علی اکبر متکان در گفتگو با خبرنگار مهر در آستانه سی امین سال پیروزی انقلاب اسلامی درباره روند اعزام دانشجو به خارج پیش از انقلاب اسلامی به شروع اعزام دانشجو به خارج کشور از دارالفنون به شکل بورسیه یا غیر بورسیه با پرداخت ارز به دانشجویان اشاره کرد و گفت: فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از فعالیتهای مثال زدنی دانشجویانی است که آن زمان به خارج از کشور اعزام می شدند.
به یاد بهشتی، عباسپور، فیاض بخش، چمران و ...
مدیرکل امور بورس و اعزام دانشجو به خارج وزارت علوم با یادآوری اینکه آیت الله بهشتی با شکل دهی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا نقش عمده ای در سامان دهی فعالیتهای سیاسی دانشجویان ایرانی خارج کشور داشته است، گفت: نمود فعالیتهای تشکیلاتی دانشجویان را می توان در حرکتهای شهید عباسپور، شهید فیاض بخش، شهید چمران و دیگر دانشجویان برجسته ایرانی مشاهده کرد که علاوه بر فعالیت علمی و فرهنگی به سازماندهی فعالیتهای تشکیلاتی نیز می پرداختند.
روند اعزام دانشجو به خارج کشور پس از انقلاب اسلامی
وی به روند اعزام دانشجو به خارج پس از انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: پس از انقلاب اسلامی و در زمان جنگ تحمیلی روند اعزام دانشجو به خارج کشور کند شد زیرا ساختارهای نهادهای کشور و قوانین متناسب با انقلاب اسلامی در حال شکل گیری جدیدی بود و کشور در حال شکل دهی ساختارهای حکومتی خود بود و در زمان جنگ نیز همه درگیر جنگ بودند لذا روند اعزام دانشجو به خارج کند شد.
استارت اعزام دانشجو به خارج کشور در اواخر دهه 60
متکان افزود: از اواخر دهه 60 بود که سیستم برای تامین هیئت علمی دانشگاهها و رفع نیازهای تخصصی دستگاههای اجرایی کشور به فکر فعال شدن دوباره روند اعزام دانشجو به خارج کشور افتاد و وزارت علوم نیز بحث اعزام را پیش کشاند و اعزام دانشجویان ایرانی به کشورهای آمریکایی، اروپایی، کانادا، استرالیا، نیوزلند، هند و روسیه آغاز شد.
تفاوت اصلی اعزام دانشجو به خارج در قبل و بعد از انقلاب
وی با بیان اینکه اعزام دانشجو پس از انقلاب اسلامی شکل جدیدی به خود گرفت، اظهار داشت: اگر چه هنوز برای رشته های اولویت دار کشور و رشته هایی که نیاز تخصصی کشور در آنها بیشتر بود مطالعه ای نشده بود اما افراد اعزام شونده از بطن خود دانشگاهها انتخاب می شدند.
|
80 درصد افرادی که در دهه 60 برای تحصیلات دانشگاهی به خارج کشور اعزام شدند، پس از بازگشت به کشور مدیران اجرایی کشور شدند |
متکان با اشاره به اراده ای که در دهه اول انقلاب اسلامی عزم راه اندازی دوره های تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها را در پیش گرفته بود، گفت: همزمان با این که دانشجویان اعزام شده در دهه 60 به کشور بازگشتند نسبت به ایجاد و گسترش دوره های تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها اقدام کردند.
دانشگاه انقلاب و اندیشه توسعه تحصیلات تکمیلی
وی افزود: روند توسعه دوره های تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها در دهه 70 به کندی پیش می رفت زیرا در آن زمان بحث های سیاسی روز بیشتر از کارهای علمی در دانشگاهها مطرح بود و مسائل سیاسی با توجه به طبیعت مسئولان کشوری بیشتر اهمیت داده می شد اما آمارها نشان می دهد که در دهه 80 به خصوص در چند سال اخیر ظرفیت ایجاد شده در دوره های تحصیلات تکمیلی یک جهش قابل اعتنا را نشان می دهد.
