تأمل نظری به انتقال صحیح پیامهای رسانه‏ کمک می‌کند

دکتر سید محمد تقی چاوشی در مورد اینکه رسانه‌های موجود در جهان قدرت اینکه تفکر عمیق نظری را به مخاطبان عام منتقل کنند ندارند، به خبرنگار مهر گفت: بطور کلی حکم کردن، بدور از واقعیت است.

وی افزود: نقش رسانه‎ها بویژه در جهان جدید بسیار مهم است، زیرا بستر تحقق تفکر و اندیشه را فراهم می‎آورد، یا می‎توانیم بگوییم که می‎تواند چنین باشد. البته از سویی دیگر رسانه‏ها از این توان برخوردارند که خود ابزاری در دست قدرت شوند. متأسفانه این وجه دوم در مورد رسانه‌ها نسبت به وجه اول صادق‎تر بوده است.

این استاد گروه فلسفه دانشگاه مفید قم تصریح کرد: پاسخ به این پرسش اگر با دقت و درنگ بیشتری صورت پذیرد آن است که ابتدا باید معنای تفکر روشن شود، آنچه در بخش اول پاسخ آوردیم تفکر و اندیشه‎ای بود که انسان خود را فاعل و عامل آن می‎داند. اما عنایت داشته باشیم و از یاد نبریم که تفکر در معنای اصیل خود راهبر انسان است، بنابراین و از این منظر رسانه خود بیانگر تفکری است که در دوره ما ظهور یافته است، چه رسانه به معنای اول آن که پدید آورنده بستری مناسب برای اندیشه بود چه در معنای دوم آن که ابزاری در دست قدرت باشد.

چاوشی در مورد اینکه چه راهکارهایی را باید اتخاذ کرد تا تفکر ژرف به هنگام انتقال به مخاطب عام، عوام زده نشود گفت: عوام زدگی زاییده ابهام است. هرگونه ابهام در ساحت اندیشه به عوام زدگی دامن می‎زند. بنابراین هرقدر بتوانیم اندیشه‎ای را از ابهامات بدور نگه داریم به همان میزان از عوام‎زدگی فاصله گرفته‎ایم. بدور از ابهام سخن گفتن با ساده کردن مطالب و اندیشه‎هایی که براحتی در قالب اصطلاحات ظهور نمی‌یابند و قالبهای متعارف را برنمی‎تابند متفاوت هستند. هر اندیشه ساده‎ای لزوما به معنای آن نیست که عاری از ابهام است بنابراین واز این جهت ارائه اصطلاحات تازه و بیان دقیق آنها می‎تواند زمینه و بستر را برای پرهیز از ابهام فراهم آورد.

این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه در مورد اینکه تاچه اندازه ضرورت تأمل نظری در باب راههای پیشگیری از انتقال ناقص آرای ژرف به مخاطب عام را مهم می‎دانید، گفت: تأمل نظری بدون ورود در حوزه عمل امکان تحقق خود را از دست می‎دهند. هر نظری در ذات خود وجهی عملی دارد. وقتی از تأمل نظری سخن می‎رود در واقع به وجهی، عمل مد نظر است، امور نظری صرف، گرچه در ظاهر از عمل فاصله دارند اما بی‎شک در محو بودن خود عین عمل هستند.

چاوشی یادآور شد: بنابراین هرگونه تأمل نظری و البته طرح آنها در قالب اصطلاحات عاری از ابهام می‎تواند به بسط این حوزه کمک کند.