مسیحیان و ارامنه در کلیسا چگونه دعا و نیایش می‌کنند؟

به گزارش خبرگزاری مهر، کشیش گریگوریس نرسیسیان، در نشست «دعا و نیایش در کلیسای ارمنی»، از سلسله نشست‌های «آتش آه» که به صورت مجازی در شب‌های ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود، سخنرانی کرد.

وی بیان کرد: در ابتدا باید از آیت‌الله خامنه‌ای تشکر کنم که یک جَو بسیار آزاد مذهبی در کشور ایجاد کردند که تمام اقلیت‌های مذهبی، مراسم‌های مذهبی خود را در سایه انقلاب اسلامی ایران و قانون اساسی جمهوری اسلامی آزادانه اجرا می‌کنند و جَو دوستانه‌ای بین اقلیت‌های مذهبی و اقشار مختلف وجود دارد و دعا می‌کنیم این صلح و آرامش در ایران همواره پابرجا باشد.

کشیش گریگوریس نرسیسیان افزود: اما در باب کلیسا باید بگویم کلیساها به شکل کشتی ساخته می‌شود که ما را یاد کشتی نجات نوح(ع) می‌اندازد. محراب نیز شکل کشتی‌مانند دارد و همچنین می‌بینیم که از زمین شروع می‌شود و به سوی آسمان امتداد پیدا می‌کند و تداعی‌گر اتحاد انسان و خدا است. وقتی به بناهای مذهبی نگاه می‌کنیم، احساس قرابتی را به خدا پیدا خواهیم کرد.

وی بیان کرد: اما در اینجا باید به نیایش‌هایی که در کلیسا ارائه می‌شود میپردازم. گفته می‌شود «خداوند را سپاس باد، آری ای جان من، خداوند را ستایش کن، خداوند را سپاس خواهم گفت، ‌آری تا نفس دارم خدای خود را ستایش خواهم کرد». نیایش در مسیحیت هدفی است که انسان برای آن خلق شده است. انسان به عنوان موجودی که از نظر روحانی به شباهت با خدا خلق شده، بنا شده با فرشتگان آسمان هم‌نوا شده و با اعمال شایسته و نیکو و قربانیان روحانی برخاسته از دل پاک، خداوندش را جلا دهد. روح انسان با نیایش به آسمان و به سوی خالق خود؛ یعنی پدر آسمانی‌اش برمی‌افرازد و به تمامی دل و به تمامی روح و به تمامی فکر و جانش، او را ستایش می‌کند. او با نیایش اقرار می‌کند که خداوند سرور و مالکش بوده و تمامی ستایش‌ها و پرستش‌ها سزاوار او هستند.

کشیش گریگوریس نرسیسیان افزود: خداوند نیز در ازای ابراز محبتی که انعکاس عشق الهی به انسان است، او را از گناهان و از اسارت‌ها آزاد نموده و او را لایق فرزندی‌اش می‌گرداند. در مزامیز داود بارها بر نیایش و پرستش خدا تاکید شده است. داود در مزامیر خود می‌گوید «من هفت بار در برابر خداوند زانو می‌زنم. ای صالحان، خدا را با بربط حمد بگویید، با عود ۱۰ تار او را سرود بخوانید، سرودی تازه برای او بسرایید».

وی بیان کرد: دعا و نیایش در کلیسای ارتدکس رسولی ارمنی، ساختار انطاکیه‌ای و روشی اورشلیمی دارد. نیایش‌هایی که در کلیسای ارتدکس رسولی ارمنی برگزار می‌شود، ریشه در تاریخ کلیسای اورشلیم دارد که همان قدس است. اما باید توضیح دهم که چرا می‌گوییم این مراسمات ساختار انطاکیهای و روش اورشلیمی دارد.‌ وقتی ما یکسری مطالعات باستان‌شناسی را انجام می‌دهیم، می‌بینیم که آن منطقه، به‌خصوص منطقه قدس و یا کوه موریا، منطقه مقدس برای همه اقوام آن دوران بوده است که داود آن منطقه را به عنوان پایگاه خود انتخاب می‌کند و تصمیم می‌گیرد خانه‌ای برای خدا بسازد که خداوند نیز در پاسخ می‌گوید که همه دنیا خانه من است و البته به او اجازه می‌دهد که بعدها سلیمان نبی این مکان را درست کند و عیسی مسیح، نخستین مراسم مذهبی خودش را دوباره در همان مکان؛ یعنی شهر مقدس قدس و یا اورشلیم انجام می‌دهد.

