به گزارش خبرنگار مهر، مهمترین اقدام سران رژیم اسراییل در صورت بندی اولیه هویت صهیونیستی در نخستین سالهای جعل آن را میتوان در تحریف مفهوم فضا- مکان و تلاش برای ایجاد فضا- زمانی جدید مشاهده کرد.اهمیت مؤلفههای مکان- زمان و عناصر مرتبط با آن علاوه بر اینکه از عناصر سازنده هویتی تلقی میشوند برای حفظ ساکنان یک سرزمین در کنار یکدیگر امری ضروری هستند.
خاطره زیست مشترک و جمعی در یک سرزمین (مکان) در طول قرنهای متمادی(زمان) امکان همزیستی در اکنون و داشتن هدف مشترک برای آینده را تسهیل میکند. این مهم از آنجا که در رژیم اسراییل تحریف شده و جعلی است نتوانسته در امر انسجام هویتی نقش ایفا کند و رژیم را به تحریف در مؤلفههای مکان- زمان واقعی واداشته است.
جنبش صهیونیسم در یک نگاه
جنبش صهیونیستی در قرن نوزدهم میلادی، زمانی به وجود آمد که دو گرایش عمده بر عرصه تفکر سیاسی آن روز اروپا سایه افکنده بود: گرایش اول اعتقاد به برادری، برابری، رشد و تعالی انسانها و طبیعت نیک آن و ساختن جهانی داشت که انسانها بتوانند چون یک خانواده در آن زندگی کنند. درحالی که گرایش دوم، از برتری و تفاوت نژادی ملتها جانبداری میکرد. جنبش صهیونیسم مبنای گرایش دوم ابتدا در اروپا شکل گرفت و سپس به صورت یک جریان سیاسی وارد فلسطین شد.
به هرحال صهیونیستها حرکت خود را جنبشی ملی میدانند که اساس آن، سرزمین موعود و بازگشت مردمان یهودی به آنجا است. هسته اصلی ایده آنان نیز همان است که در بیانیه تأسیس رژیم صهیونیستی در 14 می سال 1948 آمده است: "سرزمین اسرائیل موطن ملت یهود میباشد. در اینجا هویت سیاسی آنها شکل گرفت.
انواع صهیونیسم
صهیونیسم به سه شاخه دستهبندی میشود که عبارتند از:
1) صهیونیسم سیاسی: تأکید بر اهمیت اقدامات سیاسی و دستیابی به حقوق سیاسی در فلسطین به عنوان پیششرطی برای رسیدن به اهداف صهیونسیتی. صهیونیسم سیاسی به وسیله تئودور هرتزل مجاری تبار شکل گرفت که در اواخر قرن نوزدهم در شهر وین اتریش نظریه و مکتبی را پدید آورد. هرتزل صهیونیسم را از حالت مذهبی و معنوی خارج کرد و به آن شکل و محتوای سیاسی بخشید؛ صهیونیسم مذهبی که معتقد به امید بزرگ رهایی بخش یهودیان در آخر الزمان است.
او با نوشتن کتاب "وطن یهود" راه حل و رهایی یهودیان را در تشکیل کشوری برای یهودیان میدانست. صهیونیستها فلسطین را ارضی موعود میدانستند و آن را سرزمین بدون ملت برای ملتی بدون سرزمین تلقی میکردند که با واقعیت تاریخی این سرزمین منافاتی آشکار داشت.
2) صهیونیسم عملی: تأکید بر شیوههای عملی جهت دستیابی به اهداف صهیونیستی همچون مهاجرت یهودیان به اسرائیل، ایجاد شهرکهای یهودینشین و نهادهای آموزشی علیرغم فقدان شرایط سیاسی لازم و کافی.
3) صهیونیسم مذهبی: تأکید بر احیای همزمان آزادی سیاسی یهودیان و مذهب یهودیت بر طبق دستورات تورات و فرامین خداوند. صهیونیسم مذهبی معتقد به امید بزرگ رهایی بخش یهودیان در آخر الزمان است.
صهیونیسم و تحریف "فضا" و "زمان"
تشکیل رژیم اسراییل ریشه در صهیونیسم و به ویژه "صهیونیسم سیاسی" دارد. صهیونیسم سیاسی از دیدگاه برخی گروههای یهودی، یک آرمان تاریخی-سیاسی است. بنا به باور صهیونیستها ریشه پیدایش صهیونیسم سیاسی را باید در تاریخ و عقاید مذهبی آنان(یهودیت) یافت.
وعدههای مذهبی موجود در برخی از آیات تورات و دیگر داستانهای تاریخی مورد استناد یهودیان، از جمله مهمترین پایههای عقیدتی صهیونیسم را تشکیل میدهد. با استناد این گونه باورها، صهیونیسم ریشه و حقوق تاریخی خود را در سرزمین فلسطین مییابد. صهیونیسم به عنوان ایدئولوژی مادی گرا و سکولار در تضاد آشکار با آموزههای سنتی دین یهود و شیوه زندگی یهودیان در قرنهای متمادی است، اما بانیان این ایدئولوژی همواره تلاش کردهاند برای صهیونیسم مبانی دینی پیدا کنند. بانیان و حامیان این ایدئولوژی همواره در تلاش بودهاند از بروز تضادهای نهفته در صورتبندی ایدئولوژی صهیونیسم و رویکرد تعارضآمیز آن نسبت به هویت اسرائیلی جلوگیری کنند.
