هوشنگ جاوید پژوهشگرموسیقی با بیان این مطلب در انتقاد به شیوه اجرای تعزیه در مراسم عزاداری ایام محرم و صفر در گفتگو با خبرنگار مهر گفت : هنر شبیه خوانی از جمله هنرهایی است که نه براساس تالیف بلکه برپایه تقلید پیش می رود و آنچه به عنوان ردیف های آوازی موسیقی دستگاهی در این آثار حفظ شده مرهون تلاش نسلهای گذشته است و اغلب هنرمندان موسیقی از تعزیه خوان های متبحربودند به عنوان مثال نکیسا از جمله هنرمندانی است که پیچ و خم هنرشبیه خوانی اشراف داشته و خود او نیز از جمله تعزیه خوان ها بوده است.
وی در پاسخ به این سئوال که تا چه اندازه هنر تعزیه موجب حفظ ردیف های موسیقی ایرانی شده است گفت : تصور عموم و بسیاری از اهالی فن این است که هفت دستگاه موسیقی توسط هنر شبیه خوانی نگه داری شده است اما به اعتقادمن چنین نیست چراکه تنها بخشی از ردیف های آوازی موسیقی ایرانی توسط تعزیه حفظ شده است و ردیف های سازی موسیقی دستگاهی در 32 شاخه دیگر موسیقی مذهبی مانند شادیانه های مذهبی، مناقب خوانی، مرثیه ، چاووش خوانی، مناجات، نعت خوانی ها و...وجود داشته و تا کنون نگه داری شده است.
این پژوهشگر در ادامه صحبت های خود عدم آموزش آکادمیک در هنر تعزیه را مهمترین مسئله در نزول سطح کیفی هنر تعزیه دانست و گفت : به اعتقادمن بزرگترین آسیب در حوزه موسیقی مذهبی به خصوص هنرشبیه خوانی به نبود فضای آکادمیک و نبود شناخت درست و همچنین عدم اجرای صحیح این هنر برمی گردد به این معنا که در طول سی سال گذشته وزارت علوم و در کنار آن وزارت ارشاد هیچ واحد درسی با عنوان هنر تعزیه و یا همان شبیه خوانی در دروس آموزشی طراحی نکردند به همین دلیل همانگونه که شاهد هستیم این هنر سینه به سینه و همراه با برداشت های شخصی در سطح وسیعی از اجتماع ارائه می شود.
جاوید در پاسخ به نقاط ضعف نوحه خوانی در اجرای مراسم مذهبی گفت : بخش عظیمی از فرهنگ موسیقایی به نام موسیقی مذهبی در کشور ما وجود دارد که ظرفیتهای آن هنوز شناخته نشده است و مقوله نوحه خوانی هم از این دسته از ظرفیت های موسیقی مذهبی است که همین عدم شناخت در مقوله نوحه خوانی ، این هنر را در مسیر انحرافی قرار داده است به این معنا که در فرهنگ موسیقایی ما ترانه های سوگواری وجود دارد که این ترانه ها در سوگهای عشایری و قبایلی خوانده می شود مثل"راوراو" که در مراسم سوگ عشایر لر خوانده می شود یا آیین "چمرخوانی" کردها که در آیین سوگ طایفه ای برای از دست دارد بزرگان قوم با سورنا و دهل اجرا می کنند و حالا با نگاهی گذرا به ترانه های سوگواری و با توجه به نیازی که به اینگونه ترانه ها در جامعه حاکم است متوجه می شویم که این ترانه ها به نادرست به الگوهایی برای نوحه خوانی تبدیل شده اند.
وی در پایان افزود : به دلیل عدم پژوهش مناسب الگوهای درستی برای جامعه به وجود نیامده است و همین مسئله آسیب جدی به پیکره اجرای آیینهای عاشورایی وارد کرد.
نظر شما