کشیش گریگوریس نرسیسیان تصریح کرد: اولین مراسمی را که عیسی مسیح انجام می‌دهد، مراسم عشای ربانی بوده که شام آخر را با شاگردان خود تناول می‌کنند و سپس نان و جام را به شاگردان خود می‌دهند و می‌گویند نان از بدن و جام از خون من است که برای شما است و می‌گویند هر وقت که به نام من جمع می‌شوید من را یاد کنید. این مراسم بعد از رستاخیز عیسی مسیح نیز توسط ایشان تاکید شده است. نان را گرفت و آن را تکه کرد و به شاگردان داد و گفت هر وقت جمع می‌شوید، این نان پاره‌کردن را داشته باشید. همچنین این کار با خواندن مزامیز همراه بوده است و همچنین با سرودهای پرستشی برگرفته از کتاب مقدس و از کتب انبیای عهد عتیق برگرفته شده بود و این کتاب‌ها،‌ کتب پیشگویی در مورد ظهور اولیه و ثانویه عیسی بود.

وی بیان کرد: تمام این سرودها در آن مراسم خوانده می‌شد، در حدی که در حدود هزار مراسم عشای ربانی در مناطق مختلف نوشته شد و وقتی اینها را کنار هم قرار می‌دادند، دیدند که همه آنها به چهار قسمت تقسیم می‌شود و معنای آنها مثل هم است و احساس می‌کردند که وحی در اینجا وجود دارد که تمام مسائلی که در مراسم‌های خود دارند مشترک است و منبع مشترک دارند.

کشیش گریگوریس نرسیسیان افزود: در قرن چهارم میلادی، توسط یکی از پدران کلیسا، مراسم عشای ربانی تدوین می‌شود و البته با یک مراسم عشای ربانی در زمان دیگری تلفیق شده بود که الآن هم کلیسای قبطی این مراسم را دارد، اما وقتی به بطن آن مراسم توجه می‌کنیم، می‌بینیم همه این مراسم‌ها تشابهات زیادی دارند و سرودهایی که خوانده می‌شود، شبیه یکدیگر هستند.

وی بیان کرد: کلیسای ارتدکس رسولی ارمنی، چون نزدیک منطقه انطاکیه بود، ساختار انطاکیه‌ای را پذیرفت. یک روش‌های خاصی را مدنظر قرار دادند و شاگردان و حواریون عیسی روش‌هایی را در پیش گرفتند و به پیروان خود یاد دادند و پس از آن، وقتی که اولین کلیسای امت‌ها در شهر انطاکیه تاسیس شد همه کسانی که به عیسی مسیح اعتقاد داشتند، به عنوان مسیحی شناخته شدند و ساختار پرستشی کلیسای مسیح، از اورشلیم جدا شد و ساختار پرستشی مستقلی را پیدا کرد.

کشیش گریگوریس نرسیسیان گفت: سپس سومین اجاق مذهبی که تاسیس شد، کلیسای اودیسیه بود که می‌شود گفت در قرن سوم و چهارم میلادی مرکز کلیسای مسیحیت بود و همان روش‌های اورشلیمی و انطاکی را پیروی می‌کردند. یکی از کلیساهایی که این روش را دنبال کرد، کلیسای ارتدکس رسولی ارمنی بود. سرود خداوند قدوس در کلیسای مسیحی خوانده می‌شود که طبق سنت، توسط یوسف رامه‌ای نوشته شده است. سرود دیگر که در وصف صلیب عیسی در کلیسای ارمنی سروده می‌شود، به یعقوب رسول که اولین اسقف شهر اورشلیم و از تبار مسیح بود، بازمی‌گردد.

