خبرگزاری مهر - گروه استانها: انقلاب اسلامی ایران دستاوردهای بسیار خوبی داشته و خدمات گسترده‌ای را در سطح روستاها و شهرهای مختلف کشور ارائه کرده است و دهه فجر فرصت مناسبی برای بازخوانی این دستاوردها و خدمات ارائه شده است.
به سراغ فاطمه دهقانی مدیرکل دفتر روستایی استانداری بوشهر رفتیم تا از وضعیت خدمات ارائه شده در روستاهای استان بوشهر اطلاعات بیشتری را کسب کنیم.
مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه توسعه روستایی چه بوده و شرایط روستاهای استان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را چگونه مقایسه می‌کنید؟
دهقانی: از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه روستایی هویت بخشی و تغییر نگاه به روستائیان به عنوان جامعه کمتربرخوردار و ایجاد زمینه رشد و تعالی روستاها در ابعاد مختلف است.
توجه به جنبه فرهنگی روستا و برنامه ریزی برای زنده نگه داشتن آداب و فرهنگ روستایی از طریق برگزاری همایش‌ها، جشنواره، نمایشگاه‌ها، بازدیدهای دوره ای مسئولین و ... همچنین کاهش شکاف ارتباطی بین مسئولین و روستائیان با برنامه ریزی سفرهای مستمر مسئولین و برگزاری جلسات و نشست‌ها در مناطق روستایی نیز از دیگر دستاوردها است.
با تصویب قانون دهیاری‌های خودکفا در سال ۱۳۷۷ مجوز ایجاد اولین دهیاری در سال ۱۳۸۲ صادر شد و در حال حاضر از ۶۲۴ روستای استان، ۴۰۵ روستا بالای ۲۰ خانوار جمعیت هستند و ۳۶۹ روستا (با شاخص جمعیت ۳۰ خانوار) دارای مجوز تاسیس دهیاری هستند که این تعداد شامل ۹۱ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانواراستان است.
توسعه زیرساختهای روستایی همگام با شهرها و نگاه ویژه در تخصیص اعتبارات و برنامه ریزی‌های جامع شهری و روستایی در ارائه خدمات انجام شده است.
به عنوان مثال تا پیش از انقلاب اسلامی تنها ۹۰ روستای استان از نعمت برق برخوردار بودند که پس از پیروزی انقلاب این تعداد به ۵۱۲ روستا افزایش یافته است.
این آمار در مورد گاز رسانی به روستاها که تا پیش از انقلاب در هیچ روستایی انجام نشده بود شامل ۳۹۷ روستا است.
تعداد خانه‌های بهداشت روستایی ۲۲۴ خانه بهداشت بوده و آسفالت ۱۸۱ کیلومتر مسیرهای ۲۸۴ روستا با مشارکت بنیاد مسکن از محل قیر رایگان انجام شده است.
از سال ۱۳۷۴ تا کنون ۴۷ هزار و ۱۴۰ واحد روستایی مقاوم سازی شده و ۲۳ هزار و ۹۰۵ واحد نیز بازسازی و نو سازی شده است.
در زمینه اشتغالزایی روستایی چه اقداماتی انجام شده است؟
دهقانی: در روستاهای استان به تفکیک بخش‌های اقتصادی شاغلین شامل بخش کشاورزی ۲۴.۴ درصد، شاغلین بخش صنعت ۲۹.۱ درصد و شاغلین بخش خدمات ۴۶.۵ درصد است.
در قالب تفاهم‌نامه بانک سینا با دفتر مناطق محروم سال گذشته ۵۴ طرح مصوب با مبلغ تسهیلات ۴۰ میلیارد تومان و تعهد ۵۹۷ نفر اشتغال انجام شد و امسال ۵۳ طرح مصوب با مبلغ تسهیلات ۴۳ میلیارد تومان و تعهد ۴۳۵ نفر اشتغال و در مجموع این دو سال ۱۰۷ طرح با مبلغ تسهیلات جمعاً ۸۳ میلیارد تومان و تعهد ۱۰۳۲ نفر اشتغال انجام شده است.
