خبرگزاری مهر، گروه استانها: پزشکی قانونی یکی از ادارات بسیار مهم و پر مراجعه در سطح کشور محسوب می‌شود اما این رویه در شاهرود به دلیل آنکه حوزه قضایی بسطام، بیارجمند و میامی را تحت پوشش دارد و همچنین وجود آمار بالای تصادفات در محورهای منتهی به این شهرستان بسیار متفاوت است.
دستکم سالانه حدود هفت الی هشت هزار نفر در پزشک قانونی شاهرود مورد معاینه بالینی واقع می‌شوند اما این تمام ماجرا نیست به دلیل آمار بالای مراجعان وجود ساختمانی درخور ارائه خدمات مناسب به شهروندان یکی از نیازهای این مرکز بود ساختمانی که به گفته مدیرکل پزشک قانونی استان با ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی هنوز در اختیار مجری طرح سازمان مسکن و شهرسازی است، این ساختمان در جوار بیمارستان امام حسین (ع) واقع در شهرک ذوالفقار ساخته‌شده و از کلنگ زنی آن بالغ‌بر ۱۵ سال می‌گذرد.
این پروژه به دلیل کمبود اعتبارات مالی طی این سال‌ها به صورت نیمه تمام باقی‌مانده است و تنها با فرسوده‌شدن ساختمان، هزینه مرمت بر آن می‌افزاید مسکن و شهرسازی مسئول تکمیل و تحویل این پروژه به دستگاه قضایی استان است و به‌محض تکمیل، ساختمان آماده بهره‌برداری خواهد بود. محل فعلی پزشک قانونی شاهرود واقع در خیابان تهران روبروی مسجد امیرالمومنین (ع) است ساختمانی که با آجر پوشانده شده که قبلا به صورت مسکونی و اکنون به صورت اداری از آن استفاده می‌شود هر چند در این مرکز تمامی خدمات به نحو احسن صورت می‌گیرد اما برای خدمات‌دهی بیشتر و بهتر باید متولیان امر برای تکمیل ساختمان شتاب کنند.
برای دانستن جزئیاتی از ساختمان در دست‌ساخت و همچنین مراجعان و خدمات‌دهی پزشک قانونی شاهرود با ریاست این مرکز دکتر مجتبی رحمانی به گفتگو نشسته‌ایم.
*ساختمان پزشک قانونی شاهرود چه زمان کلنگ خورد و علت تاخیر در تحویل آن چیست؟
ساختمان پزشکی قانونی در حال ساخت از مصوبات دور اول سفر رئیس جمهور وقت دکتر احمدی‌نژاد به شاهرود بود با توجه به اینکه در آن زمان پزشک قانونی هنوز ساختمان ملکی نداشت و به صورت استیجاری هر سال در یک محل ارائه خدمات می‌کرد لذا طی مکاتبه با مسکن و شهرسازی در نهایت زمینی واقع در شهرک ذوالفقار مجاورت بیمارستان امام حسین (ع) به پزشک قانونی شاهرود واگذار شد تا این مرکز بتواند خدماتی مانند معاینات بالینی و آزمایشگاهی برای مراجعان نزاع و تصادفات به نحو احسن انجام دهد و از سوی دیگر از سالن تشریح و معاینات اجساد برخوردار باشد.
مراحل ساخت ساختمان مدت اندکی بعد از کلنگ زنی آغاز شد اما این شروع بعد از حدود ۱۵ سال هنوز مهر پایانی بر آن نخورده است، موضوع از مسکن و شهرسازی به عنوان مجری این پروژه موردبررسی قرار گرفت که کمبود اعتبارات و خلف وعده پیمانکار در تحویل کار علت تاخیر در تحویل پروژه است و این طولانی شدن تخریب قسمت‌هایی از ساختمان تازه‌ساز را به همراه داشت که باید برای آن قسمت‌ها چاره‌ای تدبیر کرد.
به دلیل عدم وجود سالن تشریح در پزشک قانونی شاهرود در حال حاضر این بخش در بیمارستان خاتم‌الانبیاء (ص) مستقر شد و مدیریت خوب این بیمارستان این سالن را ۱۵ سال در اختیار این مرکز گذاشتند هر چند کار در فضای کوچک، بوی نامطبوع و تهویه نامناسب سخت و دشوار است اما طی این سال‌ها موردی از اعزام جسد به سمنان برای معاینه نداشتیم و خدمات به صورت کامل ارائه‌شده است.