وی تصریح کرد: هنگامی که صلیب به دستور ملکه مسیحی رومی پیدا شد، او صلیب را در قبر خالی مسیح اکرام نمود و سرود «صلیبِ تو را ای مسیح جواب می‌دهیم» را خواند. همچنین سرود عصر شنبه نیز که در کلیسای ارتدکس رسولی خوانده می‌شود، از بطن نیاش‌های اورشلیمی رسیده است.

کشیش گریگوریس نرسیسیان افزود: یک جهان‌گرد اسپانیایی وقتی به اورشلیم رفت، شاهد مراسم قیام عیسی مسیح بود. عیسی بر روی صلیب مرد و مدفون شد و بعد از سه روز از میان مردگان برخواست و جسما و روحا به آسمان عروج کرد. در مراسمی که به یاد رستاخیز عیسی انجام می‌دهیم، مردم با خواندن مزامیز و استغاثه از خدا می‌خواهند که آنها را نجات بدهد و برای جلال نام او، آنها را یاری بدهد و آنگاه با شادی و سرود «خداوند تا ابد سفر می‌کند» را می‌خوانند؛ یعنی ابتدا استغاثه انجام می‌شود و پس از آن با شادی، قیام مسیح از مردگان را مطرح می‌کنند.

وی تصریح کرد: این قسمت الآن بخشی از نیایش صبحگاهی کلیسای ارمنی است که یادآور قیام عیسی مسیح است. داستان از این قرار است که تمام شاگردان عیسی فرار کرده بودند و تنها کسانی که نزدیک عیسی بودند، زنانی بودند که در خدمت گروه شاگردان و عیسی مسیح بودند و حتی کسانی که تصمیم گرفتند به قبر عیسی بیایند و ادای احترامی کنند زنان بودند و ترسی هم به دل نداشتند، بلکه فقط فکر می‌کردند چه کسی سنگ قبر را برای آنها می‌غلطاند و در انجیل، مقام بزرگی برای زنان در نظر گرفته می‌شود. عیسی مسیح بر آنها ظاهر می‌شود و زنده بودنش را اعلام می‌کند و آنها را مامور می‌کند به شاگردان بشارت دهند که عیسی زنده است.

کشیش گریگوریس نرسیسیان گفت: در ابتدا و حسن ختام نیایش‌های کلیسایی مزامیر داود نبی جایگاه خاصی دارد. با یک دعا آغاز گشته و با همان نیایش‌ها پایان می‌باید. هسته اصلی الگوی پرستشی نیایش‌های مسیحی، مزامیر داود است. بیشتر این سرودها جنبه توبه، نبوتی و ستایشی دارند. به قول متخصصین کتاب مقدس، کتاب مزامیز کتابی است که در آن، ‌کلام خدا نیایش انسان می‌‎شود. این عبارت‌ها کارهای نجات‌بخش خدا را نیز بیان و تقسیم می‌کنند و میزامیر و دیگر سرودهای برگرفته از کتب مقدس، الهام‌گر مومنین است.

وی بیان کرد: همچنین از جمله اعمالی که در کلیسای ارتدکس رسولی ارمنی انجام می‌شود، نیایش‌ها، نمازها و ادعیه‌ای است که در طول هفته و در ساعات معین به صورت دسته‌جمعی انجام می‌شود که در این بخش به انواع نیایش‌ها پرداخته می‌شود که در کلیسا مطرح است.

سلسله نشست‌های «آتش آه»، به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی، موسسه فرهنگی سروش مولانا و انجمن سرو سایه فکن و با حضور جمعی از صاحب‌نظران و اساتید حوزه و دانشگاه و نیز متفکران ادیان و مذاهب منتخب اعم از شیعه، سنی، زرتشتی، کلیمی و مسیحی در طول ماه مبارک رمضان، هر روز ساعت ۱۸، با دبیری الهام روستایی‌راد و به صورت مجازی، از طریق صفحه اینستاگرام خانه اندیشمندان و سروش مولانا برگزار می‌شود.