به گزارش خبرنگار مهر در اراک، بیش از 70 درصد وسعت ایران را مناطق بیابانی تشکیل می دهد که شرایط اقلیمی و جغرافیایی بسیار مناسبی برای ایجاد و گسترش صنعت پرورش شترمرغ در اکثر نقاط کشوراست که نیازمند اتخاذ تدابیر صحیح و تصمیمات مناسب است.
هر ده قطعه مولد شتر مرغ دو نفر اشتغال زایی دارد و و در سن 14 ماهگی 40 تا 60 کیلو گوشت خالص از شتر مرغ به دست می آید.
شترمرغ بزرگ ترین پرنده موجود در جهان است که به علت داشتن بدن بزرگ و بال های رشد نیافته توانایی پرواز ندارد و دارای گردن و پاهای دراز است و به طور کلی از پرندگان اجتماعی محسوب می‌شوند و به دلیل شرایط بدنی نگهداری آن آسان است.
نکته جالب در مورد شتر مرغ این است که از نوک سر تا نوک پای این حیوان بی آزار قابل استفاده و دارای ارزش اقتصادی بالا است.
مقاومت زیاد در برابر شرایط اقلیمی گوناگون، سازگاری با شرایط نامساعد بیابانی و ویژگی های تغذیه ای، این حیوان را به عنوان یک صنعت نوین در قرن حاضر مورد توجه سرمایه گذاران و پرورش دهندگان بسیاری قرار داده است.
با توجه به عمر طولانی این پرنده که اغلب به ۵۰ تا ۶۰ سال می رسد و در صورت مدیریت صحیح تا ۴۰ سال می تواند تولید اقتصادی و کاملاً مقرون به صرفه داشته باشد، تضمین کننده سود بسیار عالی و درازمدت برای پرورش دهندگان این حیوان است.
توجه ایران به پرورش این حیوان به دهه 70 باز می گردد و اقداماتی برای نگهداری و ازدیاد این حیوان صورت گرفت و در این مدت نتایج بدست آمده از تحقیقات بر روی نحوه زیست این پرنده در کشور همگی مؤید این موضوع بود که پرورش شترمرغ به عنوان یک صنعت بسیار سودآور و با آینده درخشان است و در وهله اول بیش از ۲۰۰ فقره موافقت اصولی جهت ایجاد مزارع صنعتی پرورش شترمرغ در سطح کشور تا پایان سال ۱۳۸۲صادر شد.
کارشناسان در این صنعت معتقدند که پرورش شترمرغ این قابلیت را دارد که ظرف چهار تا هفت سال آینده به نقطه کمال رسیده و به عنوان یک صنعت پرسود آینده بسیار خوب و درخشانی را تجربه نمایند.
گرچه پرورش شتر مرغ دیر زمانی نیست که در کشور آغاز شده است با این حال استان مرکزی در حرکتی پیشتازانه مطالعات اولیه طرح پرورش شتر مرغ را در مناطق زرندیه و ساوه استان مرکزی آغاز کرد که به خاطر مناسب بودن اقلیم گرمسیر این منطقه پرورش شتر مرغ توسط یکی از سرمایه گذاران استان در این منطقه به انجام رسید.
از لحاظ تاریخی بومی زیستگاه اصلی این حیوان مناطق خشک و بی آب و علف آفریقا است و شرایط گرمسیر آب و هوایی که شتر مرغ برای رشد خود به آن نیاز دارد زمینه ای اقتصادی برای انجام این کار در مناطق گرمسیر کشور است.
یکی از خصوصیات مهم و با ارزش شترمرغ های بالغ مقاومت آنها در مقابل نوسانات دمایی و نیز افزایش شدید دمای محیط است و به خاطر سازگاری با محیط زیست و آب و هوای متفاوت در30 درجه سانتیگراد زیر صفر تا پنجاه درجه بالای صفر را به راحتی و بدون ایجاد مشکلی می تواند تحمل کند و از نظر نگهداری، کم هزینه ترین جایگاه را به خود اختصاص داده است و نیاز به امکانات و تاسیسات خاصی ندارد.
تخم شترمرغ نیز در نوع خود بزرگ ترین تخم در دنیا است و وزن آن تا ۲۲۰۰ گرم و به ندرت ۲۳۰۰ گرم می رسد. این پرنده در شرایط مناسب سالانه بیش از ۵۰ و حتی بیش از ۱۰۰ تخم می گذارد. ضخامت پوسته تخم ۲ الی ۳ میلی متر و استحکام آن بسیار بالا است.
از تخم شترمرغ نیز برای کارهای هنری و تزیینی استفاده می شود و از پوسته آهکی شتر مرغ به عنوان چراغ خواب، قندان، آباژور تهیه می شود.