در تاریخ نگاری رسمی حامیان صهیونیسم چون مؤلفههای هویت ساز هم از جنبه "فضا" و عناصر مرتبط با آن نظیر مرز، سرزمین مادری و هم از جنبه "زمان" و عناصر مرتبط با آن چون گذشته تاریخی، حافظه جمعی مشترک و غیره وجود ندارد روی به عناصر جعلی و بزرگنمایی برخی قسمتهای تاریخی میکند. در این ایدئولوژی سایر قسمتها که چندان با این ایدئولوژی موافق نیست کم رنگ شده و یا حذف میشوند.
اغراق تعمدی در مورد گذشته یا اکنون در سیاستگذاریهای هویتی به منظور قبولاندن آن به افراد جامعه تصنعی صورت میگیرد. عدم تسلسل تاریخ دولتدار بودن یهودیان مهمترین مانع پیش روی بانیان اسراییل در دستکاری فضا- زمان بر اساس آموزههای صهیونیسم بود.
تضاد موجود در این امر از آن جایی ناشی میشد که صهیونیسم ادعا میکرد راه حلی برای اصلیترین مشکل یهودیان یعنی یهودی ستیزی در قرن نوزدهم و بیستم و حتی آینده است، اما در همان حال برای اثبات آن به تشکیل دولت یهودی در 5000 سال قبل و در زمان داوود نبی رجوع میکرد.
از جنبه "مکان" صهیونیسم به این ترتیب ریشه و حقوق تاریخی خود را در سرزمین فلسطین جستجو میکند و از جنبه "زمان" صهیونیسم به ریشه و نقش تاریخی یهودیان در سرزمین فلسطین دست میبرد. نکته قابل به ذکر این است که این مراجعه به گذشته دینی یهودیان توسط بانیان اسراییل و برای توجیه مشروعیت تأسیس اسراییل در سرزمین فلسطینیها، در حالی بود که صهیونیسم ریشه در روشنگری اروپایی و گرایشهای سکولار داشت.
با اینکه صهیونیسم یک جنبش یهودی است که آیین آن مملو از نمادهای سنتی است، تصویری که صهیونیسم از "انسان جدید یهودی در سرزمین اسراییل" ارایه میکند نسبت به "گالوت"(یا زندگی یهودی در تبعید)، ملاحظهای انتقادی داشته و تا حد زیادی در مخالفت با این تصویر منفی شکل گرفته است.
در حالی که یهودی در تبعید در این روایت، انسانی دستکاری شده، بی ریشه، پیر، ترسو و تنها و بی دفاع در مقابل یهودی آزاری تصویر میشود، انسان جدید اسراییلی یا عبری جدید، جوان، با انگیزه، واقع نگر، امانت دار، مورد احترام و حاضر به دفاع از مردم خود ترسیم میشود.
در حالی که همه اسناد و حافظه جمعی یهودیان دال بر تنوع جامعه یهودیان و شیوههای متفاوت زیست آنها در کشورهای دیگر داشت، صهیونیسم میکوشید روایتی همگون و یکدست از گذشته و آینده یهودیان ارائه دهد. یهودیان ارتدوکس و دین باور زندگی در تبعید را مشیت الهی میدانستند، اما صهیونیسم آن را به یهود آزاری و یهودستیزی نسبت میداد. یهودیان، فرهنگ رهایی و بازگشت را بیشتر روحانی و معنوی میدانستند اما صهیونیسم یک مفهوم مجرد را به سرزمینی فیزیکی پیوند میداد.
نتیجه
همانگونه که اشاره شد صهیونیسم از جنبه تاریخی مؤلفههای لازم فضا و زمان برای هویت سازی و امید به آینده را در اختیار نداشت. تحریف در این مؤلفهها و رسمی کردن قرائتی خاص از آموزههای تورات از یک طرف و تحریف در تاریخ و واقعیتهای سرزمین فلسطین از سوی دیگر در دستور کار آنها قرار گرفت.
در تاریخ نگاری رسمی حامیان صهیونیسم چون مؤلفههای هویت ساز هم از جنبه "فضا" و عناصر مرتبط با آن نظیر مرز، سرزمین مادری و هم از جنبه "زمان" و عناصر مرتبط با آن چون گذشته تاریخی، حافظه جمعی مشترک و غیره وجود ندارد روی به عناصر جعلی، تحریف و بزرگنمایی برخی قسمتهای تاریخی میکند. در این ایدئولوژی سایر قسمتها که چندان با این ایدئولوژی موافق نیست کم رنگ شده و یا حذف میشوند.
نظر شما