در تسهیلات موضوع قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی وعشایری تا دیماه سال جاری از محل اشتغال پایدار روستایی مبلغ ۱۶۱ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده برای هزار و ۵۹ طرح و تعهد ایجاد اشتغال دو هزار و ۴۳۸ نفر انام شده است.
در زمینه معرفی طرح های درآمدزای دهیاری‌ها از محل موضوع تفاهم نامه سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور و پست بانک ایران تاکنون پنج طرح مورد تصویب قرار گرفته و پرداخت نیز انجام شده است.
وضعیت صنایع دستی، گردشگری روستایی و توانمندی‌های جوانان در روستاهای استان قبل و بعد از انقلاب چگونه ارزیابی می‌شود؟
دهقانی: صنایع دستی فعال در روستاهای استان شامل گلیم بافی، عبابافی، صنایع دستی دریایی، حصیربافی، نخ ریسی، خوس دوزی است.
از سال ۱۳۷۳ برنامه آموزش صنایع دستی در سطح استان به صورت رایگان آغاز شد که با استقبال قابل قبول روستائیان نیز مواجه شد. عمده آموزش‌ها شامل گلیم بافی، حصیربافی، صنایع دستی دریایی، معرق چوب و ... است که غالباً زمینه اشتغال زنان روستایی را فراهم کرده است.
اعطای تسهیلات مشاغل خانگی از دیگر اقدامات حمایتی میراث فرهنگی در جهت توسعه و حمایت از صنایع دستی روستایی است. تدوین پروژه توسعه گردشگری استان با عنوان «بوشهر توریسم ۲۰۲۲» در راستای سامان دهی زیرساختهای توسعه گردشگری روستایی در ۲۴ روستا و دو منطقه عشایری استان که در سال جاری با حضور وزیر محترم کشور افتتاح شد.
هدف این طرح معرفی جاذبه ها و پتانسیل‌های گردشگری استان، توسعه زیرساختهای گردشگری، شناسایی و حمایت از فرصت‌های سرمایه گذاری در بخش گردشگری و صنایع دستی، ایجاد اشتغال و درآمد پایدار با استفاده از ظرفیت‌های روستایی و عشایری، احیا و زنده نگهداشتن آداب و رسوم و فرهنگ روستایی، ایجاد شبکه‌های بازاریابی در راستای ارتباط مستمر و هدفمند مناطق گردشگری و جذب گردشگر و ایجاد نشاط و تحرک اجتماعی و اقتصادی در مناطق روستایی و عشایری است.
آیا مراکز بهداشتی در تمامی روستاهای استان راه اندازی شده است؟
دهقانی: در مورد خانه های بهداشت و اقدامات اخیر انجام شده در حال حاضر ۲۲۴ خانه بهداشت در سطح روستاهای استان دایر است که از این تعداد ۱۷ خانه بهداشت در دهه فجر امسال مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت و ۳۳ مرکز نیز در هفته دولت افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
عمده خدمات قابل ارائه در خانه‌های بهداشت روستایی که از سال ۱۳۶۴ با این سازوکار و گسترش خدمات در روستاها فعال شده است شامل انجام امور غربالگری، مراقبت‌های دوران بارداری، پانسمان‌ها، واکسیناسیون، درمان‌های سرپایی، مراقبت‌های فشار خون و دیابت و ... است.
در ارائه خدمات به روستاها چه کارهایی انجام شده است؟
دهقانی: تاسیس ۳۶۹ دهیاری، احداث ۱۳۰ ساختمان دهیاری، توزیع ۳۵۷ ماشین آلات عمرانی و خدماتی و دفن پسماند در دهیاری‌ها، جدول‌کشی، زیرسازی و آسفالت بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار متر مربع معابر روستایی، احداث هفت محل دفن پسماند در روستاهای منصوری جنوبی، مغدان، نظرآقا، امامزاده، خون، رودفاریاب و چاهکوتاه و راه‌اندازی مرکز بازیافت در مرکز دفن پسماند مغدان از جمله خدمات است.
