بازارگردی شب عیدتبریزی‌ها/ بازار دستفروشها گرمتر از هر زمان دیگر

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – مهیار فاضل: بوی بهار در کوچه و پس کوچه‌های شهر پیچیده، انگار اسفند در حاشیه اذهان عمومی جا خوش کرده است؛ درست مثل بهاری که در تب و تاب تابستان به بهترین شکل ممکن سپری می‌شود یا پنجشنبه‌ای که در انتظار تعطیلی آخر هفته به سر می‌برد.

اسفند از همان اول بوی بهار را از پشت پنجره دل‌ها تداعی می‌کرد. در تب و تاب عید سری به بازار تبریز زدم تا از نزدیک شاهد حال و هوای بازار تبریز در چند قدمی بهار ۹۸ باشم.

جایی برای سوزن انداختن در بازار نیست

بازار تربیت همیشه شلوغ بوده اما انگار این روزها عطر و بوی دیگری به خود گرفته است. سرتاسر پیاده رو تربیت مملو از جمعیتی است که مشتاقانه جلوی ویترین‌ها صف کشیده اند. در میان انبوه جمعیت صدا به صدا نمی‌رسد.

مردم آنچنان بی توجه به برودت هوا در موج خریدهای عیدانه غرق شده اند که وقت برای غذا خوردن هم پیدا نمی‌کنند. بعضی از خانواده‌ها همان کنار خیابان سرپایی چیزی برای خوردن خریده اند.

در گوشه‌ای از بازار ساز کوک پیرمرد قاوال چی (دایره زن) توجه مردم را به خود جلب می‌کند، او با صدای رسای خود شعرهای اصیل آذری را برای مردم بازخوانی می‌کند، خیل عظیمی از کودکان و نوجوانان مشتاق دور تا دور او صف کشیده اند.

با این همه شلوغی، همهمه بازار چنگی به دل مغازه داران نمی‌زند. از سیر تا پیاز در حاشیه بازار در اختیار مشتری‌ها است. تنوع اجناس از یک سو و قیمت مناسب دست فروشان از سوی دیگر موجب نارضایتی برخی از مغازه داران شده است.

روی اعصاب مغازه دارها رژه می‌رویم

در این هیاهو صدای دستفروش ها بیش از همه نظر مردم را به خود جلب می‌کند، انگار بازار آنها این روزها رونق خاصی به خود گرفته، این را می‌توان از نگاه‌های برخی مغازه دارها هم فهمید.

به سراغ یکی از دستفروش ها می‌روم که سرش بیش از سایر همکارانش شلوغ است. از بازارشان می پرسم، در جواب می‌گوید: اگر بگذارند بدک نیست.

این مرد میانسال ادامه می‌دهد: علی رغم بیانات امام جمعه محبوب شهر تبریز، مأموران شهرداری با درخواست مغازه دارها بند و بساط ما را که با افتخار جنس ایرانی و ارزان می‌فروشیم، جمع می‌کنند.

او آخرین حرف خود را خطاب به مغازه دارانی می‌زند که این روزها صدای اعتراضشان در آمده: ما ارزان می‌فروشیم و مشتری داریم، اگر می‌خواهید مشتری هایتان بدون نگاه از جلوی ویترین‌های پرزرق و برقتان نگذرند، کمی هم مراعات حال مردم را بکنید.

راهم را در امتداد بساط دست فروشان ادامه می‌دهم، یکی از دست فروشان که کفش مردانه می‌فروشد، از اختلاف قیمت‌ها می‌گوید: همین کفش را که من ۴۵ هزار تومان می‌فروشم، در مغازه دو برابر قیمت می‌فروشند.

کنار یکی از مغازه‌های شیک می‌ایستم و سر صحبت را با مغازه داری که دم در ایستاده است باز می‌کنم. از او در خصوص گرانی‌های اخیر و بازارشان می پرسم. می خندد و می‌گوید: هفته پیش اوضاع خیلی راکد بود اما از اول این هفته اوضاع رو به بهبود است و بازار دوباره جان گرفته است.

او از اوضاع راضی است و بازار را در یک کلام اینگونه توصیف می‌کند: بد نیست خدا را شکر

رسم‌هایی که لرزه بر جان جوانان می‌اندازند

راهم را در بازار پیش می‌گیرم، زوج جوانی توجهم را جلب می‌کند، جلوتر می‌روم و خود را به تماشای ویترین پرزرق و برق مغازه کفش فروشی مشغول می‌کنم، دختر مدام حرف خود را تکرار می‌کند: بیا بریم پاساژهای بالای شهر، جنس‌هایش خیلی قشنگ‌تر هستند.

پسر جوان کلافه است، سر بحث را باز می‌کنم، یک هفته‌ای از عقدشان می‌گذرد. مرد جوان با پریشانی می‌گوید: رسم‌های امروز ترسناک هستند، آخر چه کسی این رسم‌ها را بنا گذاشته است؟

جای خالی لباس زنانه ایرانی در بازار

در میان انبوه رنگارنگ کالاهای ایرانی، جای خالی لباس‌های زنانه بیش از همه اقلام مورد نیاز به چشم می‌خورد. راهم را در تربیت ادامه می‌دهم، چشمم به جوان سخت پسندی می‌خورد، این را می‌توان از نگاه مو شکافانه به ویترین مغازه‌ها فهمید.

جلو می‌روم و از او درمورد خریدهای ایرانی اش می پرسم، او به شدت کلافه است، می‌گوید: در طول تمام پیاده رو تربیت به ندرت می‌توان جنس ایرانی باکیفیت زنانه یافت.

