خبرگزاری مهر - گروه استانها: طی دهه‌ها و سال‌های اخیر با رشد شهرسازی مدرن سبک زندگی مردم نیز تغییرات جدی داشته و محله و کارکردهای آن به خصوص در شهر همدان تقریباً یا از بین رفته و یا بسیار کمرنگ شده است.
همدان در گذشته‌های نه‌چندان دور دارای محله‌ها و آبادی‌های فراوانی بوده به طوری که در مجاورت بازار قدیمی همدان بیش از ۵۱ محله قدیمی وجود داشته که محله قاشق‌تراشان، جولان، محله حاجی، کبابیان، گلپا، چاپارخانه، صابونی‌ها، چوپان‌ها، سبدبافان، نظربیگ نام برخی از محلات قدیمی همدان است.
اما این محلات در سال‌های اخیر دستخوش تغییر و تحولاتی شده‌اند به طوری که با مراجعه به این محلات دیگر نمی‌توان حالت قدیمی را در آنها یافت.
محله‌های قدیمی همدان در معرض نابودی
این ۵۱ محله و مرکز محله که روزگاری در شهر همدان وجود داشته به دو صورت گرد و حالت دراز چمن یا همان کوی گرد و دایره‌ای طراحی و ساخته‌شده بوده که این نوع ساختار نیز خود گویای هویت آن است.
از محله‌هایی که در شهر همدان وجود داشته تنها محلۀ بنه بازار، محلۀ بازار، محلۀ میدان میرعقیل، محلۀ کبابیان، محلۀ کولانج، محلۀ آقاجانی بیک، محله کلپا، محلۀ امامزاده یحیی، محله حاجی و محله کبابیان و جولان کم‌وبیش به همان صورت سابق باقی‌مانده و تغییرات زیادی ازنظر شکل در آنها دیده نمی‌شود و از مابقی فقط نامی باقی‌مانده است.
اما در میان همین محلاتی که کم‌وبیش دست‌نخورده باقی‌مانده است ۳ محله تاریخی حاجی، گلپا و کبابیان حال‌وروز بهتری دارند تا آنجا که احیا و باز زنده سازی این محلات در دستور کار بود اما اقدامات با واقعیت‌های مورد انتظار فاصله دارد.
پرداختن به این موضوع از آنجایی مهم است که اخیراً شاهد ساخت و سازها و آپارتمان‌های بلند مرتبه در محله‌های قدیمی همدان هستیم به طوری که این آپارتمان‌ها بر خانه‌های قدیمی احاطه دارند و به نوعی بافت محله را خدشه دار کرده‌اند.
گذشته از این طی یکی دو سال اخیر و پس از آنکه محله کبابیان همدان با تخریب ۳ خانه قدیمی مرکز توجه مردم و رسانه‌ها شد موضوع باززنده سازی محلات مجدد مورد تاکید قرار گرفت اما آنچه مشهود است اینکه نه تنها خبری از باززنده سازی محلات نیست بلکه هر روز خبری از تخریب خانه‌های واجد ارزش همدان به گوش می‌رسد.
رئیس کمیسیون گردشگری و سرمایه گذاری شورای شهر همدان در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بحث مرمت و بازسازی بافت واجد ارزش تاریخی در همدان اهمیت موضوعی ایجاد کرده است؛ اظهار داشت: طی ماه‌های اخیر در کمیسیون گردشگری شورای شهر همدان توجه به بافت تاریخی و قدیمی بیشتر شده تا جایی که خواستار حفظ املاک واجد ارزش تاریخی در همدان هستیم.
تخریب ۲۲۰ خانه واجد ارزش تاریخی
حسین قراباغی با بیان اینکه متأسفانه حدود ۲۰۰ تا ۲۲۰ خانه واجد ارزش تاریخی در سال‌های گذشته و طی سال‌های قبل از ۱۳۹۳ به خاطر سودجویی سرمایه‌گذاران تخریب و به آپارتمان تبدیل شده است، گفت: این در حالی است که می‌شد از این بافت مانند استان‌های یزد، کرمان و تبریز به عنوان بافت تاریخی بهره‌برداری کرد اما متأسفانه در اثر بی‌توجهی مسئولان تخریب شده و از بین رفتند.
