به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی "تحقیقات و مطالعات تاریخی - اجتماعی افغانستان امروز؛ ضرورت‌ها و چالش‌ها" با حضور معاون وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان، رئیس آکادمی علوم این کشور و چند تن از استادان و محققان حوزه تاریخ و زبان فارسی ایران و افغانستان طی همایش میراث مشترک ایران و افغانستان درساختمان مشروطه مجلش شورای اسلامی برگزار شد.
ابراز تاسف معاون وزیر فرهنگ افغانستان از نابودی میراث فرهنگی این کشور در دوره طالبان
در ابتدای این نشست دکتر دین محمد مبارز معاون وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان در سخنانی کوتاه با تاکید بر لزوم توجه به میراث مشترک فرهنگی دو کشور ایران و افغانستان از نابودی میراث فرهنگی ارزشمند افغانستان توسط طالبان به ویژه نماد بودا در بامیان ابراز تاسف کرد.
جلو ضرر را هر وقت بگیری منفعت است!
محمدعلی کاظم‌بیگی استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران نیز در سخنانی برگزاری همایش میراث مشترک مکتوب ایران و افغانستان را رویدادی در خور قدردانی توصیف کرد که البته به گفته وی مشمول این ضرب‌المثل فارسی شده است که "جلوضرر را هر وقت بگیری منفعت است!"
وی با اشاره به فقر اطلاعاتی و اسنادی در تدوین تاریخ افغانستان، گفت: مطالعه تاریخ این کشور بدون رجوع به آثار مورخان و مصنفان ایرانی میسور نیست؛ پیوند ایرانیان و افغانستانیان عمیق و مداوم بوده و هر دو ملت دارای میراث تمدنی و فرهنگی ناشی از این مناسبات حسنه هستند.
این استاد رشته تاریخ در پایان پیشنهاد داد موضوع میراث مکتوب مشترک ایران و افغانستان در چارچوبی گسترده‌تر از قرون میانه توجه شود، تاریخ مناسبات و تعاملات فرهنگی بین ایران و افغانستان تدوین شود و پیوند علمی میان پژوهشگران ایرانی، تاجیک و افغان به وجود آید.
آثار مکتوب فراوانی در افغانستان زیر گرد و غبار روزگار مدفون مانده است
فاروق انصاری استاد دانشگاه‌های افغانستان و نویسنده کتاب "هرات شهر آریا" هم که پس از شعرخوانی علی موسوی‌گرمارودی به پشت تریبون آمده بود، در سخنانی با اشاره به اشتراکات ساکنان فلات ایران، گفت: آنچه را ما افغانستانیان میراث ملی می‌دانیم، ایرانیان نیز سخت تعلق خاطر به آن دارند و البته آنها در زمینه پاسداری از این میراث تلاش‌های نیکویی داشته‌اند.
وی در عین حال افزود: آثار مکتوب فراوان دیگری هم در افغانستان وجود دارد که زیر گرد و غبار روزگار مدفون مانده‌اند و مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
انصاری با ارائه پیشنهادی در خصوص تشکیل مرکزی در حیطه زبان فارسی متشکل از پژوهشگران ایرانی، تاجیک، افغان، پاکستانی و هندی، همچنین به انتخاب شهر غزنه به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2013 اشاره کرد و گفت: باید بخشی از مساعی این مرکز صرف احیاء و انتشار آثار آن دوره (غزنویان) شود.
شاهنامه اساس هویت ملی افغانستان امروز است
محمدعلی بهمنی قاجار فارغ‌التحصیل رشته حقوق بشر دانشگاه تهران هم در سخنانی شاهنامه را حائز اهمیت زیادی برای افغانی‌ها دانست و گفت: اگر شاهنامه در ایران از اهمیت نظری زیادی برخوردار است، در افغانستان حضورش عینی است و مردم این کشور آن را لمس می‌کنند.
وی همچنین این اثر حماسی را دارای ویژگی‌های هویت بخش دانست و افزود: شاهنامه اساس هویت ملی افغانستان امروز است و این کشور نیاز دارد پروسه دولت - ملت سازی را طی کند. ضمن اینکه شاهنامه یک اثر فراگیر است و پشتون‌ها، قزلباش‌ها، ازبک‌ها، هزاره‌ها و تاجیک‌ها را دربرمی‌گیرد.
همچنین حبیب‌الله رفیع استاد و محقق تاریخ افغانستان با تاکید بر اهمیت کتیبه‌های این کشور برای پژوهش درباره تاریخ این کشور در عین حال نسبت به نابودی اکثر نسخه‌های مهم در این باره ابراز تاسف کرد و خواستار تلاش مشترک دولت‌های ایران و افغانستان برای بازسازی این نسخ شد.
سه موج ویرانگر فرهنگی در تاریخ معاصر افغانستان
سیدآغا حسین فاضل سنچارکی نویسنده افغان هم در سخنانی با اشاره به سه موج ویرانگر فرهنگی در افغانستان، گفت: کودتای کمونیستی برای هزاران تن از علمای دینی و روشنفکران افغانستان سرنوشتی جز تیرباران نداشت و موجب زدودن آثار فرهنگی ارزشمند و فاجعه‌ای عظیم در حوزه فرهنگ برای افغانستان شد. موج دوم پس از پیروزی مجاهدین بود و در آن بسیاری از موزه‌ها از بین رفت و بسیاری از شاعران جلای وطن کردند.
وی افزود: موج سوم هم حرکت افراطی و متحجرانه طالبان بود که موجب از بین رفتن بقیه چیزهایی شد که هنوز در افغانستان از بین نرفته بود. در 10 سال اخیر هم که وارد فصلی جدید از حیات سیاسی افغانستان شده‌ایم و جنگ و ناامنی بر این کشور حاکم شده است.
این پژوهشگر افغان با استناد به آمار رسمی دولت متبوعش درباره وضعیت امنیت در این کشور گفت: در حال حاضر از 365 ولوسواری (فرمانداری) فقط 9 ولوسواری امن است.
نظر شما