داوود گنجه اي ، موسيقيدان و نوازنده برجسته كمانچه و ويولن در گفتگو با خبر نگارهنري " مهر " ، ضمن بيان اين مطلب افزود: من به موسيقي به عنوان يكي از شاخصه هاي تعليم و تربيت نگاه مي كنم و از وضعيت فعلي موسيقي در بين جوانان ناراحت هستم وازاينكه بعضي ها فكر مي كنند كه طرز تفكر جوانان سطحي شده است و بايد به آنها هنر سطحي ارائه كرد در تعجبم. در حال حاضر همه از اين موضوع آگاهند كه فرهنگ سازي و آماده سازي بستر مناسب براي جوانان از مهم ترين مسائل است .
وي افزود: درراستاي نيل به اين هدف ، رسانه بزرگ صدا و سيما بايد براي موسيقي كلاسيك ايراني كه در حال حاضر ازآن استفاده هاي ابزاري فراواني مي شود، برنامه مدوني داشته باشد تا جوان ايراني ، ساز ايراني و فرهنگ ايراني و به عبارت بهتر هويتش را بشناسد. در پشت موسيقي ما فلسفه و پيشينه اي چند صد ساله و تاريخي نهفته است كه سرشار از مسائل اخلاقي است. حافظ و خيام و سعدي و مولانا پشت اين موسيقي هستند واگر مي خواهيد اين موسيقي را بياموزيد، بايد با اين مسائل آشنا باشيد . مسائلي كه در نهايت به وحي ختم مي شود. ما نمي توانيم از كودكمان توقع داشته باشيم كه با فرهنگ و هنر آشنا باشد در حالي كه در صدا و سيما روي اين مساله آن طور كه بايد و شايد مانور داده نمي شود. از صداو سيما نام مي برم به اين دليل كه مهم ترين رسانه عمومي كشور است.
وي به وضعيت فعلي موسيقي كلاسيك ايراني اشاره كرد و گفت: وضعيت موسيقي ما در ايران مثل آتش زير خاكستر است و من اعتقاد ندارم كه موسيقي كلاسيك ايراني محو يا كمرنگ شده باشد. اين قضيه از تعداد شاگردان ما نيز مشخص است . قبل از انقلاب ما هرگز اين تعداد علاقه مند و داوطلب موسيقي سنتي نداشتيم . كساني به دنبال اين نوع از موسيقي متفكرانه براي پرورش مغز و روحشان مي روند كه در يك خانواده با فرهنگ پرورش يافته باشند.
گنجه اي افزود: بزرگترين مشكل ما در زمينه موسيقي مشخص نبودن جايگاه موسيقي در ايران و نداشتن تعريفي درست از موسيقي است. موسيقي به تنهايي مي تواند تحول ساز باشد و باعث ايجاد جريانات فكري وسيع شود. در موسيقي ما ريتم هاي سنگيني براي زماني كه به فكر راحت احتياج داريم وجود دارد تا بتوانيم به كمك آن به مسائل فلسفي و متعالي برسيم . ريتم هايي هم داريم براي لحظاتي كه انسان نياز به تحرك دارد. اگر شما كمتر اين نوع موسيقي ها مي شنويد، به اين دليل نيست كه اين ظرفيت ها در موسيقي كلاسيك ايراني وجود ندارد، بلكه به اين دليل است كه خلاقيت ها كور شده است و اجازه اينكه استعدادها در موسيقي سنتي ما به عرصه ظهور برسد ، وجود نداشته است. موسيقي كه پيام نداشته باشد ، يكروزه فروكش مي كند.
