به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری الواح هخامنشی استرداد شده از موسسه شرق شناسی شیکاگو به ایران که دو شب پیش ۱۷۸۳ لوح از آن به ایران آمد، برگزار شد.
در این مراسم که پیش از ظهر روز ۱۰ مهر در سالن اجتماعات موزه ملی ایران برپا شد، جبرئیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران گفت: اطلاعات حاصل از گل نبشته های هخامنشی درک عمیقی از هنر، اقتصاد و اجتماع دوره هخامنشیان را در اختیار ما می گذارد. این الواح پس از یک پرونده پیچیده قضایی و صدور رأی به نفع ایران به کشورمان برگردانده شده است. وقتی این رأی صادر شد، رئیس موسسه شرق شناسی شیکاگو این خبر را با خوشحالی به ما اعلام کرد و امروز به تهران آمده تا امانتداری حوزه علمی را یادآوری کند.
نوکنده تصریح کرد: این الواح برای مطالعه به صورت امانت به این موسسه فرستاده شده بود. تاکنون در سه مرحله به ایران بخش هایی از آن استرداد شده است. یک بار در سال ۱۳۲۷ که ۱۷۹ لوح و در سال ۱۳۲۹ حدود ۳۷ هزار و در سال ۱۳۸۳ ، ۳۰۰ قطعه به ایران آمد. ما این آثار را در گالری هخامنشی کنار پیکره داریوش در موزه ملی ایران به نمایش گذاشته ایم.
وی تصریح کرد: این نمایشگاه پس از ۴۸ ساعت از ورودش به ایران برپا شده است. قرار است این نمایشگاه به همراه کنفرانس بین المللی در تهران برپا شود.
در ادامه این برنامه، کریستوفر وودز رئیس موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو گفت: دو سال است که به این موسسه آمده ام و از اول بنا داشتم تا برای برگشت این الواح هخامنشی به ایران تلاش کنم. این کشف در پرسپولیس استثنایی بود، الان برای اولین بار است که می توانیم از طریق الواح گلی بفهمیم که مردم در اوج قدرت چه سرنوشتی داشتند. یکی از اهداف این بود که با همه وجود از این اشیاء مراقبت شود و روی آن تحقیقات صورت گیرد تا بتوانیم از آنها رمزگشایی کنیم. ما همیشه دوست داشتیم الواح را به ایران برگردانیم اما ۵ سال است که بسته بندی و برگشت برنامه ریزی شده آن طول کشید، برخی روال اداری از سوی دادگاه عالی آمریکا انجام شد که آن را طولانی تر کرد.قبل از اینکه دادگاه رأی صادر کند، کارهای بسته بندی این الواح در حال انجام بود. بلافاصله پس از رأی، رئیس موزه ملی ایران را باخبر کردم. وی گفت پروسه قانونی آن بسیار مشکل بود. ما به مجوزهای مختلفی نیاز داشتیم که یکی از آنها قانون اوفک بود. یک سال و نیم روز آن کار شده بود. ما اکنون روند آن را آموخته ایم. هدف اصلی مان همکاری دوجانبه است. امیدواریم درباره دوره هخامنشی همکاری قبل را داشته باشیم.
در ادامه محمدرضا کارگر بیان کرد: دائما اشیای تاریخی بین موزه ها و مراکز علمی تردد می شود. در این جریان طرف ما دولت آمریکا نبود و عوامل سیاسی باعث نیامدن این اشیاء به ایران نشده بود، چون حکومت ها در چنین مسائلی دخالت نمی کنند. ما در دهه ۸۰ از دانشگاه شیکاگو تقاضا کردیم وضعیت الواح را به ما اطلاع دهند، دانشگاه هم صادقانه اطلاعات مربوط به آن را ارائه کرد. برای همین در اولین بار پکیجی با ۳۰۰ اثر تحویل ایران شد. همان زمان تفاهم نامه ای به امضا رسید که آثار بعدی طی دو سال به ایران برگردد. این منجر به آن شد که عده ای به دنبال دریافت غرامت از ایران باشند، بنابراین نه دولت آمریکا و نه هیچ اداره رسمی از آمریکا آن آثار را تصاحب نکرده بود. ایران و دانشگاه شیکاگو تمام تلاششان را کردند تا دادگاه را مجاب کنند رأی به درخواست آن گروه مدعی ندهد.
وی گفت: در نهایت مطمئن بودیم رأی برای ضبط آثار فرهنگی صادر نمی شود و قطعا بقیه آثار نیز برگردانده خواهد شد. ما هیچ شکی نداشتیم. اکنون نیز اعتماد ما به هیچ مؤسسه فرهنگی کم نشده است و نمی شود، پس همکاری خود را ادامه خواهیم داد.
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور نیز گفت: ۱۷۸۳ لوح هخامنشی در مرحله اول فرستاده شده است. ما می خواستیم یکجا همه این آثار برگشت داده شود اما اصرارشان بر این بود که طی دو مرحله به اجرا برسد و به فوریت بقیه نیز برگردد.
وی ادامه داد: بخش زیادی از الواح هنوز خوانده نشده، امیدواریم محققان ایرانی بتوانند روی آنها کار کنند و اطلاعات جدیدی از آنها به دست آورند.
پروفسور وودز نیز در ادامه بیان کرد: هدف ما این است که هر چه سریعتر این آثار را برگردانیم اما چند عامل وجود دارد که مانع می شود، بنابراین نمی توانیم همه آنها را در یک محموله ارسال کنیم. محافظت از این آثار بسیار سخت بوده و ممکن است وقتی یکجا آنها را ارسال می کنیم، به این آثار صدمه وارد شود.
وی تصریح کرد: مشکل بعدی هم دسته بندی این آثار برای ارسال بود. این آثار با استانداردهای بین المللی بسته شده اند. هشت ماه برای بسته بندی این تعداد اثر طول کشید. مشکل دیگر گواهی برای ارسال آنها بود. با وجود مشکلاتی که گفته شد، تصمیم گرفتیم این تعداد را به ایران ارسال کنیم. اکنون موانع قانونی آن را یاد گرفته ایم، بنابراین راه برای برگشت بقیه آثار بازخواهد شد.
وی افزود: اگر می خواستیم همه این آثار را یکباره ارسال کنیم پروسه بسته بندی و روند آن سال ها طول می کشید، بنابراین ناچار شدیم بخشی از آن را برگردانیم.
پروفسور وودز درباره اینکه دقیقا چه تعداد لوح در آمریکا هنوز باقی مانده است، گفت: به صورت دقیق نمی شود گفت تعداد الواح باقیمانده چقدر است، چون برخی از آنها شکسته، برخی لوح بزرگ و برخی کوچک هستند، بنابراین نمی توان گفت که لوح شکسته متعلق به کدام لوح سالم بوده است، ولی در نظر داریم همه آنها را در سه مرحله برگردانیم.
رئیس موسسه شرق شناسی شیکاگو گفت: دلم از برگشت این آثار روشن است. امیدوارم این روند سریعتر انجام شود، ولی نیاز به مجوز دولتی دارد که البته ما کنترلی روی آن نداریم.
نظر شما