خبرگزاری مهر - گروه ورزش: مسابقات شطرنج قهرمانی کشور در مرحله فینال - بخش کلاسیک بزرگسالان - پس از رقابت هشت روزه میان شرکت کنندگان (۲۸ دی ماه تا ۴ بهمن ماه) هفته گذشته با قهرمانی احسان قائم مقامی به پایان رسید.
این سیزدهمین قهرمانی احسان قائم مقامی در طول ۲۰ دوره حضورش در رقابت‌های قهرمانی شطرنج کشور بود. همین مسئله بهانه‌ای شد برای گفتگو با این ملی پوش که پیش از بهبود رکورد تعداد قهرمانی داخلی، رکورد بهترین و با ارزش ترین پیروزی تاریخ شطرنج ایران را با حضور در جام جهانی ۲۰۱۹ به نام خود ثبت کرده بود.
این شطرنج‌باز البته خیلی وقت پیش از این رکوردهای دیگری مانند کسب عنوان استاد بزرگی به عنوان اولین ایرانی، برخورداری از بالاترین رده بندی (ریتینگ) جهانی برای مدت ۱۳ سال (پیش از مقصودلو و فیروزجا)، ثبتِ رکورد بازی سیمولتانه (همزمان) در گینس و … را هم در اختیار داشت. با همه اینها اما احسان قائم مقامی در یک مقطع زمانی چندساله با افت محسوسی مواجه شد که فاصله او با دوران اوجش را موجب شد.
این ملی پوش شطرنج در گفتگو با خبرنگار مهر با تأیید این موضوع در مورد دلایل افت چند ساله اش توضیح داد و خیلی دیگر از موضوعات مرتبط با شطرنج.
* خبرگزاری مهر - گروه ورزش: قهرمانی کشور در هر شرایطی دلچسب است به خصوص که اگر برای سیزدهمین بار به دست بیاید.
- احسان قائم مقامی: شیرینی قهرمانی هیچ وقت تکراری نمی‌شود. خوشحالم روند آماده سازی که داشتم در مسابقات قهرمانی کشور به ثمر نشست. در این رقابت‌ها روند رو به رشد خودم را تداوم بخشیدم و از این حیث از عملکردم راضی هستم.
* شاید کسب این عنوان در رقابت با یازده بازیکن دیگر این شائبه را ایجاد کند که مسابقات از سطح بالایی برخوردار نبوده است.
- شطرنج ایران در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته طوریکه هر سال شاهد ظهور چهره‌های جدید بودیم. با توجه به این رشد عمومی، مسابقات کشوری در مراحل مقدماتی هم آسان نیست چه برسد به فینال؛ البته که جای پرهام مقصودلو، محمدامین طباطبایی و پویا ایدنی در این رقابت‌ها خالی بود اما رقابت‌ها به معنای واقعی نزدیک به هم پیگیری شد.
* اولین قهرمانی در مسابقات قهرمانی کشور چه سالی به دست آمد و چند سال طول کشید تا رکورد آن به عدد ۱۳ برسد؟
- اولین بار ۲۳ سال پیش یعنی زمانی که ۱۴ ساله بودم، قهرمان مسابقات کشوری شدم. در کل ۱۳ قهرمانی را در طول ۲۰ دوره حضور در این رقابت‌ها به دست آورد. در سایر ادواری هم که قهرمان نشدم عنوان‌های دومی، سومی، چهارمی، پنجمی، ششمی، هفتمی و نهمی را به دست آوردم. یعنی فقط جایگاه هشتمی را ندارم.
* این پیشینه فقط مربوط به بخش کلاسیک مسابقات قهرمانی کشور می‌شود. عملکرد شما در بخش برق آسا و سریع چگونه بوده است؟
- در بخش برق آسا مسابقات قهرمانی کشور ۱۲ دوره حضور داشته ام که در ۱۱ دوره قهرمان شدم و در یک دوره هم نایب قهرمان؛ در بخش سریع مسابقات هم دو بار شرکت کردم و در هر دو دوره هم قهرمان شدم.
* پیش از بهبود رکوردی که بابت قهرمانی در مسابقات داخلی دارید، رکورد «بهترین پیروزی تاریخ شطرنج ایران» به نام شما ثبت شد. در مورد این رکورد توضیح دهید.
- در جریان جام جهانی ۲۰۱۹ روسیه در رقابت ۶ ساعته با «یانگ یی یو» سوپر استاد بزرگ چینی پیروز شدم. در آن مسابقات من رده (ریتینگ) ۲۵۴۴ را داشتم در حالیکه حریم با ریتینیگ ۲۷۶۳ و جایگاه جهانی دهم در مسابقات شرکت کرده بود. این بهترین پیروزی بود که یک شطرنج‌باز ایرانی با پرچم ایران در مسابقات به دست می‌آورد.