گوشت شترمرغ در گروه گوشت های قرمز، کم چرب با پروتئین بالا و کلسترول پایین و با داشتن آهن، دارای طبیعتی گرم است که آن را ممتاز و متفاوت با سایر گوشت های قرمز کرده است و مناسب بیماران مبتلا به چربی خون و بیماری های قلبی است.
محصولاتی که از پوست و ساق پای این حیوان به عنوان چرم به دست می آید از لوکس ترین و مرغوب ترین محصولات چرمی دنیاست که در تهیه انواع لباس ها، پوتین‌های مخصوص اسب سواران، کیف و کفش های گران قیمت مورد استفاده قرار می گیرد و ارزش اقتصادی پوست این حیوان به تنهایی 400 دلار در بازارهای جهانی قیمت دارد.
شترمرغ های بالغ در ناحیه زیر شکم خود دارای لایه ای ضخیم از چربی هستند که نقش سپر حرارتی، محافظ فیزیکی و منبع ذخیره انرژی را برای آنها ایفا می کند. چربی تشکیل دهنده این لایه به علت داشتن خاصیت جذب سریع توسط پوست انسان و نیز افزایش سرعت ترمیم پوست در ترکیب برخی از کرم های آرایشی، شامپوهای گران قیمت و نیز تعدادی از پمادهای سوختگی و دارو به کار می رود و مشتریان خاص خود را در بازارهای جهانی دارا است.
در بعضی از نقاط دنیا، از ژلاتین استخراج شده از استخوان شترمرغ در ساخت جداره کپسول های دارویی استفاده می شود.برخی منابع از امکان پیوند قرنیه چشم و حتی تاندون های پای شترمرغ به انسان نام برده شده است که گزارش مستدلی از این مورد وجود ندارد و نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه است. مغز این پرنده در درمان بیماری آلزایمر موثر است و از بافت زانوی شترمرغ جهت دستگاه های الکترونیکی، مخابراتی استفاده می شود.
در ایران 350 واحد پرورش شتر مرغ فعال است و به عقیده کارشناسان شرایط اقلیمی کشور قابلیت توسعه واحدهای پرورش دهنده را دارد.
اعتبارات اختصاص یافته از سوی دولت برای اشتغالزایی، نیاز کشور با ایجاد زمینه های اشتغال و پرسود بودن پرورش شتر مرغ، زمینه های مساعد صادرات، دلایلی است که توسعه پرورش شتر مرغ در کشور را ضروری می سازد و فرصتی است که باید بیشتر مورد توجه دولتمردان و مسئولان قرار گیرد.
علی ابراهیمی افزود: این واحدها در مجموع بیش از دو هزار قطعه پرنده نگهداری می کنند.
وی با اشاره به اینکه مجتمع پرورش شتر مرغ رزندیه خود به تنهایی دارای 97 واحد با ظرفیت 28 هزار و 800 قطعه پرنده، در دست ساخت است، اضافه کرد: فعلا 20 این مجتمع واحد فعال و دارای هزار و 100 قطعه پرنده با ایجاد 350 فرصت شغلی است.
وی تصریح کرد: در شهرهای ساوه، زرندیه، خمین، اراک و شازند واحد پرورش شتر مرغ وجود دارد و این واحدها به شکل پراکنده هستند اما از نظر شرایط آب و هوایی و امکانات زیست محیطی کل استان دارای توان بالقوه پرورش شتر مرغ است، اما محدودیت تامین آب شرب مورد نیاز آنها مانع فعالیت واحدهای متمایل به تلاش و توسعه در این استان شده است که اگر سایر مسائل مدیریتی و تخصصی به این محدودیت ها اضافه شود سرمایه گذاری در این بخش با احتیاط بیشتری پیش خواهد رفت.
ابراهیمی با اشاره به اینکه تا کنون اطلاعات چندانی از صادرات شتر مرغ به دست نیامده است اضافه کرد: ذبح شتر مرغ در 9 ماهگی و 14 ماهگی است و اگر در سنین بالاتر شتر مرغ مولد دچار نقص و مشکل شود در صورت ذبح لاشه به کارخانه سوسیس و کالباس فرستاده می شود.
وی تامین آب شرب مورد نیاز دام یکی از مشکلات عمده پرورش شتر مرغ در استان مرکزی خواند و گفت: رفع موانع در این زمینه راهکاری برای توسعه این صنعت است.
کشورهایی در اقتصاد موفق هستند که با شناسایی درست توانمندیهای خود در کنار شناسایی بازار داخل و خارج و با ایجاد تعادل به تولید بپردازند.
به نظر می رسد ویژگی چهارفصل ایران با لحاظ کردن آمایش سرزمینی خاص این اقلیم می تواند فرصت های تولیدی و اشتغالزایی کشور را افزایش دهد و آن را هدفمند و ماندگار سازد که هم منجر به افزایش تولید داخلی و هم باعث حل بخشی از مشکل اشتغالزایی خواهد شد.
نظر شما