*برای تکمیل پروژه چه اقداماتی صورت گرفت؟
نامه‌نگاری‌های بسیاری به مسئولان شهرستان، استان و دادگستری سمنان انجام‌شده است با توجه به اینکه مجری طرح مسکن و شهرسازی است بهترین کار ممکن منتقل کردن مشکل به مسئولان بالادستی بود، مدیرکل پزشک قانونی استان سمنان نیز چندین بار با محمد رضا خباز استاندار وقت و سید شهاب‌الدین چاووشی استاندار فعلی ملاقات داشتند و بارها و بارها ضمن برگزاری جلسات با مدیرکل پیشین و سرپرست فعلی مسکن و شهرسازی همیشه پیگیر تکمیل پروژه پزشک قانونی شاهرود بودند.
از سوی دیگر بعد از تحویل ساختمان به پزشکی قانونی باید مسکن و شهرسازی به صورت یک سال کم کاستی‌ها و نواقص را برطرف کند و بعد از آن به صورت دائمی تحویل داده شود.
پروژه ساختمان پزشک قانونی گرمسار، دامغان، شاهرود و سمنان تقریبا هم‌زمان شروع‌شده بود غیر از سمنان که خیلی سریع کار نهایی انجام و افتتاح شد در شهرهای گرمسار و دامغان نیز همین مشکل وجود داشت، ساختمان دامغان اوایل سال ۹۶ و ساختمان گرمسار در اواخر سال ۹۶ تکمیل و به پزشک قانونی تحویل داده شد، پیگیری به صورت دائم از سمت ما بوده است اما پیگیری ردیف بودجه‌ای و اعتبارات قطعا در ردیف مجری طرح باید واریز شود.
*تجهیزات این ساختمان خریداری‌شده، آیا بعد از گذشت بالغ‌بر ۱۰ سال از آن‌ها می‌توان استفاده کرد؟
برخی از تجهیزات خریداری‌شده مانند کیت‌های آزمایشگاهی قطعا به دلیل دارا بودن تاریخ مصرف قابل استفاده نخواهد بود و باید معدوم شود اما در مورد تجهیزات دستگاهی تاریخ انقضایی وجود ندارد و می‌توان از آن‌ها بهره برد.
*مراجعات پزشکی قانونی سالانه چقدر است؟
طی سال گذشته حدود هشت هزار و ۲۸۳ مورد معاینه بالینی در پزشک قانونی شاهرود انجام شد که این تعداد افرادی بودند که از مراجع قضایی و انتظامی به پزشک قانونی برای معاینه بالینی معرفی شدند که تصادفات، نزاع، حوادث کار، معاینات روان‌پزشکی، معاینات اختصاصی مردان وزنان، پرونده‌های مربوط به تحمل کیفر و مشابه این موارد را شامل می‌شود.
سال گذشته ۲۰۸ مورد جسد مورد معاینه قرار گرفت که این تعداد نیز از مراجع قضایی برای معاینه، تعیین علت مرگ و در نهایت صدور گواهی و جواز دفن به پزشک قانونی ارجاع داده شدند.
*آیا ساختمان فعلی جوابگوی این تعداد مراجعه‌کننده است؟
معاینات بالینی به طور کامل در همین محل فعلی انجام می‌شود ولی معابنات اجساد به هیچ وجه در اینجا صورت نمی‌گیرد گرا که ساختمان در محدوده واحدهای مسکونی قرار دارد و به لحاظ جو روانی این اجازه که جسدی وارد ساختمان شود را نمی‌دهد معاینات اجساد اغلب در بیمارستان خاتم النبیاء و امام حسین (ع) انجام می‌شود.
هر چند ساختمان فعلی از استانداردهای لازم برخوردار نیست اما توانستیم جوابگوی معاینات بالینی باشیم این مرکز در واقع یک واحد مسکونی بود که به عنوان ساختمان اداری خریداری و در آن تغییراتی لحاظ شده است، با استانداردسازی معاینات بالینی و خدمات به طور کامل ارائه می‌شود.
*در پزشک قانونی شاهرود چه مشکلاتی وجود دارد؟
مشکلات پزشک قانونی نه تنها در شاهرود بلکه در کل کشور عمدتا مربوط به کمبود نیرو است، بسیاری از پزشکان رغبتی به خدمت در این مراکز ندارند لذا پرسنل اداری واقعا کم هستند، با این آمار مراجعه‌کننده فقط دو نفر پزشک و پنج نفر کارمند در پزشک قانونی شاهرود مشغول کار هستند، تعداد کم پرسنل مشکل اصلی ما محسوب می‌شود.
شاید در حال حاضر نتوان اداره‌ای را یافت که خودرو نداشته باشد ولی پزشک قانونی شاهرود تنها اداره‌ای به شمار می‌رود که هنوز یک خودرو مخصوص به خود ندارد و این کمبود معاینات سر صحنه و بیمارستانی را با چالش‌هایی مواجه می‌کند که علیرغم پیگیری‌ها هنوز در این بخش مشکل برطرف نشده است.
