آیات قرآن خطاب به نفس آدمی است نه بدنی از گوشت و پوست

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله صادق آملی لاریجانی صبح پنجشنبه در دومین همایش طبیب روحانی (عالم ربانی حضرت آیت الله عبدالکریم کشمیری) که در سالن اجتماعات دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد به مقوله معرفت نفس آدمی در طول حیات و بعد از حیات پرداخت و افزود: در بحث معرفت نفس، حکمای بزرگی پیش از اسلام مانند سقراط هم به آن دست یافته بودند. این دانشمند و فیلسوف بیان می کند که ای انسان خودت را بشناس.

مولف کتاب معرفت دینی خطاب حاضران در این همایش گفت: اگر شما به واقعیت معرفت نفس پی ببرید و به آن اشراف پیدا کنید نگاهتان به عالم و آدمی تغییر می کند. آن زمان عمیق تر پی می ببرید که با زرق و برق دنیوی غرب چگونه انسان را بر مبنا و اساس بدن و جسم تعریف می کند و نفس آدمی را انکار می کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم گفت: گاهی یک چیز آنقدر به ما نزدیک است که آن را احساس نمی کنیم مانند معرفت و شناخت نفس که می توان به حقیقت آن پی برد. انسان یک موجود دارای عوالم متعددی است که بخشی از آن شامل عالم طبیعت، عالم مثال و عالم عقل است. حقیقت این است که انسان موجودی است که به عوالم متعددی کشیده شده است.

شاگرد طبیب روحانی اظهار داشت: شما چند لحظه ای تامل کنید. همیشه با کلماتی مانند من فکر می کنم، من ایمان دارم و منهای دیگر در طول زندگی استفاده کرده و صحبت می کنید آیا به واقع این من ی که می گویید همان من گوشت و پوست شما است؟ کدام یک از شما غیر از بدنتان کس دیگری را می شناسید؟ این من ها چه کسی هستند؟ آیا من حقیقی من چیز دیگری است؟ ما باید به این برسیم که هر آنچه می بینیم در خود ماست. ولی خودمن در بدن محصور نیست. این حرف که من در مغز است صحیح نیست.

آیت الله آملی لاریجانی تصریح کرد: گروهی از دانشمندان و صاحبنظران می گویند که وقتی آدمی کوهی یا جسمی را می بیند نور آن به عنبیه چشم منعکس شده و تصویر آن بر مبنای فرایندی در ذهن نقش می بندد و ما می توانیم آن جسم یا کوه را ببینیم. این از نظر علمی که ما چگونه کوهی را می بینیم صحیح است ولی آیا چشم می تواند عظمت کوه را به تصویر بکشد؟ وقتی ما عظمت کوه را می بینیم و به صورت واقعی این عظمت شکل می گیرد در عالم دیگری است. نفس آدمی چون عظیم است خلاقیت ایجاد می کند و این نعمتی است که خداوند متعال به انسان عطا کرده است. وقتی تصویر کوه با عظمتی را می بینیم من و خود من در همان جا حاضریم و عظمت کوه را درک می کنیم ولی عمری است که خود واقعی را اشتباه گرفته ایم.

وی با تشریح اینکه چه فایده ای دارد تا نفس خود را بشناسیم گفت: آیت الله طباطبایی در ذیل آیه ای از قرآن که بیان می شد مراقب نفس خود باشید مرقوم فرمودند: در این آیه خداوند متعال بحث معرفت نفس را مطرح کرده است. آدمی وقتی نفس خود را شناخت تصویرش از خودش عوض می شود و احساس تنهایی می کند و اگر شرایط عمیق تر و باطنی تر شد به محضر حضرت حق حضور پیدا می کند و آنجا ظهور حق است.

فیلسوف و پژوهشگر علوم معرفتی و انسانی با اشاره به بیان بزرگان مبنی بر اینکه انسان پس از مرگ از عالمی به عالم دیگر می رود گفت: وقتی ما عوالم دیگر را بشناسیم دیگر مرگ برای ما وحشتناک یا غیرقابل تصور نیست زیرا آن زمان بدن مرکبی است برای روح آدمی که در این مقوله علما وقتی با خود واقعی آشنا می شوند از بدن کار می کشند و پس از مرگ بدن را مانند پوستی رها می کنند. اگر بپذیریم که بدن وسیله است مرگ برای ما عادی می شود.

آیت الله آملی لاریجانی در مورد آیه شریفه ای از قرآن که می گوید از شما در مورد روح می پرسند شما پاسخ دهید روح مربوط به امر پروردگار است گفت: حضرت آیت الله طباطبایی در ذیل این آیه آورده اند برخلاف گروهی که می گویند خداوند متعال قصد داشته است پاسخی در مورد روح به مردم ندهد در این آیه به وضوع بیان شده که روح از عالم امر است. و اگر آدمی این حرف را ملکه کند خطابات قرآنی دیگر خطاب به بدن نیست بلکه خطاب به نفس است. خداوند متعال به مراتب حقیقی نفس آدمی آیه نازل کرده است و غذای نفس همان معرفت خداوند است.

رئیس قوه قضائیه اظهار داشت: از آیت الله قاضی پرسیدند معرفت نفس در کدام آیه آمده که ایشان گفتند کدام آیه به معرفت نفس اشاره ندارد؟ حتی در مغرب زمین افرادی مانند هگل هم به آن اشاراتی داشته اند که وی در کتابش حرف سقراط را آورده و گفته است که نفس خودت را بشناس و بعد در مورد مرتبه های روح آدمی نوشته است.