اظهارات تأمل برانگیز رئیس جمهور ترکیه/ درخواست غیرمنطقی اردوغان

خبرگزاری مهر- گروه بین الملل: ایران و ترکیه همسایگانی هستند که روابط گسترده سیاسی و اقتصادی با یکدیگر دارند و مشترکات فرهنگی میان آنها نیز سبب تحکیم روابط تهران- آنکارا شده است.  

در این میان گاه اتفاق می افتد که سیاست های دو کشور در یک موضوع خاص با یکدیگر تفاوت دارد. برای مثال ترکیه در آغاز بحران سوریه جانب شورشیان این کشور را گرفت و حتی در دوره ای تبدیل به پایانه ای برای انتقال تسلیحات و تروریست های دیگر کشورها به سوریه شد.  

علاوه بر آن این یک امر طبیعی است که یک مقام رسمی و یا رسانه های دو کشور از سیاست طرف دیگر در موضوعی خاص انتقاد کرده و به آن خرده بگیرند که این امر یکی از نشانه های دموکراسی و آزادی بیان است.

یکی از مواردی که اخیرا در مورد آن برخی مقامات و رسانه های ایرانی از ترکیه انتقاد کرده اند مربوط به عملیات چشمه صلح و حمله ارتش ترکیه به شمال سوریه است.

اینکه آیا این حمله از لحاظ حقوق بین الملل و سایر قوانین بین المللی مشروع است یا خیر، موضوع این بحث نیست بلکه هدف خاطرنشان کردن چند نکته به رئیس جمهور ترکیه است.

اردوغان امروز سه شنبه ۳۰ مهر در واکنش به انتقادهایی که در ایران از عملیات چشمه صلح انجام گرفته با حالتی طلب کارانه گفته است: برخی اظهارنظرها از جانب ایران در خصوص عملیات سوریه مرا ناراحت کرد. متاسفانه در روزهای اخیر صداهایی از ایران می‌شنویم که متفاوت است. برخی اظهارات درباره عملیات مرا ناراحت کرد. البته این صداها خارج از دولت است و ما این موضوع را با جدیت دنبال می‌کنیم. لازم بود آقای روحانی این گونه اظهارات را ساکت کند.  

رئیس جمهور ترکیه ادامه داد: ایران ۲۰ سال درگیر پرونده هسته ای بوده و در این دوران همه می دانند که موضع اردوغان چه بوده است. حالا از ایران صداهای متفاوتی می شنویم که البته از طرف دولت نیست و ما این موضوع را با جدیت دنبال می کنیم.

آناتولی نیز این اظهارات رئیس جمهور ترکیه را پوشش داده و گزارش داده است: اردوغان در ادامه انتقاد از ایران گفت:  این موارد شخص بنده و تمام نزدیکانم را آزار می‌دهد. ما (ترکیه، روسیه و ایران) سه کشور طرف توافقنامه سوچی هستیم. اکنون این روند را چگونه ادامه خواهیم داد؟ این اقدامات نادرست است. اظهارات آنان را در این زمینه را محکوم می کنم».

تفاوت ایران با ترکیه 

در واکنش به این اظهارات اردوغان باید گفت رسانه ها در ایران از آزادی عمل برخوردار هستند و اینگونه نیست که رسانه ها و شخصیت ها تماما گوش به فرمان دولت و رئیس جمهور باشند و هر آنچه را که خواست دولت باشد را بازگو کنند.

البته در مورد حمله ترکیه به شمال سوریه «محمد جواد ظریف» نیز در گفتگویی از این حمله انتقاد کرد. ایران اعلام کرده که متوجه دغدغه های امنیتی ترکیه است ولی راه حل رفع این دغدغه ها حمله به سوریه نیست.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه اسلامی ایران در صفحه شخصی خود در توئیتر خواستار توقف تهاجم به شمال سوریه از سوی ارتش ترکیه براساس توافق آدنا شد.

وی در توئیتر نوشت: «در حال حاضر ضرورت دارد که بر اساس توافق آدانا (ADANA) به تهاجم به سوریه پایان داده شده و تمامی نگرانی ها رفع شود. در عین حال ضرورت دارد که اصول اساسی JUS IN BELLO  (قوانین مربوط به آغاز جنگ) کاملاً رعایت شود، به این معنی که بین غیرنظامیان و جنگجویان تمایز قائل شده و از تحمیل رنج های غیرضروری جلوگیری شود.»

همچنین ظریف در گفتگویی در خصوص این حمله در گفتگو با شبکه تلویزیونی تی آر تی ترکیه، گفته بود: «هر چند ما مطالبه ترکیه برای بهبود وضعیت امنیتی را قبول داریم، اما باور نداریم که این امنیت از طریق «تجاوز» و تهاجم به سوریه به دست می‌آید؛ گزینه‌های بهتری داریم و گزینه‌های بهتری در مقابل دوستانمان در ترکیه قرار داده‌ایم.»

نگاهی به رسانه های متعدد موجود در ایران نشان می دهد که آنها آزادانه سیاست های مختلف دولتهای جمهوری اسلامی ایران را نیز مورد انتقاد قرار می دهند. با این شرایط چگونه می توان انتظار داشت که این رسانه های منتقد به حکم رئیس جمهور انتقاد از کشور دیگری را متوقف کنند. یادآوری این نکته به رئیس جمهور ترکیه ضروری است که سیاستهای ایران در خصوص رسانه ها مثل ترکیه نیست.

شاید در ترکیه بتوان رسانه ها و منتقدین را به دلیل انتقاد از شخص رئیس جمهور محاکمه کرده و روانه زندان نمود- بر اساس گزارش های سالانه سازمان ملل، ترکیه یکی از ۵ کشوری است که بیشترین تعداد روزنامه نگاران زندانی را دارد- اما در ایران شرایط به این شکل نیست.

اردوغان، چه دوست داشته باشد چه دوست نداشته باشد جنگ دارای تصاویر ناخوشایند بسیاری است و این تصاویر ناخوشایند به دلیل توسعه رسانه ها و همچنین پیشرفت فناوری ها، به هیچ وجه پنهان نمی ماند.

آیا این امری منطقی و معمول است که رئیس جمهور یک کشور از همتای خود در کشوری دیگر بخواهد که صداهای مخالفان را خاموش کند؟

به رسمیت شناختن حق حاکمیت و عدم مداخله در امور داخلی کشورهای دیگر، موضوعی است که رهبران جهان نه فقط در حرف بلکه در عمل نیز باید به آن پایبند باشند.