به گزارش خبرنگار مهر، حسین سلاح‌ورزی، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران در یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری مهر اعلام کرده است: این روزها چند رخداد با اهمیت در سپهر ایران رخ داده است که باید درکانون توجه قرار گیرند. یک، رخداد درگذشت رضا نیازمند بنیانگذار سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است. این چهره نامدار صنعت ایران، ۵۰سال پیش با سامان دادن یک نهاد غول پیکر دولتی، بنیان صنعت دولتی را پایه گذاری کرد و یادگاری از او باقی مانده است که حالا نیم قرن سابقه دارد.
یاد و نام این چهره نامدار صنعت ایران در حافظه تاریخی ایرانیان باقی ماند و به نظر می رسد روزی باید در فضایی کمتر احساسی در باره سازمان گسترش و نوسازی و نقش این نهاد در صنعت ایران صحبت کرد. رخداد دیگر اما، داستان افزایش قیمت کاغذ در بازار این محصول است. با توجه به فضای خبری رسانه ها به نظر می رسد بیشترین آسیب دیدگان از این افزایش قیمت حدود ۳۰ درصدی کاغذ ناشران روزنامه ها و ناشران کتاب باشند.
در روزهای تازه سپری شده دهها خبر، گزارش و تحلیل درباره دلایل و پیامدها و راههایی که برای تعدیل در قیمت‌های کاغذ می‌شد ارایه کرد، بر صفحه های روزنامه ها و درسایر رسانه ها منتشر شد. دلیل افزایش قیمت کاغذ حذف دلار مبادله ای از واردات این کالا از یک سو و افزایش قیمت ارزهای معتبر در بازار از سوی دیگر است.
معاون جدید بازرگانی داخلی که به تازگی به وزارت خانه صنعت، معدن و تجارت آمده است، تاکید کرده راه بازگشت ارز مبادله ای به بازار کاغذ را هموار می کند و به ناشران رسانه های مکتوب وعده داده است، روزگار پیشین را باز می گرداند. از سوی دیگر شمار قابل اعتنایی از روشنفکران و گروههای مرجع فکری که به روزنامه ها و ادامه انتشار این نوع رسانه حساسیت فرهنگی و سیاسی دارند و همچنین علاقمندان به روزنامه ها از نهاددولت می خواهند اقدام کند و اجازه ندهد گرانی کاغذ راه انتشار روزنامه ها را تنگ و تاریک کند.
برآیند ملاحظات سیاسی و فرهنگی این است که باید دولت در این بازار دخالت کند. راه دخالت این است که دوباره ارز یارانه ای یا مبادله ای به ناشران روزنامه ها داده شود که در این بازار ارز، رانتی نزدیک به ۵۰۰ تومان برای هردلار برای روزنامه ها به همراه دارد. این عده باوردارند تیراژ این رسانه ها به این ترتیب باکاهش چشمگیری همراه نمی شود. آیا این اقدام که منجر به ایجاد رانت در حوزه کاغذ می شود درست است ؟
به نظر می رسد رسانه های ارزشمندی که همواره از رانتخواری ارزی به دلیل اعمال قیمت های دوگانه در بازار برخی کالاها به شدت ناراضی اند و این رانت ها را سرچشمه تبعیض و حتی فساد می پندارند در صف نخست کسانی هستند که باید از برگشت رانت و اعمال قیمت های ترجیحی دوری کنند.
حذف یارانه دلاری به کاغذ روزنامه چند فایده دارد که بیشترین برنده این سودهای احتمالی و البته کمی سخت، نشریه هایی هستند که در همین بازار نه چندان پررونق رسانه و در روندکاهنده تقاضا برای رسانه ها در بازار خوانندگان، روزگار بهتری دارند. افزایش قیمت کاغذ و افزایش قیمت تمام شده روزنامه ها به سرعت راه مردم را مشخص می کند که انتخابی تازه داشته باشند. بدون تردید در آرایش جدید سمت تقاضای بازار روزنامه، خوانندگان مفیدترین نشریات را درصدر فهرست خرید می گذارند و از خرید رسانه های با کیفیت پایین تر اجتناب می کنند.
این یک اتفاق مبارک است که به آزادی انتخاب بهینه مصرف کنندگان و خریداران واقعی کمک می کند. در بازار فعلی رسانه های مکتوب همین میزان رانت کاغذ موجب شده شماری رسانه باکمترین کیفیت به لحاظ اثرگذاری در جامعه و با کمترین شمارگان موجود تنها برای استفاده از یارانه کاغذ و سایر رانت ها تولید شوند و بدون اینکه خریداری داشته به خمیر تبدیل می شوند.
فایده شفاف شدن بازار رسانه این است که تفاوت کیفیت مدیریت اقتصادی روزنامه ها و تحریریه ها و گردانندگان مشخص می شود. آن رسانه هایی که با بازدهی بالاتر روزنامه را مدیریت می کنند در بازار می مانند و سره از ناسره بازشناسایی می شود. این داستان در باره انتشار کتاب نیز مصداق دارد. در بازار شاهد حضور ناشرانی هستیم که تنها و تنها با استفاده از رانتهای کاغذ و چاپ سرپا هستند و با کسب رانتی حداقلی، راه شفاف شدن بازار کتاب را بسته اند و از هر تحولی در مسیر واقعی شدن بازار نشر جلوگیری می کنند.
به نظر می رسد رسانه های شجاع و دارای خواننده وفادار می توانند با رفتارهای اقتصادی وبه کارگیری هنرمدیریت اقتصادی توانمند در بازار بمانند و آن دسته از رسانه هایی که روزگارخوبی ندارند نیز در صورت ناتوانی در تطبیق با شرایط ،سرمایه خود را در کسب دیگری به کارگیرند. این بازار کاغذ امروز جایی است که سره از ناسره باید جداشوند و جایی است که نباید مهر دخالت دولت به پای آن حک شود و راه دخالت های بعدی را هموار کند.
تجربه نشان داده است وقتی دولت به کسب و کاری یارانه می دهد، انتظارات پیدا و پنهانی از صاحبان آن کسب دارد که اجرای این خواسته های دولت یعنی محدودیت انتخاب آزاد و یعنی زیر بار خواسته های دولت رفتن و از بازار بلندمدت خارج شدن است.
نظر شما