آتشگاهي : ملاصدرا از تاثير اصالت وجود بر تحول معنايي مواد ثلاث آگاهي داشت

به گزارش خبرنگار گروه دين وانديشه خبرگزاري "مهر" ، وي گفت : بحث من در باب تقسيم وجود به " واجب، امكان، و ممتنع " ( مواد ثلاث) بر اساس اصالت وجود در حكمت متعاليه ملاصدرا است . در اين فرصت كوتاه سعي مي كنم نشان دهم  كه بنا بر اصل اصالت وجود ، تقسيم وجود به امور سه گانه فوق ، اولا با آن چه كه قبلا در باب اين تقسيم از منظر فلسفه هاي غير صدرايي عرضه شده متفاوت بوده و ثانيا معناي مواد ثلاث در اين تحليل و بررسي ، معناي خود را از دست داده و درپرتو انديشه صدرايي معاني جديدي پيدا مي كنند كه در اين راستا ، مفهوم و سرنوشت بسياري از مسائل فلسفي ، تغيير و معاني نوين و قابل دفاع تري پيدا مي كنند .  

آتشگاهي افزود : درباره اين كه آيا ملاصدرا از تاثير اصل " اصالت وجود "  بر" مواد ثلاث " آگاه بوده است يا خير، ميان صاحبنظران اختلاف وجود دارد . دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني در كتاب " قواعد كلي فلسفي در فلسفه اسلامي  "  علاوه بر ملاصدرا ، برخي از حكماي پس از وي را نيز در بي توجهي به اين تاثير سهيم مي داند . شهيد مطهري هم در كتاب " اصول فلسفه و روش رئاليسم " ضمن اقرار به تاثير مهم اصالت وجود در تحول معنايي مواد ثلاث ، ادعا مي كند كه ملاصدرا از چنين تاثيري بي اطلاع بوده است . البته اين دو بزرگوار در كتابهاي ديگر خود به آگاهي ملاصدرا از اين تاثير اذعان داشته اند .  مدعاي بنده اين است كه ملاصدرا به تاثير " اصالت وجود " بر تحول معنايي " مواد ثلاث" وقوف داشته و صريحا آن را بيان كرده است و اگر در مواردي طوري سخن گفته است كه با اصالت وجود سازگار نيست ، بنا به منظور خاصي است كه خود به آنها اشاره كرده است .

وي  پس از تبيين اجمالي " مواد ثلاث "  و " اصالت وجود " به سير تحولي " مواد ثلاث "  تا پيش از ملاصدرا اشاره كرده  و گفت : محققان و پژوهشگران فلسفه اسلامي چهار مرحله در باب تحول معنايي " مواد ثلاث "  را مشخص كرده اند كه همگي اقتباس از بيان ملاصدرا در اين زمينه است . از اين چهار مرحله ، سه مرحله به ادوار پيش از ملاصدرا تعلق دارد و مرحله چهارم ويژه ملاصدرا ست .

آتشگاهي  با ذكر اين نكته كه با طرح اصل " اصالت وجود " توسط ملاصدرا ، بحث " مواد ثلاث " مانند بسياري ديگر از مباحث فلسفي ديگر ، مانند برهان صديقين، بحث امكان ماهوي ،  تغيير و تحولات بنياديني پيدا كرد به توضيح ديدگاه ملاصدرا در اين باب پرداخته و به سخنان خود پايان داد .