|
در سالهای 71 تا 84 در زمینه اعزام دانشجو به خارج کشور هیچ گونه فراخوانی برای اعزام وجود نداشته ولی اعزام انجام شده است |
|
مدیرکل امور بورس وزارت علوم در دولت نهم |
در سال 85 روندی که از 71 تا 84 بر اعزام دانشجو حاکم بود، کنار گذاشتیم
متکان افزود: گفتنی است از سال 85 روند جدیدی برای اعزام دانشجوی بورسیه به خارج کشور حاکم شد. همچنین از سال 85 دیگر به افزایش کمیت اعزام توجه نمی کردیم زیرا نیازی نداشتیم اما کیفیت کار را بالا بردیم لذا دستورالعمل جدیدی تدوین شد و رشته های اولویت داری که امکان تحصیل آنها در داخل به اندازه کافی وجود ندارد و نیازمندی شدیدی در آنها داریم را تعیین کردیم. بر این اساس به دانشگاهها اعلام کردیم که نیروهایشان را شناسایی و معرفی کنند تا پس از گزینش علمی در شورای مرکزی بورس برای اعزام به خارج انتخاب شوند.
امروز شاهد افزایش معنی دار و با کیفیت اعزام دانشجو به خارج هستیم
علی اکبر متکان که به اعتقاد وی شیوه جدید اعزام دانشجو زمینه کند شدن روند اعزام را فراهم آورد به مهر گفت: به تدریج امروز یک افزایشی را در این روند شاهد هستیم مضاف بر این که این افزایش یک افزایش معنی دار و با کیفیت است. اکنون هر ساله به اتفاق معاونت آموزشی دانشگاهها و همکاری استادان دانشگاههای کشور در رشته های اولویت داری که برای آنها دانشجو به خارج از کشور اعزام می شود تجدید نظر می کنیم.
وی افزود: ممکن است که یک رشته در یک سال جزو رشته های اولویت دار برای اعزام دانشجو به خارج باشد و در سال دیگر به دلیل رفع نیازهای کشور در آن رشته جزو رشته های اولویت دار قرار نگیرد. لذا رشته های اولویت دار بر اساس نیازهای روز کشور با توجه بازخوردهایی که از دانشگاهها می رسند، تعیین می شوند.
سیاست کشور برای توقف اعزام دانشجو به خارج در برخی رشته ها و به برخی کشورها
متکان به تصمیم کشور برای توقف روند اعزام دانشجو به خارج در برخی رشته ها یا به برخی کشورها اشاره کرد و گفت: همراه با روند رو به رشد تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها احساس کردیم باید مطالعاتی انجام شود تا رشته هایی که متخصص و فضاهای آزمایشگاهی و کارگاهی لازم در زمینه آنها در کشور وجود دارند، شناسایی شوند و دیگر در این رشته ها افراد را برای تحصیل به خارج از کشور اعزام نکنیم و خودمان به تربیت نیروی متخصص در داخل اهتمام به خرج دهیم.
وی افزود: همزمان با این سیاست بود که دوره های دکتری بورس داخل را نیز ایجاد کردیم و هم اکنون اکثر دستگاهها تخصص های مورد نیازشان را از طریق بورس دانشجویان دوره های دکتری تامین می کنند. گفتنی است که امروز شاهد هستیم که میزان تولید علم دانشجویان بورس داخل در برخی زمینه ها بیشتر از دانشجویان بورس خارج است.
هدف اعزام دانشجو به خارج در دهه چهارم انقلاب
مدیرکل امور بورس و اعزام دانشجو به خارج در پایان گفتگوی مشروح با خبرگزاری مهر با اظهار این نظر که شکل اعزام دانشجو به خارج کشور در دهه چهارم انقلاب اسلامی دیگر به شکل فعلی نیست، گفت: اعزام ها در دهه آتی بسیار بسیار تخصصی تر و بیشتر به صورت دوره های مشترک خواهد بود. نیازهای کشور در دهه چهارم انقلاب اسلامی مانند شرایط فعلی نیست. در دهه آتی هدف از اعزام افراد به خارج کشور این است که متخصصان کشور را به روز کنیم.
نظر شما