وعده بی‌سرانجام حمایت از دانش آموزان نخبه در مدارس عادی/ طرح شهاب چه شد

به گزارش خبرنگار مهر، در اوایل سال 1386 شورای عالی انقلاب فرهنگی طرحی را تصویب کرد که طی آن دانش آموزان نخبه که امکان ادامه تحصیل آنها در مدارس خاص همچون تیزهوشان و نمونه دولتی وجود نداشت، شناسایی شده و در همان مدارس عادی خود مورد حمایت و توجه قرار گیرند که نام آن نیز طرح شهاب شد.

طرح شهاب نوید بخش این بود که دیگر در مدارس عادی و کلاسهای شلوغ و مدارس مناطق محروم، استعداد دانش آموزان نخبه به هدر نمی رود و آموزش و پرورش از کودکان و نوجوانانی  که از بهره هوشی، پشتکار و اراده بالایی برخوردار هستند حمایتهای کافی می کند.

برای اجرای طرح واعظ زاده، معاون علمی و فناوری وقت ریاست جمهوری تفاهم نامه ای را با آموزش و پرورش امضا کرد که طی آن مقرر شد: " دانش آموزان در همین مدارس فعلی و با همین معلمان به تحصیل  کنند اما از میان آنها، کسانی که دارای استعداد برتر و بارزی نسبت به دیگر دانش آموزان هستند، از سوی معلمان شناسایی شده و از انجام تکالیف عادی سایر دانش آموزان معاف شوند تا بتوانند به انجام تکالیف فوق العاده بپردازند، بدون این که به مدرسه جداگانه ای فرستاده شوند."

اما شهاب در حد یک شعار زیبا و دلنشین بر دل دانش آموزان نخبه و والدین آنها ماند و بیش از چهار سال مسئولان آموزش و پرورش هیچ سخنی از این طرح به میان نیاوردند و هر زمان در این باره مورد پرسش قرار می گرفتند، آن را در دست بررسی و یا در حال تکمیل پروژه فرهنگی، کمبود اعتبار و ...عنوان می کردند تا اینکه در مرداد سال 1389 بار دیگر جلسه ای با حضور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و تمام معاونتهای آموزشی و پژوهشی آموزش و پرورش در دفتر وزیر آموزش و پرورش برگزار شد تا مقدمات اجرای طرح شهاب فراهم شود.

محرومیت و محدودیت نباید مانع شکوفایی استعداد شود

نسرین سلطان خواه، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در این جلسه از بورسیه شدن دانش آموزان نخبه محروم خبر داد و گفت: این حمایت ها خارج از چارچوب طرح شهاب از سوی بنیاد ملی نخبگان به دانش آموزان نخبه محروم که دارای مشکلات مالی هستند، اعطا می شود.

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه محرومیت ها و محدودیت ها نباید مانع از شکوفایی استعدادهای کشور شود، افزود: طرح شهاب حمایت از استعدادهای برتر از مقطع ابتدایی تا دوره پیش دانشگاهی را شامل می شود و شورای راهبردی و ستاد اجرایی باید با انگیزه بیشتری نسبت به تدوین برنامه های عملیاتی این طرح اقدام کنند.

ناپخته بودن طرح شهاب

البته یکی از مشکلات پیش روی  شناسایی و حمایت دانش آموزان نخبه در مدارس عادی، نداشتن مکانیزم و برنامه ریزی خاص در اجرا آن است که شاید اصلی ترین علت اجرا نشدن طرح نیز باشد؛ در واقع طرح شهاب فقط یک ایده خام بود که برنامه عملیاتی آن مشخص نشده است و در این مورد می توان به سخنان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در همان جلسه استناد کرد که گفت: "اولین و اساسی ترین مشکل طرح ملی شهاب این است که هنوز هیچ مکانیزمی برای شناخت دانش آموزان نخبه طراحی نشده است".

اگرچه طی آن جلسه مقرر شد که شورای راهبردی طرح شهاب برنامه عملیاتی و زمینه های اجرایی آن را فراهم آورد تا این طرح هر چه سریعتر در مدارس اجرا شود  و پس از آن فاطمه قربان معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش عنوان کرد که این طرح از سال تحصیلی 90-89 به شکل آزمایشی در چند استان اجرا می شود تا معلمان بتوانند به طور کامل نسبت به طرح توجیه و با آن آشنا شوند و سپس در سال تحصیلی جاری این طرح در سراسر کشور اجرا شود اما این سخنان هیچگاه عملیاتی نشد.

حاجی بابایی ناراحت از تفکیک دانش آموزان نخبه در سمپاد

حتی وزیر آموزش و پرورش در این جلسه با انتقاد از اینکه هم اکنون 30 تا 40 درصد دانش آموزان روستایی و حاشیه شهرها رقابت علمی ندارند تاکید کرد: اگر این طرح به خوبی در کشور اجرا شود در آینده ای نه چندان دور رقابت علمی سنگینی بین دانش آموزان ایجاد می شود.

حمیدرضا حاجی بابایی با انتقاد از فعالیت مدارس استعدادهای درخشان گفته بود که "وقتی نخبه ای را از مدرسه جدا می کنیم گویی گلی را از باغی چیدیم که معتقدم هم گل دچار مشکل می شود و هم باغ آسیب می بیند و یکی از مزیتهای طرح شهاب این است که دانش آموزان نخبه از سایر دانش آموزان جدا نمی شود و در کنار سایر همسالان خود مورد توجه و تقویت علمی قرار می گیرند".

با وجود تاکید وزیر آموزش و پرورش بر اجرای طرح شهاب نه تنها این طرح بیش از یک سال مورد غفلت دوباره مسئولان آموزش و پرورش قرار گرفت بلکه مدارس نمونه دولتی و سمپاد نیز در سال تحصیلی جدید  ظرفیتهای خود را در همه شهرها تا صد برابر افزایش دادند که با آن سخنان وزیر در تضاد بود به طور مثال در آموزش و پرورش شهر تهران در چهار منطقه مدارس سمپاد ایجاد شد و ظرفیت مدارس نمونه دولتی نیز تا هزار نفر افزایش یافت که در سایر استانهای کشور نیز این دستور وزیر اجرا شد.

طرح شهاب با وجود تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی و الزام قانونی آموزش و پرورش و بنیاد علمی نخبگان بر اجرای آن،  همچنان در پرونده روزمرگی های این دو نهاد خاک می خورد و دیگر برای دانش آموزان نخبه ای که در مناطق محروم مشغول به تحصیل اند تبدیل به سراب شده است.