتی تصویری- انتزاعی از این پدیده است که حضور مخاطب در صحنه را از دیدگاه دانای کل به تصویر می کشد.
همچنین مهدی بهرامی هنرمند ۲۱ ساله اصفهانی که بازی سازی را از سال های ابتدایی زندگی آغاز کرده و دارای کارنامه درخشانی در جشنواره های خارجی است و وبگاه معتبر «گاما سوترا» به او لقب شاهزاده ایرانی داده با بازی «فرش» در این نمایشگاه حاضر است.
فرش شاید جدی ترین پروژه ای باشد که بهرامی تاکنون انجام داده و دارای معماهای سخت و چالش برانگیزی است.
شیوه انجام بازی فرش بدین شکل است که بر روی راه های کاشی مانند معلق در هوا فرشی را پهن و جمع کرده و با چرخاندن و گذر از مسیر این کاشی ها در نهایت می توان فرش را به انتهای هر مرحله رسانید.
بهرامی درباره این بازی به سایت «پولی گان» گفته: «من دوست دارم مکانیزم های جدیدی از بازی طراحی کنم و بازی های تازه ای بر اساس فرهنگ فارسی بسازم. من از هنگامی که در ایران بودم ایده ساخت یک بازی بر اساس مشخصات فرش را داشتم و هنگامی که به اینجا آمدم، زمان آزادی برای ساخت آن پیدا کردم.»
در سال ۲۰۱۳، فرش یکی از ۸ فینالیست جشنواره بازی های مستقل «ای جی اف» شناخته شد.
شتاب، نفس گرایی و کوته نظری فناوری دیجیتال با«ماشین همدلی»
در نمایشگاه «عوامل تعامل» که تا ۱۱ شهریور در نگارخانه سروناز شیراز برپاست، هنرمندانی از ملیت های دیگر هم دارای اثر هستند که «موهیتی دوتا» و «بنجامین نورسکو» با بهره بردن از یک نرم افزار و گجت تلفن همراه واقعیت مجازی را برای مخاطب رقم زده اند.
آنها معتقدند که واقعیت مجازی امروزه به عنوان دریچه ای که لقب «ماشین همدلی» را به خود اختصاص داده، فیلمسازی، روزنامه نگاری و بازی های دیجیتال را دستخوش دگرگونی کرده و در عین حال برای تجربه کردن آن باید عینک هایی را روی چشم گذاشت که ما را از جهان بیرونی بیگانه می سازند. این اثر، نخستین نسخه از این اثر هنری است که تفسیری از شتاب، نفس گرایی و کوته نظری فناوری دیجیتال را به دست می دهد.
«کارولین سیندرز»، هنرمند و پژوهشگر حوزه یادگیری ماشینی(Machine Learning) است که کارهایش به همپوشانی مفاهیمی همچون طراحی تحلیلی، حافظه، خشونت و ارتباطات می پردازد.
او که اهل نیواورلئان است و آثاری در موزه هنرهای معاصر هیوستون، هارپرز بازار، فیوژن نیوز و فستیوال آیو ارایه کرده دانش آموخته کارشناسی عکاسی و مطالعات فرهنگ دیجیتال و کارشناسی ارشد هنر دیجیتال است.
او در این اثر که به معنای یادآوری کردن، بایگانی ساختن و خلق هویت درون یک مدیوم هنری است، در اثر خود از شبکه های اجتماعی استفاده می کند تا خرده های تصویری جمع آوری سازد که روایتی از طوفان کاترینا عرضه کند.
این اثر نیز تعاملی است و مخاطب می تواند با حرکت در برابر آن، به کاوش در این ابژه-تصویرها بپردازد.
«قلم مو: رفت و برگشت»؛ملهم از خطاطی
دیگر اثری که با عنوان «قلم مو: رفت و برگشت» در این نمایشگاه ارایه شده متعلق به «کاواندیپ ویردی» است که فناوری و هنر را به مثابه ابزاری به کار می گیرئ که توان ایجاد تجربه ای جمعی، پرمعنا و فرح بخش را برای مخاطب فراهم می سازد.
او از بنیان گذاران انجمن هنر عمومی نوین آمریکاست که هدف آن حمایت از چیدمان های هنری در فضای عمومی شهری است که محیط عمومی را به واسطه هنر، پذیرا و گرم می کند و شهروندان به خلق تجربه های مشارکتی و نوآورانه فرا می خواند.
در این اثر، هنرمند با محدود کردن رنگ و آزاد گذاشتن کیفیت های مختلف خط، ابزاری را در اختیار مخاطب قرار می دهد که وی را به تجربه و اندیشیدن بر روی نمایشگر فرا می خواند. این اثر که ملهم از قلم خطاطی است به مخاطب این امکان را می دهد که تجربه کردن و رفت و بازگشت قلم، کیفیت و رنگ خطوط را تغییر داده و کنترل فضای مثبت و منفی اثر را به دست گیرد و ترکیب بندی ای از خود به جا بگذارد، چیزی بنویسد و یا طراحی را رسم کند. گرچه اثر به طور خودکار آغاز به ترسیم می کند، اما به محض ورود مخاطب به صحنه، قلم را در دست او قرار می دهد.
نمایشگاه هنر دیجیتال «عوامل تعامل» که از ۵ شهریور جاری در نگارخانه سروناز شیراز آغاز شده، روز ۱۱ شهریور با برگزاری نشست نقد و بررسی به شیوه ویدئوکنفرانس با حضور هنرمندان به کار خود پایان خواهد داد.
نظر شما