* شما در شرایطی این رکورد را به دست آوردید و مسابقات کشوری را هم فتح کردید که تا همین چندماه پیش در دوره افت و نزول به سر می‌بردید. این موضوع را قبول دارید؟
- بله؛ واقعیت همین است که چند سالی درخشش قبل را نداشتم اما با واکاوی دلایل آن و تلاش برای کنار گذاشتن شأن، دوباره به روزهای خوبِ شطرنجی‌ام رسیده ام.
* چه دلایلی باعث افت استاد بزرگی شد که زمانی شطرنج ایران را با او می‌شناختند. بیشتر مشکلات شخصی دخیل بود یا ظهور استعدادهای جوان‌تر؟
- حدود ۵ سال پیش شرایط سختی در زندگی شخصی متحمل شدم که تأثیر منفی روی عملکردم در شطرنج گذاشت طوریکه نتوانستم روند خوبم را حفظ کنم. همزمان با آسیب دیدگی هم مواجه شدم. مصدومیتی که از ناحیه گردن و کمر دچار آن شدم، اجازه نمی‌داد تمریناتم را مستمر و مفید دنبال کنم. دلیل دیگر این بود که همزمان در چند عرصه فعالیت داشتم که شطرنج یکی از آنها بود. تصمیم برای این حد از مشغله از نظر شطرنجی، غیرحرفه ای بود و ضربه‌اش را هم خوردم. تمرکز لازم برای شطرنج را از دست داده بودم و حتی میزان فعالیتم برای تمرینات و حضور در مسابقات داخلی و بین المللی هم کمتر شد. همه اینها دست به دست هم داد تا افت کنم.
* پیشرفت شطرنج‌بازان جوان چقدر در افت عملکرد احسان قائم مقامی تأثیرگذار بود؟
- این مسئله‌ای بود که به چشم جدی تر بود و نمود عینی‌تری داشت. در همین چند سال اخیر که شاهد پیشرفت یک باره شطرنج و ظهور نسل طلایی بودیم. این مسئله به دلایل و مسائل شخصی که با آن مواجه بودم، دامن زد. این مسئله را در کل نمی‌توان نادیده گرفت.
* چه شد که تصمیم به تغییر مسیر گرفتید؟
- بعد از اینکه از روزهای خوب و ایده آل فاصله گرفتم اینگونه می‌شنیدم که احسان قائم مقامی دیگر نمی‌خواهد برای بهترین شدن تلاش داشته باشد. حتی بعضاً فکر می‌کردند که به فکر جدا شدن و خداحافظی تدریجی از شطرنج هستم و به همین دلیل از من در مورد فعالیت در عرصه مربیگری سوال می‌پرسیدند در حالیکه اصلاً چنین برنامه‌ای نداشتم. به همین دلیل تصمیم گرفتم که وقت بیشتری برای شطرنج آزاد کنم.
* دقیقاً از چه زمانی این تصمیم را اجرایی کردید؟
- از ابتدای سال ۹۸ بود که زمان بیشتری صرف شطرنج و تمریناتم کردم. از دوستانی هم که دانش بیشتر و به روزتری از خودم داشتند، کمک گرفتم. در ۹ ماه اخیر در تورنمنت‌های زیادی شرکت کردم و در اکثر آنها اول شدم. علاوه بر مسابقات قهرمانی کشوری، در غرب آسیا هم اول شدم. در لیگ برتر هم میز خودم را فتح کردم. در مسابقات دبی و چند رقابت آمریکا هم اول شدم. در جام جهانی هم نمایش خوبی داشتم و عنوان با ارزش‌ترین پیروزی تاریخ شطرنج ایران را به دست آوردم. مصمم هستم این شرایط و آمادگی که دارم را ادامه دهم.
* پس فعلاً در مورد احسان قائم مقامی خبری مبنی بر خداحافظی نمی‌شنویم؟
* شطرنج جزو رشته‌هایی است که عمر قهرمانی در آن طولانی است. در شطرنج جهان بازیکنانی هستند که با ۵۰ سال سن همچنان بازی می‌کنند. چرا من که تازه وارد ۳۷ سالگی شده ام باید به فکر خداحافظی باشم؟ به خصوص که تازه نگاهم نسبت به قبل تغییر کرده و از فرصت‌هایم بهتر استفاده می‌کنم. می‌خواهم از این بعد متفاوت از تمام سال‌های گذشته که در شطرنج بودم، کار کنم و پیش بروم.