وي در مورد روند موسيقي كلاسيك ايراني در دو دهه اخير گفت: اگر بخواهيم به پيشينه موسيقي كلاسيك ايراني و تحولاتش برگرديم ، بايد از دوران بعد از انقلاب اين سير را بررسي كنيم . در آن دوران هم مثل الان موسيقي هاي بازاري فراوان شده بود و مردم شانس شنيدن موسيقي خوب را نداشتند. بعد از انقلاب اين روند تغيير يافت و موسيقي هاي خوب رواج پيدا كرد و همه مي توانستند، موسيقي اصيل و ناب بشنوند وبه عبارتي كاربردهاي موسيقي اصيل و عارفانه هويدا شد. موسيقي رديف و دستگاهي ما برآمده از مطالبات مردم بود . در دهه 60 بهترين موسيقيدان ها را داريم و همين هنرمندان در حال حاضر مشغول تربيت هنرمندان و موسيقيدان هاي جوان هستند و آينده موسيقي كشور را تشكيل مي دهند.
وي افزود: در هر دوره و زماني ، اوضاع موسيقي ، بستگي به جو اقتصادي ، اجتماعي و سياسي يك جامعه دارد و به قول " ابن خلدون " در جامعه اي كه هنر آشفته است ، بدانيد كه ديگر اوضاع نيز در آن جامعه آشفته است.
گنجه اي خاطر نشان كرد: وقتي كه انسان در مدت زمان نسبتا طولاني ، بوي بد به مشامش برسد، ناخودآگاه ذائقه اش تغيير مي كند و اين اتفاقي است كه براي موسيقي ، در كشور ما افتاده است. ما بايد بستر را طوري فراهم كنيم كه همه بتوانند از فضاي هنري استفاده مطلوب را ببرند و در صورتي كه اين اتفاق نيافتد، تاثيرش را برهمه چيز مي گذارد . به نظر من به عنوان يك معلم موسيقي بايد زمينه ناسالم از بين برود تا افراد درست رفتار كنند.
وي به سخن برخي از افراد كه مي گويند " موسيقي پاپ روند رو به رشد دارد و موسيقي كلاسيك ايراني رو به افت است " ، اشاره كرد و افزود: به هيچ وجه اوضاع به اين شكل نيست . موسيقي پاپ مولفه هاي خاص خودش را دارد و موسيقي سهل الوصول و تاريخ مصرف دار است ، اما مديران مركز موسيقي هم برنامه ريزي ها و طبقه بندي هاي خودشان را داشته اند و براي موسيقي هاي مختلف كلاس هاي خاصي را در نظر گرفته اند و ما نبايد توقع داشته باشيم كه شبانه روز همه مردم موسيقي كلاسيك ايراني گوش كنند. هر موسيقي در جاي خودش لازم است.
داوود گنجه اي به لزوم ايجاد جذابيت موسيقي ايراني براي جوانان اشاره كرد و گفت : براي نسل جوان ما به يك موسيقي پويا، با تحرك و جديد نيازمنديم . موسيقي جديدي كه اتكايش به ريشه هاي قديم باشد و نايل شدن به اين موضوع نيز با امكانات و سوبسيد مهيا است و دولت بايد آن ها را در اختيار ما قرار دهد .
داوود گنجه اي ، قائم مقام " خانه موسيقي" به يكسان سازي علائم در موسيقي كلاسيك ايراني اشاره كرد و گفت: در خانه موسيقي چند سالي است كه اين كار آغاز شده است و اين كاري است بنيادي ، كه براي نسل هاي ديگر نيز مفيد خواهد بود. همچنين ما درحال تدوين دايره المعارف موسيقي هستيم .
داوود گنجه اي در پايان به زمينه هاي ايجاد تحول در وضعيت موسيقي كلاسيك ايراني در كشور اشاره كرد و گفت: توجه خاص به افراد شاخص موسيقي كلاسيك ايراني و سرمايه گذاري زياد روي اين بخش مي تواند در تغيير اين اوضاع بسيار موثر باشد. همچنين توجه به خلاقيت ها در دوراني كه آثار هنري ، سراسر كپي برداري است، مي تواند راهگشا باشد . با اتكا به پيشينه موسيقي ايراني ما مي توانيم دست به نوآوري هاي زيادي بزنيم و اين نوع از موسيقي انديشمندانه را از اين رخوت نجات دهيم.
نظر شما