به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «زبدة‌التواریخ» اثر محمدمحسن بن محمدکریم مستوفی به کوشش بهروز گودرزی به‌تازگی توسط انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار به چاپ دوم رسیده است.
زبدة‌التواریخ نوشته محمدمحسن بن محمدکریم، تاریخی عمومی است که مطالب آن از آدم (ع) شروع می‌شود و تا عصر مؤلف ادامه پیدا می‌کند. کوشش بهروز گودرزی مربوط به بخش تاریخ صفویه از زبدة التواریخ است. در همین بخش نیز دوره شاه سلطان حسین که حدود نیمی از حجم بخش صفویه را به خود اختصاص داده، اهمیت ویژه‌ای دارد. زیرا مؤلف در همین‌دوره می‌زیسته و وقایعی که از این دوران نگاشته، از جهات تحقیقی از منابع دست اول به شمار می‌آید.
بسیاری از مطالب تاریخی که محمدمحسن از عصر آخرین سلاطین صفوی نقل کرده، در منابع دیگر نیستند. او هنگام جنگ‌هایی که با ابدالی‌های هرات می‌شد، در مشهد حضور داشت. بنابراین اطلاعات دقیقی از این‌نبردها که عموماً با پیروزی ابدالی‌ها همراه بود به دست می‌دهد. آمار و ارقامی را که محمدمحسن از تعداد سپاهیان یا مخارج آنها و یا بذل و بخشش‌های شاهان صفوی به زیارتگاه‌ها در اثر خود آورده، می‌شود به خاطر دسترسی او به دفاتر دیوانی معتبر تلقی کرد. همچنین آمار ۷۰۰ هزار کشته از مردم اصفهان در جریان محاصره و سقوط پایتخت ایران به دست محمود افغان که مؤلف زبدة التواریخ نقل کرده، از تخمین‌هایی که دیگر منابع ارائه داده‌اند مستندتر است.
مؤلف زبدة‌التواریخ در محاصره اصفهان در این‌شهر حضور داشته و گزارش‌های او از اوضاع شهر و شدت قحطی و گرسنگی مردم ارزش تاریخی دارد. قضاوت‌های این‌تاریخ‌نگار درباره اختلافات دربار شاه سلطان حسین و کشمکش‌های میان امرا با توجه به این‌که در زمان تألیف زبدة‌التواریخ سلطه آنها به پایان رسیده بود و مؤلف آزادتر قضاوت کرده، حائز اهمیت تاریخی است.
چاپ دوم این‌کتاب با ۲۷۹ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۵۵ هزار تومان عرضه شده است.
نظر شما