* چند سال است که شطرنج بازی می‌کنید؟
- از ۸ سالگی شطرنج را تقریباً شروع کردم اما از ۱۰ سالگی آن را جدی دنبال می‌کنم. قبل از آن به فوتبال علاقمند بودم و حتی عضو تیم نونهالان تهران هم شدم. در کل ۲۹ سال است که با شطرنج زندگی می‌کنم و ۲۷ سال (از ۱۰ سالگی تا به امروز) هم آن را خیلی جدی می بینم. شطرنج بهترین معلم زندگی من بوده که کمک می‌کند آدم بهتری باشم.
* از امروز به بعد چه هدفی در شطرنج دنبال می‌کنید؟ مثلاً به دنبال عناوین بزرگ‌تر از استاد بزرگی هستید یا عنوانی خاص در مسابقات؟
- یکسری عناوین شطرنج مانند سوپر استاد بزرگ غیررسمی و بیشتر رسانه‌ای هستند. استاد بزرگی بالاترین عنوان در فیده است که من به عنوان اولین ایرانی آن را در سال ۲۰۰۱ در اختیار گرفتم. ضمن اینکه تا به امروز هم در مسابقات زیادی شرکت کردم و در ۱۱۰ تورنمنت بین المللی قهرمان شدم. جذابیت این موفقیت‌ها را همچنان دوست دارم و دنبال می‌کنم به خصوص با تیم ملی.
* به تیم ملی شطرنج اشاره کردید. شرایط این تیم را چطور می‌بینید؟
- تیم ملی شطرنج ایران هیچ وقت به اندازه این روزها ترکیبی اینچنین قوی و فوق العاده نداشته است. بازیکنانی پُرامید، جوان، خلاق و آینده دار عضو تیم ملی هستند. اگر این تیم ترکیب کامل خود را داشته باشد، کار حریفان برای رویارویی با ما سخت است.
* البته از این ترکیب فعلاً علیرضا فیروزجا را در اختیار نداریم.
- فیروزجا بازیکن فوق العاده ای است. او از مسابقات قهرمانی سریع و برق آسای جهان با پرچم فیده در رقابت‌ها شرکت می‌کند. امیدوارم تا تصمیمش را برای رفتن زیر پرچم یک کشور دیگر نهایی کرده، منصرف شود و به ایران بازگردد. البته علیرضا خواسته‌هایی دارد که امیدوارم تأمین شود تا بتوانیم او را دوباره در ترکیب تیم ملی ببینیم.
* البته ظاهراً شرایط به گونه‌ای است که برای خیلی‌ها رضایت بخش نیست. مانند سارا خادم الشریعه که از تیم ملی استعفا داده است.
- خیلی دوست ندارم در این مورد صحبتی داشته باشم اما فکر می‌کنم این دسته بازیکنان اقناع نشده اند با این حال باید کنترل شده تر و منطقی‌تر رفتار کنند. البته منظورم صرفاً سارا خادم الشریعه و یا فرد خاص دیگری نیست. حسی که از رفتن بازیکنان و اینگونه اتفاقات می‌گیریم، خوب نیست. این را در نظر داشته باشیم که امثال ما ورزشکاران با حس و پول مردم بزرگ شدیم و باید خود را کنار آنها ببینیم. اینکه مردم ببینند ورزشکاران شأن خود را از بدنه جامعه جدا می‌کنند، حس بدی به آنها منتقل می‌کند.
* در واکنش به این شرایط چه باید کرد؟
- نگاه وزارت ورزش به ورزشکاران باید جدی تر باشد. من فکر نمی‌کنم تصمیمات اخیر با فکر سازماندهی شده و کنترل اتخاذ شده باشد اما حیف است استعدادهای اینچنینی حفظ نشوند. نباید بوی سردی و واگرایی تسری پیدا کند. حرف ورزشکاران باید توسط مسئولان شنیده شود. آنها باید به وعده خود عمل کنند. ورزشکاران هم بافکر تر عمل کنند. بعضاً حرف‌هایی می‌شنویم که بعید است حرف خود ورزشکاران باشد.
* سپاس از فرصتی که گذاشتید.
- من هم ممنون هستم از شما به خاطر توجهی که به شطرنج دارید. امیدوارم به زودی شاهد حضور دوباره همه ملی پوشان کنار هم باشیم. ما سال آینده مسابقات مهم المپیاد جهانی و جام ملت‌های آسیا را داریم. امیدوارم نتایج خوبی در این دو رویداد رقم بخورد.
نظر شما