تخصیص بیش از شش هزار و ۶۵۱ میلیارد ریال اعتبار طی سال‌های ۱۳۹۰ تا هشت ماهه ۱۳۹۷ از محل ماده ۳۸ و ۳۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده در بین دهیاری‌های استان، تخصیص کدپستی و پلاک مشترک ساختمان در بیش از ۹۰ درصد روستاهای استان از دیگر خدمات است.
از دیگر خدمات می‌توان به راه اندازی و ایجاد ۱۹ شرکت تعاونی دهیاری در سطح استان اشاره کرد که از این تعداد ۱۶ شرکت تعاونی فعال است.
امسال نیز تعداد ۱۴۰ پروژه عمران روستایی به ارزش۳۸۰ میلیارد ریال در دهه فجر انقلاب اسلامی افتتاح خواهد شد.
احداث ۱۶۶ زمین چمن مصنوعی به مساحت ۱۹۸ هزار و ۵۳۶ متر مربع در روستاهای استان و احداث ۲۶۰ بوستان امید روستایی به مساحت ۵۴۶ هزار متر مربع در روستاهای استان و اختصاص۱۱۴ ست بازی به روستاهای زیر ۱۰۰ نفراستان از دیگر خدمات است.
روستاهای استان از لحاظ توسعه نیروی انسانی و وضعیت آموزش چطور بوده؟ در بحث اشتغال و توان افزایی روستائیان چه کارهایی انجام شده است؟
دهقانی: در سال‌های ۹۶ و ۹۷ از محل تفاهم‌نامه معاونت توسعه روستای و بنیاد علوی و بانک سینا، در مجموع ۱۰۷ طرح با مبلغ تسهیلات ۸۳ میلیارد تومان و تعهد هزار و ۳۲ نفراشتغال تخصیص یافته است.
آموزش به عنوان زمینه ساز ایجاد توسعه، بهبود شرایط و پیشرفت خصوصا در روستاهای استان به دلیل فاصله از مرکزیت استان بسیار حائز اهمیت است.
بر همین اساس با برنامه ریزی صورت گرفته بیش از ۷۰ عنوان دوره آموزشی حضوری و غیرحضوری ویژه دهیاران و کارکنان دهیاری‌ها به عنوان سردمداران توسعه و پیشرفت در روستاها برگزار شده است.
در خصوص توسعه و ترویج صنایع دستی روستایی اقدامات ارزشمندی از سوی اداره کل میراث فرهنگی در حال اجرا است که مورد رضایت ساکنین روستایی نیز قرار گرفته است.
به عنوان مثال سال گذشته، برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت حصیربافی و صنایع دستی دریایی در جزیره جنوبی، زمینه اشتغال بیش از ۳۰ نفر را فراهم کرده است.
در زمینه توسعه زیرساختهای ارتباطی در روستاها و توسعه خدمات ارتباطات و فناوری در روستاها چه اقداماتی انجام شده است؟
دهقانی: در حال حاضر تعداد روستاهای تحت پوشش اینترنت ۴۱۱ روستا و روستاهای دارای پوشش تلفن همراه ۵۶۲ روستا است که طبیعتاً این رقم در پیش از پیروزی انقلاب برابر صفر بوده است. روستاهای استان نیز تحت پوشش اینترنت نسل چهارم هستند.
با توجه به توزیع جمعیتی روستاها و نوع خدمات ارائه شده تعداد ۲۱۴ مجوز تاسیس دفاتر ICT در سطح روستاهای استان صادر شده است که به دلیل افزایش هزینه‌ها و کاهش درآمد تعدادی از این مراکز غیر فعال شده که امید است با همکاری و مشارکت دستگاه‌های ذیربط زمینه توسعه بیش از پیش این دفاتر در راستای خدمات رسانی مطلوبتر به روستائیان فراهم شود.
نظر شما