وی با بیان اینکه بر این باوریم که باید از یک جای کار مقابل این اقدامات بایستیم اظهار داشت: میراث فرهنگی و معاونت شهرسازی باید راهکاری قاطع در این زمینه داشته باشند.
وی با بیان اینکه مدیر کل میراث فرهنگی استان همدان تیم جدیدی پای کار آورده است، اظهار داشت: در راستای شناسایی و معرفی و احیای بافت تاریخی املاک واجد ارزش تاریخی اقدام شده و قبلاً باید برای ثبت ملی اثر رضایت مالک کسب می‌شد که این فاکتور حذف شده و کار تعدیل شده و دیگر برای ثبت تاریخی املاک نیاز به رضایت مالک نیست.
شناسایی ۳۳۰ خانه تاریخی واجد ارزش در همدان
رئیس کمیسیون گردشگری و سرمایه گذاری شورای شهر همدان با بیان اینکه ۳۳۰ خانه تاریخی واجد ارزش در همدان شناسایی شده که باید برای ثبت تاریخی آنها اقدام شود، گفت: طی ۳ سال اخیر اتفاقات بدی در همدان رخ داد که نمونه آن تخریب ۳ خانه تاریخی در محله کبابیان همدان بود.
وی با بیان اینکه اگر این خانه‌ها ثبت تاریخی و ملی شده بودند به همین راحتی از بین نمی‌رفتند و از تخریب آنها جلوگیری می‌شد، گفت: تعلل و ضعف قانون باعث این اقدام شد و عدم ورود مدیران وقت که با بی تفاوتی از موضوع گذر کردند این سرانجام را برای محله کبابیان رقم زد.
قراباغی همچنین با تاکید بر اینکه بانک کارگشایی همدان نیز از آثار تاریخی است که باید مرمت شود و این وظیفه میراث فرهنگی استان همدان است، گفت: باید برای تهیه بودجه ملی اقدام شود کمااینکه در زمینه بازآفرینی محلات قدیمی نیز راه و شهرسازی استان همدان بودجه در اختیار دارد که باید پای کار بیاید.
وی به بافت تاریخی محله کبابیان اشاره کرد و با بیان اینکه این پروژه نیاز به سرمایه گذار دارد تا یا به صورت خانه بوم گردی یا رستوران سنتی و یا مواردی این چنینی به اجرا درآید، اظهار داشت: در طرح تفصیلی؛ این منطقه پارکینگ دیده شده اما سیاست شورا بر این است که به عنوان یک بنای تاریخی خانه‌های تخریب شده را احیا کنیم چراکه بازآفرینی محلات سیاست اصلی شورای شهر همدان است.
خیانت شورای عالی معماری و شهرسازی به همدان
رئیس کمیسیون گردشگری و سرمایه گذاری شورای شهر همدان به برخی از ساخت و سازها در محلات قدیمی همدان نیز اشاره کرد و با بیان اینکه در حفظ محلات قدیمی یک گیر قانونی وجود دارد چرا که برای ارتفاع ساختمان معبر و متراژ زمین مورد نظر قرار گرفته است، گفت: این تصمیم خیانت شورای عالی معماری و شهرسازی به همدان است.
وی گفت: برعکس برخی شهرها که لکه‌ای را برای آپارتمان سازی قرار می‌دهند در همدان معبر و متراژ زمین مهم است که این مسئله باعث ساخت و سازهای بلند مرتبه در محلات قدیمی همدان شده است.
وی با بیان اینکه البته این یک قانون است که به شهروند اجازه داده اینگونه اقدام کند، اظهار داشت: باید در راستای نوسازی محلات قدیمی همدان اجازه ساخت بیش از دو و نیم طبقه بنا در این محلات داده نشود چراکه خلاف این اقدام را بزرگترین آسیب به بافت تاریخی شهر همدان می‌دانیم.
آنچه مسلم اینکه نباید اجازه داد بناهای واجد ارزش شهر همدان یکی پس از دیگری نابود شده و از بین بروند و جای خود را به آپارتمان‌های بلند مرتبه‌ای بدهند که هیچ سنخیتی با بافت تاریخی همدان ندارند بنابراین تا دیر نشده باید در این زمینه اقدام شود.
نظر شما