پیام‌نما

الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَ لَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَ صَلَوَاتٌ وَ مَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ‌اللَّهِ كَثِيرًا وَ لَيَنْصُرَنَّ‌اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ‌اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ * * * همانان که به ناحق از خانه‌هایشان اخراج شدند [و گناه و جرمی نداشتند] جز اینکه می‌گفتند: پروردگار ما خداست و اگر خدا برخی از مردم را به وسیله برخی دیگر دفع نمی‌کرد، همانا صومعه‌ها و کلیساها و کنیسه‌ها و مسجدهایی که در آنها بسیار نام خدا ذکر می‌شود به شدت ویران می‌شدند؛ و قطعاً خدا به کسانی که [دین] او را یاری می‌دهند یاری می‌رساند؛ مسلماً خدا نیرومند و توانای شکست‌ناپذیر است. * * كسى كاو دهد يارى كردگار / بود ياورش نيز پروردگار

۲۶ آبان ۱۳۹۶، ۱۵:۵۱

بازارگردی / ۴

دارالخلافه تهران ۱۴۰۰ واقف دارد/اولین وقف نامه های تهران

بیش از نیمی از بازار بزرگ تهران موقوفه است؛ اما دانستن قدیمی ترین موقوفه های تهران و آغاز وقف در دارالخلافه هم خواندنی است.

بهزاد یعقوبی عضو هیات امنای بازار تهران در گفتگو با خبرنگار مهر درباره وقف در دارالخلافه می جوید: از زمانی که طهران مورد توجه شاه طهماسب قرار گرفت و به دستورش حصاری به دور شهر کشیدند، به غیر از استحکامات دفاعی حصار و خندق دور شهر، این توسعه با سنت زیبای وقف همراه بود.

نماینده اوقاف در بازار تهران اضافه می کند: اولین بار خواهر شاه طهماسب با احداث و وقف نمودن اولین بناها و تاسیسات عمومی در شهر مثل تکیه و حمام و مدرسه گام مهمی در رشد و توسعه شهر برداشت و بعداز او هم در همین دوره صفوی نیز مدارس و مساجد دیگری به دست افراد مختلف بنا شد. هر کدام از این بناها به هسته ای برای شکل گیری بافت و فضای شهری پیرامون آنها بدل گشت.

مدیرعامل موسسه میراث می افزاید: مهمترین و شاخص ترین این بناها مربوط به بنای مسجد جامع است که توسط مولانا ملا محمد مقیما رازی اولین سنگ بنای آن نهاده شد و به این ترتیب سنت حسنه وقف به یکی از ارکان مهم توسعه فضاهای شهری بدل گردید.

یعقوبی می گوید: بعداز اعلام پایتختی طهران توسط اقا محمد خان نیز وقف بیشتر از گذشته در توسعه کالبدی شهر نقش ایفا کرده و نقش وقف در ایجاد و احداث خردترین عناصر کالبدی شهر نظیر مساجد، مدارس، حمام ها، آب انبار ها، سقاخانه ها، روشنایی معابر و بازارچه ها تا شکل گیری و تولید کلان ترین فضاهای شهری نظیر بخش های مختلف بازار طهران و مجموعه های تجاری همچون کاروانسراها و سراها و تیمچه ها و راسته ها بسیار پررنگ تر از گذشته پدیدار می شود.

این عضو هیات امنای بازار می افزاید: وقف در اواخر قاجار به اوج خود می رسد. تعداد موقوفات و رقباتی که دراین دوره تاریخی در دارالخلافه به خصوص بازار به عنوان قطب اقتصادی شهر و مرکز اجتماعی سیاسی و اقتصادی شهر، احداث و وقف گردیده، در رونق و پویایی شهر بسیار موثر بوده است.

وی توضیح می دهد: امروزه محدوده دارالخلافه که روزگاری تمام طهران بود بیشترین موقوفات شهر را در دل خود جای داده و هنوز هم این موقوفات نقش اساسی در رونق بازار و محدوده دارالخلافه را برعهده دارند.

یعقوبی می افزاید: دارالخلافه تقریبا ١٤٠٠ واقف دارد که از تجار و معتمدین و علماو رجل سیاسی و بانوان خیر و حتی تجار زردتشتی تشکیل می شوند.

مدیرعامل موسسه میراث درباره قدیمی ترین موقوفات تهران می گوید: قدیمی ترین موقوفه مستند در دارالخلافه نیز موقوفات مسجد جامع بلده طیبه مییاشد که در سال ١٠٦٠ ه ق وقف گردیده. البته کاوش های باستانشناسی قدمت این مسجد را به آق قویونلو ها نیز نسبت می دهند.

گفتنی است دهه بزرگداشت وقف از روز پنجشنبه ۲۵ آبان آغاز و تا روز شنبه چهارم آذر ماه ادامه می‌یابد.

همچنین شرح حال واقفان دارالخلافه در کتابی به همین نام آمده است که سال گذشته در هفته وقف رونمایی شد و امسال به چاپ دوم رسیده است و انتشارات دارالخلافه قرار هست چاپ دوم را به زودی منتشر کند. قدیمی ترین سند وقف نامه طهران برای اولین بار در این کتاب منتشر شده است.

کد خبر 4147337