خبرگزاری مهر، گروه استان ها– محمدحسین نیکوپور: گروه استان ها: شیخ اجل سعدی شیراز از نامدارترین سخن سرایان جهان است که به دلیل خلق آثاری ماندگار و منحصر به فرد، بسیاری اندیشمندان را به ستایش واداشته است.
حضور خالق بوستان و گلستان در دوران معاصر در ایران و اقتضای عالم نشان از اهمیت او دارد.
فرح نیازکار، سعدی پژوه و سردبیر فصلنامه های ادبی در شیراز در گفت و گو با خبرنگار مهر معتقد است که جایگاه سعدی در دو عرصه علمی و پژوهشی و یا جامعه خاص و جامعه عام مورد ارزیابی قرار می گیرد چراکه بدین وسیله میزان تاثیرپذیری از او در قلمروهای مختلف علمی و ادبی آشکار است.
این استاد ادبیات فارسی می گوید: سعدی خداوندگار زبان و ادب پارسی است؛ بلندای آوازه او اقصای عالم را در نوردیده و پس از گذر از ۷ سده، همچنان با تکریم و ستایش از او و آثار گران سنگش یاد می کنند.
نیازکار با بیان اینکه گذر زمان، غبار فراموشی بر آثار ماندگار این شاعر بزرگ بر جای ننهاده است می افزاید: نام سعدی همچنان از گذشته تاکنون خوش می درخشد.
این در حالیست که تعامل سعدی با مردم حتی بیش از نخبگان زمان خویش مشهود است و در گلستان و بوستان حکایت ها و تمثیل های سعدی بیش از آنکه از بطن نخبگان و امیران جامعه برخاسته باشد با استناد به مردم کوچه و بازار است.
او که از جامعه دوران خویش تجربه های متعددی دارد و مردم را به خوبی می شناسد به همین اندازه از سوی مردم مورد استناد قرار می گیرد به نحوی که اگرچه با گذر زمان با تنوع آثار بسیاری از جانب شاعران و نویسندگان نامی روبه روییم اما اقبالی که به آثار وی می شود همچنان او را در زمره پیشتازان خلق شاهکارهای ادبی در ادب و زبان فارسی قرار داده است.
نقل قول ها هم در این میان از سعدی به حدی است که او را در گوشه گوشه جهان به واسطه سادگی و روانی سروده ها و حکایت هایش پرآوازه می سازد.
این در حالیست که به گفته فرح نیازکار بررسی آثار نگاشته شده در دوران معاصر در عرصه های گوناگون داستان نویسی، شعر، تاریخ نگاری، خاطره نویسی، نمایشنامه نویسی، روزنامه نگاری، طنز و ترجمه بیانگر بهره مندی خالقان این آثار از نگاشته های سعدی است.
او به تاثیر سعدی در داستان نویسی معاصر ما اشاره می کند و می افزاید: این تاثیر در داستان نویسی و ادبیات داستانی ما در آثار نویسندگانی نظیر محمدعلی جمال زاده، محمد حجازی و رسول پرویزی با توجه با توجه به نثرپذیری و حکایت نویسی گلستان جلوه گر است.
این در جایی است که حسن میرعابدینی تاثیرپذیران داستان نویس از سبک و سیاق نوشتاری سعدی را در ۲ زیرگروه مقلدان «نثر» و «ساختار» قرار می دهد و بر این باور است که نویسندگان سنت گرایی مانند سیدمحمد جمالزاده و محمد حجازی که مضمون گرا بودند، بیشتر از جنبه مضمونی و ساختار پندآموز حکایات سعدی متاثر شده اند.
نسل های گذشته و آنان که روزگاری مطالعه بوستان و گلستان سعدی را مانند قرآن و دیوان حافظ در زندگی روزمره قرار داده بودند هنوز هم با استناد به حکایت ها و اشعار سعدی نسل های پس از خود را پند داده و با مثال آوردن از آنچه او از میان مردم دریافت می کرده به آنچه نیاز امروز است اشاره می کنند.
همچنانی که سعدی در شعری می گوید: «صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را/تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید» سادگی و روانی این بیت حکایت از پندی دارد که هر که آثار او را بخواند می تواند در زندگی کنونی صبر پیشه کند تا از گردنه های روزگار سخت، گذر کند.
این در حالیست که به باور دکتر محمد جعفر محجوب تاکنون هیچ فارسی زبانی زبان دل پذیر و شیوا را به فصاحت و زیبایی سعدی تکلم نکرده است و شاید بتوان حدس زد که پس از این نیز کمتر کسی پیدا خواهد شد که به اندازه شیخ اجل بدین زبان تسلط داشته باشد.
این سعدی پژوه و ادیب می گوید: تنها کتابی که پس از «کلیله و دمنه» نگاشته شد و به شهرت و محبوبیت و یافتن قبول عام از آن درگذشت، گلستان سعدی است و این محبوبیت و شهرت تا امروز نیز به قوت نخستین باقی است.
از سویی بارها شنیده ایم که سعدی جهانگردی دنیا دیده بوده که علیرغم عزلت گزینی بسیاری شاعران حضور اجتماعی را بر دیگر وجوه شاعرانگی ارجحیت داده است.
بدین خاطر است که زنده یاد پروفسور داریوش شایگان در مقاله ای با عنوان «سعدی: زمان اجتماعی اهل ادب» اشاره می کند که در میان شاعران گوشه نشین تنها سعدی زندگی اجتماعی پویایی داشت. هم اهل معاشرت بود و هم سرد و گرم روزگار چشیده، هم شاعر بی همتایی بود و هم مردی دنیا دیده.
در اقصای عالم بگشتم بسی به سر بردم ایام با هر کسی
تمتع به هر گوشه ای یافتم ز هر خرمنی خوشه ای یافتم
نویسنده کتاب ارزشمند «آسیا در برابر غرب» که ۲ فروردین ۱۳۹۷ چشم از جهان فروبست در این زمینه می گوید: آثار اخلاقی سعدی در گلستان و بوستان آمده اند و قصاید و آثار غنایی اش در غزلیات، در بدایع و طیبات و خواتیم و ملمعات. تنوع پایان ناپذیر و احوال عاشقانه که بازتابی است از تجارب انسانی چند سویه که همانا جز سعدی نمی تواند بود، در ادبیات ایران بی مانند است.
به گفته نویسنده «فانوس جادویی زمان»، سعدی در اغلب حکایاتش، خود را با ضخصیت های داستان یکی می داند و به مسایل با فاصله می نگرد. حتی خود را از امیران برتر می داند و چنانکه در باب های اول بوستان و گلستان آمده است، مدام امیران را اندرز می دهد و به عدل گستری فرا می خواند.
شایگان عنوان می کند: سعدی در مقابل قدرت، خود را مردی درویش می داند؛ حتی مرتبه ای بالاتر از طبقه علمای مذهبی برای خود قائل است. این بلندمرتبگی، حاصل آزادگی اوست که خود از خصایل درویشی و استقلال درونی اش نشئت می گیرد.
به گزارش خبرنگار مهر، اول اردیبهشت ماه، به یمن خوبیها و زیباییهای اندیشه سعدی، چون شعر و نامش جهانگیر شد و هر ساله همزمان با شیراز، در بسیاری از شهرهای ایران و جهان دوستدارانش این روز را به جشن نشسته و از خوان حکمت، عشق، پند و زیباییهایش خوشهها می چینند.
نظر شما