*آیا جذب نیرو هم داشتید؟
با توجه به اینکه یک سوم مراجعه‌کنندگان را بانوان تشکیل می‌دهند بنابراین در سال گذشته توانستیم یک پزشک خانم را از سوی سازمان برای پزشک قانونی شاهرود جذب کنیم که ایشان بعد از گذران دوره آموزشی طی هفته‌های اخیر مشغول به کار شدند، با موارد بسیاری مواجه بودیم که مراجعه‌کنندگان به دلیل نبود پزشک خانم ترجیح دادند به مراکز پزشک قانونی واقع در دیگر شهرهای استان مراجعه کنند لذا خوشبختانه این مشکل برطرف شده و امیدواریم ماندگار شوند.
مراجعه‌کنندگان پزشک قانونی هیچ کدام حالت خوشحالی و راحتی ندارد و اغلب افراد آسیب‌دیده‌ای را تشکیل می‌دهند که دچار حادثه شدند و بنابراین مراجعان نه تنها ادم‌های معمولی نیستند بلکه تحت‌فشار و استرس روانی قرار دارند لذا انتظار دارند در کوتاه‌ترین زمان مشکل آن‌ها برطرف شود و همین دلیل سختی کار را دوچندانی می‌کند که کسی رغبت ندارد در سازمان ماندگار شود.
*چه تعداد معاینات را تصادفات، فوتی و نزاع‌ها تشکیل می‌دهند؟
در سال ۹۶ از تعداد معاینات بالینی دو هزار و ۱۱۳ مورد مربوط به تصادفات بود که البته برخی‌ها چندین نوبت برای معاینه مراجعه کردند و یک هزار و ۵۹۴ مراجعه نیز مربوط به معاینات بالینی نزاع است و از تعداد ۲۰۸ مورد فوتی ۱۱۶ مورد مربوط به فوتی‌های تصادفات و حدود ۹۲ مورد فوتی‌های غیر تصادفات را شامل می‌شود.
در هر دو مورد نسبت به سال قبل آن با افزایش آمار مواجه بودیم، معاینات بالینی از هفت هزار و ۵۰۰ مورد به هشت هزار مورد رسید و معاینات فوتی از ۱۸۰ مورد به ۲۰۸ مورد که متاسفانه با افزایش آمار مواجه هستیم.
حدود ۱۴ مورد تعداد فوتی حوادث رانندگی طی ایام عید در شاهرود را تشکیل می‌دهد که متاسفانه اکثرا مسافران از شهرهای دور و نزدیک به‌قصد مشهدالرضا عازم زیارت هستند که در محدوده این شهرستان و حوزه قضایی بخش‌ها دچار حادثه شدند.
*آیا طرحی هم در دست اجرا دارید؟
طرح داد پزشک از دو الی سه سال قبل توسط پزشک قانونی کشور اجرا شد که بر مبنای آن به منظور کاهش مراجعه فوتی در سیستم قضایی به داد پزشک برای غربال‌گری معرفی شوند که در صورت نیاز، جواز دفن را صادر و کار تدفین انجام می‌شود لذا در اغلب موارد نیازی به کالبدگشایی نیست و داد پزشک‌ها به کاهش ارجاع اجساد به پزشک قانونی جلوگیری می‌کنند.
*دلیل بالا بودن آمار نزاع در جامعه است؟
علیرغم افزایش تصادفات در جاده‌ها اما همچنان نزاع در کل کشور رتبه اول را به خود اختصاص می‌دهد، مشکلات اقتصادی، معیشتی و روابط خانوادگی باعث می‌شود تا جامعه نا آرام و آستانه صبر و تحمل جامعه بسیار پایین باشد، به طور مثال طی سال گذشته در شاهرود شاهد حادثه جزئی دو خودرو با هم و در نهایت با تعقیب گریز و به قتل رسیدن فردی در این نزاع ماجرایی که با عذرخواهی ساده ختم به خیر می‌شد منجر به نام گرفتن اسامی به نام قاتل و مقتول شد.
*سخن آخر؟
به طور کلی نزاع‌های خانوادگی در سطح کشور روند رو به افزایش دارد، بسیاری از بانوانی که در اینجا تشکیل پرونده می‌دهند از نزاع‌های خانوادگی و همسر آزاری به صورت مخفیانه به پزشک قانونی مراجعه می‌کنند تا گواهی و مدرکی در دست داشته باشند اما به‌خاطر حفظ آبرو شکایت نمی‌کنند و درباره آن صحبت نمی‌شود، قطعا فرهنگ‌سازی و ترویج آداب و رسوم خوب می‌تواند در کاهش نزاع‌ها موثر باشد.
نظر شما