سایه رکود بر سر بازار طلا سنگینی می‌کند

به سمت بازار امیر راه می افتم. اینجا خبری از عید نیست، انگار نبض شادی‌های عیدانه اینجا کند می‌شود. در سراسر بازار امیر چندان خبری از زوج‌های جوان نیست، مشتریان خیلی سریع از جلوی ویترین مغازه‌ها می‌گذرند، معلوم است که نیت خرید ندارند.

توجهم به زوج جوانی جلب می‌شود که بی توجه به ویترین‌های پر زرق و برق از جلوی مغازه‌ها رد می‌شوند، از سرعتشان معلوم است که خریدار نیستند نزدیکتر می‌روم سر صحبت را با عروس باز می‌کنم، می‌گوید: سعی کردیم در خریدهای عید با بی اعتنایی به پچ پچ های در و همسایه زیادی خرج روی دست زندگی مان نگذاریم.

در این طرف بازار چشم مرد میانسالی به تابلو اعلان قیمت طلا دوخته شده است، او چنان در قیمت طلا محو شده که صدای همسرش که درحال نشان دادن گردنبند مورد علاقه اش است، را نمی‌شنود.

بزرگترین بازار سرپوشیده جهان در چندقدمی بهار

راهی بازار سرپوشیده تبریز می‌شوم، روگذر تربیت به بازار تا به حال این همه شلوغ نشده، ازدحام مردم کمر روگذر را خم کرده، درست مثل نوسانات اخیر قیمت که امان بسیاری از خانواده‌ها را بریده، از این بالا نمایی از شور و شوق مردم در گستره دیدم جا خوش کرده است.

همه در تب و تاب بهار ۹۸ هستند. وارد بازار سرپوشیده تبریز می‌شوم، اینجا خبری از ویترین‌های پرزرق و برق نیست. از تیمچه‌ها و سراهای بزرگترین بازار سرپوشیده جهان صدای پای عید به گوش می‌رسد. قیمت‌های اینجا بیشتر لبخند رضایت را بر صورت خسته خریداران نمایان می‌کند، چرا که این بازار سبک و سیاق قدیمی خود را حفظ کرده است.

دوشادوش مردم راه می‌روم، صدای هشدار گاریچی توجه مردم را به خود جلب می‌کند، مشتریان کنار می‌روند و حق تقدم را به پیرمرد گاریچی وا می‌گذارند.

همسو با انبوه جمعیت به سمت قلب بازار پیش می‌روم، پوستر روی شیشه یک مغازه کفش فروشی توجهم را جلب می‌کند: «باافتخار فقط جنس ایرانی می فروشیم». از مغازه دار در مورد پوسترش می پرسم، می‌گوید: اجناس بی کیفیت چینی در شأن مردم غیور آذربایجان نیست چرا که ما برندی جهانی همچون چرم و کفش تبریز را در دیار خود داریم.

مردم گوش به زنگ نظارت

نوسانات اخیر بازار و گرانی‌های ماه‌های گذشته موجب شده که برخی فروشندگان میدان را خالی از نظارت ببینند و با اسب افسار گسیخته قیمت‌ها در این میدان بتازند، اما انتظار مردم از مسئولانٰ مربوطه افزایش نظارت بر بازار در روزهای پایانی سال ۹۷ است.

در همین راستا مدیر کل تعزیرات حکومتی آذربایجان شرقی در روزهای پایانی سال جاری خبر از آغاز به کار طرح نظارت نوروزی این سازمان داده و عنوان می‌کند: طرح نظارت نوروزی با هدف تسهیل امر کسب و کار نوروزی و برخورد قاطعانه با متخلفان و اختلال گران بازار شب عید درحال اجراست.

یوزباشی می‌افزاید: در راستای تحقق اهداف این طرح با گران فروشان و متخلفان حوزه صنفی و بهداشتی برخورد شدید صورت می‌گیرد.

وی در خصوص مراحل اجرایی این طرح توضیح می‌دهد: مرحله ابتدایی این طرح در قالب بازدید ازمراکز عمده خرید و عرضه کالا و خدمات، مانند نمایشگاه‌های بهاره در میدان‌های میوه و تره بار، شرکت‌های مسافرتی، رستوران‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و غیره از دهم اسفند ماه آغاز شده و هم اکنون نیز در حال اجراست.

مدیرکل تعزیرات حکومتی استان ادامه می‌دهد: مرحله دوم این طرح، پس از عید باعنوان بازدید از مراکز اسکان و پذیرایی تفریحی، گردشگری و اماکن زیارتی استان تا ۱۵ فرودین سال ۹۸ به مرحله اجرا خواهد رسید.

یوزباشی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به لزوم نظارت بیشتر رؤسای اتحادیه‌های صنفی به زیرمجموعه‌های خود تاکید می‌کند: رؤسای اتحادیه‌های صنفی در عرصه‌های گوناگون صنفی، تعزیراتی و بهداشتی باید الگوی مناسبی برای زیرمجموعه‌های خود باشند.

وی می‌افزاید: واحدهای نمونه صنفی باید مورد تشویق قرار گرفته و به شیوه‌های گوناگونی از قبیل نصب بنر بر سردر واحد صنفی، به عموم مردم معرفی شوند.

مدیرکل سازمان تعزیرات حکومتی استان در بخش پایانی سخنانش تاکید می‌کند: همشهریان محترم در صورت برخورد با هرگونه تخلف می‌توانند شکایت‌ها و پیشنهادها خود را به صورت اینترنتی از طریق تارنمای www.tazirat۱۳۵.ir یا تماس با سامانه ۱۳۵ با ما در میان بگذارند.

خورشید آخرین روزهای زمستان تازه غروب کرده و در بازار تبریز همهمه ای دوباره به پا شده است. مشغول تماشای مردمی هستم که هرکدام با تفسیر خاصی از آداب و رسوم، در تلاش هستند عید خوبی را برای خود و خانواده شأن دست و پا کنند.