به گزارش خبرگزاري "مهر"، در پيشنهادهاي بنياد مطالعاتي كارنگي آمده است : منصرف يا وادار كردن ايران به دست كشيدن از برنامه هسته اي نظامي خود ، به دليل قدرتمند بودن ايران، به تنهايي از آمريكا ساخته نيست. واشنگتن براي ائتلاف سياسي در اين راه علاوه بر سه كشور اروپايي به دولتهاي عربي و حتي اسراييل نيازمند است تا ايران را متقاعد سازد كه ساخت جنگ افزار هسته اي براي منافع ملي ايران سودمند نيست.
اشكال دولت بوش براي برخورد با موضوع ، نداشتن نگاه بنيادين به علت هاي موجبه برنامه هسته اي ايران بوده است در حالي كه هرگونه رويكرد در اين زمينه نسبت به ايران بايستي با لحاظ داشتن آمال ملي ايران و محيط امنيتي پيرامون آن صورت گيرد. سه عامل: بازدارندگي ايران در برابر آمريكا و دفاع از خود، تجربه جنگ 8 ساله با عراق و بازيگران هسته اي منطقه (پاكستان ، هند ، روسيه، اسراييل) از عوامل موثر در برنامه هسته اي ايران بوده از اين رو ايران درصدد است تا بدون توسل به آزمايش هسته اي (مانند پاكستان) به شان لازم به عنوان قدرت عمده در منطقه دست يابد.
نامبرده با انتقاد از خط مشي دولت بوش، بر اين باور است كه آمريكا با توجه به كنار ماندن اصلاح طلبان از حكومت در ايران و چشم اندازهاي تحكيم هر چه بيشتر قدرت محافظه كاران در حال و آينده، در صدد است با تاخير انداختن پيشرفتهاي هسته اي ايران، زمان لازم را كسب نمايد و راه تغيير نظام را به طور فرسايشي در پيش گيرد و يا در نهايت با برنامه هاي نظامي آشكار و پنهان، اقدام نهايي در اين زمينه را صورت دهد، در صورتي كه اين خط مشي درستي براي توجه به علل موجبه برنامه هسته اي ايران نبوده و هرگونه نظام سياسي در ايران اعم از سرسخت و ميانه رو، مذهبي يا فن سالار، اين برنامه را ادامه خواهد داد.
توصيه وي اين است كه آمريكا با پيوستن به ديپلماسي اروپا و همراه كردن كشورهاي عرب منطقه و مساعدت اسراييل در ارتباط با برنامه هسته اي مي تواند ايران را متقاعد كند كه در صورت نپرداختن به گزينه هسته اي، ملاحظات امنيتي ايران در نظر گرفته مي شود و مي تواند در چارچوب امنيتي خليج فارس با حضور ديگر همسايگان شركت نمايد ولي در صورت روي آوردن به جنگ افزار هسته اي ، با تحريم اقتصادي، محاصره نظامي ، فشار و مهار سياسي روبرو شده و همسايگان ايران نيز به سوي سلاح هسته اي و بيولوژيك روي خواهند آورد و ايران به بهانه تهديد اسراييل عليه خود، مانع روي آوردن هر چه بيشتر كشورهاي عربي براي رفتن زير چتر حمايت آمريكا نخواهد شد.
در ادامه اين گزارش آمده است: در صورت هسته اي شدن، ايران بايد از تهديد هسته اي همسايگان پرهيز كرده و مواد هسته اي در اختيار تروريستها قرار ندهد. نفع ايران در اين است همسايگان را متقاعد كند كه تهديدي عليه آنها نبوده و آنها نيازي به مناسبات دوجانبه امنيتي و نزديك با آمريكا و ديگر قدرتها ندارند.
دولتهاي عرب منطقه بايد متقاعد شوند كه ترتيبات امنيتي با حضور ايران را بپذيرند و از تهديد آمريكا احساس نگراني نكرده و نگران رفتار دو گانه آمريكا در برنامه هسته اي اسراييل نباشند و مستقل از آمريكا در اين خصوص ايران را ترغيب كرده و زير فشار گذارند. براي اين منظور اين دولتها بايد از دست اندازهاي آمريكا نسبت به خود احساس خطر نكرده و نگراني آنها از دوگانگي رفتار آمريكا در مورد برنامه هسته اي اسراييل و آينده ملت فلسطين نيز برطرف شود.
دولت آمريكا نيز ايجاد تغييرات لازم در خط مشي هاي اسراييل را پيگيري كند. اسراييل هم از گسترش شهركهاي يهودي نشين كه كشورهاي اسلامي را تهديد مي كند و ادامه سياست ديواركشي كه نقض مقرارت بين المللي و حتي خلاف ديوان عالي اسراييل مي باشد خودداري كند. در برابر توقف غني سازي هسته اي ايران،اسراييل نيز غني سازي نظامي هسته اي و فراوري پلوتونيوم را متوقف كند. در مقابل كشورهاي ديگر، حق بازدارندگي اسراييل را تا زماني كه موجوديت آن ازسوي كشورهاي منطقه به رسميت شناخته نشده و مورد حمله گروههاي مخالف نظامي گرا قرار دارد، بپذيرند و تا زمان برقراري يك منطقه فاقد هرگونه سلاح كشتار جمعي در خاورميانه، كشورهاي منطقه از تهديد يكديگر پرهيز كنند.
شايان ذكر است رويكرد بين المللي بنياد كارنگي نزديك به سياست هاي دمكراتها است. در مقابل اين تفكر، طيف نومحافظه كاران قرار دارند كه به نظر آنها ايران با در اختيار داشتن منابع انرژي فسيلي ، هيچ نيازي به برنامه صلح آميز هسته اي ندارد لذا بر ضرورت برچيده شدن برنامه هسته اي از بيخ و بن به سبك ليبي تاكيد دارند. اين نگاه تماميت خواهانه از يكسال گذشته در خط مشي عملي دولت بوش قرار گرفت، اما با توجه به همراهي نكردن آژانس انرژي اتمي و كشورهاي اروپايي با آمريكا، اين خط مشي عملا موفقيت عيني نيافته است.
در تفكر مياني طيف يادشده، استراتژيستهاي واقع گرا هستند. اين طيف در آخرين نوشتار خود در شماره مارس 2005 نشريه "فارين افيرز" راه آمريكا را تمركز بر نيازهاي مبرم اقتصادي و سرمايه گذاري ايران (و در صورت دست برنداشتن ايران از برنامه هسته اي نظامي - مورد ادعاي خود) ايجاد جبهه متحد بين المللي عليه ايران از بخش انرژي گرفته تا تجارت با ايران، پيشنهاد مي كنند. به نظر آنها در ازاي همراهي ايران و پذيرش نظام بازرسي گسترده ، آمريكا مي تواند لغو تحريم ها عليه ايران، آزادي سرمايه هاي بلوكه شده ايران ، موافقت با راهيابي ايران به سازمان تجارت جهاني و تضمين همكاري گسترده اقتصادي و راه يابي ايران به ترتيبات تازه امنيت در خليج فارس را پيشنهاد نمايد.
نظر شما