داستان، تجربه حداکثر زندگی در حداقل فضا است/ معنا باید در ذهن مخاطب ظهور یابد

به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد و بررسی مجموعه داستان کوتاه «خسوف»  ظهر شنبه در کتابخانه حوزه هنری استان البرز برگزار شد. 

محمدباقر رجبعلی که به عنوان منتقد و کارشناس ادبیات داستانی در این نشست حضور داشت با ابراز خرسندی از چاپ این مجموعه گفت: خلق داستان 300 کلمه‌ای فقط یک رفتار داستانی است و لزوماً به معنای رعایت ایجاز یا کمینه‌گرایی نیست.

نویسنده کتاب "راهنمای داستان‌نویس جوان" تصریح کرد: مینی مالیسم دارای ایجاز در ابعاد مختلف است که تنها یکی از این ابعاد شامل ایجاز در استفاده از کلمات و واژگان است. از این رو نمی توان به هر داستان کوتاهی که محدودیت کلمات در آن اعمال شده است، عنوان داستان مینی مال را ابلاغ کرد.

وی با اشاره به ویژگی‌های داستان‌های "کارور" افزود: داستانی را که "کارور" در ده صفحه نوشته، احتمالاً "چارلز دیکنز" در چند صد صفحه می‌نوشت اما این بدان معنی نیست که "دیکنز" داستان نویس خوبی نبود بلکه اقتضای زمان باعث شد که نویسنده‌ها کوتاه نویس شوند. انسان امروز نسبت به پدران و اجدادش باهوش‌تر است و نویسندگانی نظیر "کارور" مجبور بودند که این استعداد مخاطبشان را در هنگام خلق اثر لحاظ کنند.

نویسنده مجموعه داستان‌های "همیشه" ادامه داد: عیب برخی از داستان‌های مدعی مینی مال این است که بیش از اندازه خط سفید دارند. یعنی بیش از اندازه به تأویل‌های خواننده متکی هستند. این در حالی است که داستان‌نویس می‌بایست بستری را مهیا کند که معنا در ذهن مخاطب ظهور یابد نه آنکه او را به زدن حدس و گمان وادار کند.

کارشناس انتشارات سوره مهر همچنین در تعریف داستان بعنوان یکی از ابزار هنر اظهار داشت: برای داستان تعاریف مختلفی وجود دارد و هر برشی از زندگی داستان نامیده نمی‌شود. به طور مثال اگر دو نفر دور میزی نشسته‌اند و قهوه می‌نوشند، فعالیتشان به خودی خود داستان نیست، داستان موقعی شکل می‌گیرد که بدانیم در فنجان یکی از آن دو زهری ریخته شده باشد. در تعریفی دیگر می‌توان گفت که داستان تجربه حداکثر زندگی در حداقل فضا است.

خسرو عباسی خودلان، دبیر اولین دوره جشنواره داستان‌های 300 کلمه‌ای البرز هم با اشاره به اینکه نظریه‌پردازان برای داستان‌های کوتاه کوتاه دسته‌بندی‌های متفاوتی را قائل هستند؛ افزود: از مهمترین ویژگی‌های داستان کوتاه کوتاه می‌توان به کنش کم، تمرکز روی صحنه‌ها و تصاویر تأثیرگذار، تعلیق و پایان غیرمنتظره اشاره کرد.

عباسی با اشاره به سخت بودن تولید اثر بنا به سفارش یا پیشنهاد موضوع، ادامه داد: وقتی قالب یا موضوعی به نویسنده سفارش یا پیشنهاد می‌شود، تولید اثر برای او سخت می‌شود.

گردآورنده مجموعه داستان "خسوف" افزود: مشکل اغلب داستان‌های این مجموعه ایراد در نثرشان است. بکارگیری کلمات در داستان کوتاه کوتاه اهمیت صدچندان دارد، از این رو وجود حتی یک کلمه در این قالب داستان خطای بزرگی برای نویسنده بشمار میرود.

مجموعه داستان کوتاه کوتاه "خسوف" شامل 45 داستان 300 کلمه‌ای حاصل تلاش نویسندگان جوان استان و برخی نویسندگان کشوری است که در جشنواره داستانک البرز حوزه هنری البرز گردهم آمده و در دو محور اصلی دفاع مقدس و انقلاب اسلامی به خلق اثر پرداختند.