به گزارش خبرنگار مهر، شايد يافتن كوره هاي غير مجاز در اطراف شهر قم اين روزها كار چندان سختي نباشد، گرچه از واژه كورههاي غير مجاز استفاده ميشود اما آمارها حاكي از اين است كه افرادي كه چنين كوره هايي را ايجاد ميكنند ترس چنداني از برخوردها نداشته و به راحتي اقدام به فعاليت كرده و بدون آنكه بدانند و يا شايد ميدانند و عمل نميكنند كه چه بر سر طبيعت و انسانها ميآورند.
اين كورههاي غير مجاز نه تنها موجب آلودگي هوا ميشوند بلكه جان انسانها و حتي حيات وحش را به خطر مياندازند.
براي جلوگيري از فعاليت كورههاي ذوب سرب در قم به ادارات مختلف مراجعات بسياري شده است و برخي ادارات با سردي برخورد نموده و برخي ديگر مسئوليت كار را بر عهده ديگران ميگذارند و برخي نيز پاسخ مثبت داده و در نهايت اقدام به تخريب كورهها ميكنند ولي اين برخوردها هيچكدام اثر آنچناني ندارد و كماكان حدود 200 كوره ذوب سرب در قم و اطراف آن مشغول فعاليت ميباشد.
ذوب 2 تن باطري در هر شب
اين كورهها هر كدام در هر شب بالغ بر 2 تن باطري فرسوده(ضايعات) يا خاك سرب در كورههاي خود ميگدازند كه سوخت اين كورهها (گازوئيل يا نفتكوره) به همراه دود سمي سرب كه حاوي اسيد و ذرات معلق سرب ميباشد در هوا منتشر ميشود كه باعث آلودگي هوا، خاك، گياهان، درختها و محصولات كشاورزي ميشود.
اين محصولات اگر مستقيماً به مصرف انسان برسد باعث بروز امراضي سخت از قبيل سرطان، عوارض پوستي، ناراحتيهاي خوني و مشكلات ريوي و تنفسي ميگردد و اگر اين محصولات آلوده به مصرف دامها و طيور برسد علاوه بر ايجاد امراض دامي و غيره به طور غير مستقيم در سلامتي انسان تأثیر سوء ميگذارد.
از سوي ديگر انتشار اين دود و بخارهاي سمي كه در حد آلودگيهاي ميكروبي و شيميايي ميباشد مستقيماً به ريه انسان و حيوانات وارد ميشود كه عوارض جبران ناپذيري به دنبال دارد.
برای مثال يك واحد مرغداري در سال گذشته كه در اطراف اين كورهها واقع شده بود در يك شب تمامي مرغهاي موجود خود را به طور ناگهاني از دست داد كه تعداد 148 هزار قطعه مرغ تلف شده را با لودر به خارج سالن ريختند و در انسانها امراضي ريوي و تنفسي و در نهايت به سرطان و امراض خوني منجر ميشود.
انتقال بيماري از طريق گوشت حيوان آلوده
نكته مهم و قابل توجه اين است كه استشمام بخارهاي سمي اين كورهها از طريق تنفس به سرعت وارد خون ميشود و در زنان باردار باعث سقط جنين ميگردد و اگر بتوان آماري از سقط جنين زنان باردار در سالهاي اخير در قم به دست آورد ميتوان به بخشي از اثرات مخرب اين كورهها پي برد.
از طرفي انتشار دودهاي سمي و ذرات معلق سرب در فضا موجب آلودگي مراتع و هواي اطراف آن مناطق ميشود كه با چريدن حيوانات در آن مناطق اين آلودگي به خون حيوانات وارد ميشود از طريق دستگاه گوارشي نيز اين آلودگي به دامهاي اهالي منتقل ميشود كه در حيوانات ماده موجب سقط جنين و امراضي ديگر میشود و در صورت سالم ماندن جنین، پس از تولد به فاصله چند روز حيوان تازه متولد شده كه آلوده به سموم سرب و غيره ميباشد، ميميرد.
با مراجعه به گلهداران مناطق فردو، ويريج، دستگرد، امامزاده اسماعيل، ميم، صرم، حسين آباد میش مست جنتآباد و اطراف آن و ساير نقاطي كه در حاشيه اين كورهها ميباشند و كسب اطلاع از آمار تلفات بره و بزغاله آن مناطق ميتوان به قسمتي از عمق فاجعه در اين سالهاي اخير پي برد.
نكتهاي كه باعث تأسف است اين كه بسياري از دامداران، مرغداران و اهالي اين مناطق متوجه اين امراض و تغييرات در سلامتي خود و احشام شدهاند ولي از علت آن اكثراً بياطلاع میباشند كه اين مهم مسئوليت دنيايي و آخرتي دستاندركاران را صد چندان ميكند.
توليد باران اسيدي
اين قصه پر غصه به همين جا ختم نميشود بلكه اين بخارات سمي در صورت وجود ابر در منطقه با متصاعد شدن در فضا با ابر تركيب ميشود كه باعث عقيم شدن ابرها و كاهش نزولات جوي ميشود و يا در صورت بارش، باران اسيدي و سربي و شيميايي براي انسان و حيوان و نبات و جماد و خاك به ارمغان ميآورد كه اين باران آلوده به همراه ذرات معلق سرب كه قبلاً در خاك و بوتههاي مراتع وجود داشت به آبراههها سرازير شده و آبهاي سطحي و زير سطحي را نيز آلوده ميكند و شايد يكي از دلايل اصلي كاهش نزولات جوي در سالهاي اخير همين باشد.
فعاليت بالغ بر 200 كوره در هر شب (هر كوره حداقل 2 تن باطري ضايعاتي يا حداقل 10 تن خاك سرب در كورههاي گردان به همراه حداقل هزار ليتر سوخت ميسوزاند) موجب ذوب 400 تن باطري يا 2 هزار تن خاك سرب به همراه 200 هزار ليتر نفت كوره و گازوئيل ميشود اين رقم سنگين به طور جدي براي يك استان كوچك و پر جمعيت مانند قم نگران كننده است.
منابع طبيعي كه ظاهراً يك حكم سيار بر تخريب در دست دارد گويا از اين كه همه توپها به زمين آنها انداخته ميشود گلايه داشته باشد ولي باز اين اداره نميتواند تمامي اين كورهها را تخريب كند زيرا كه اولاً برخي از مجرمان با آگاهي از قوانين، حريم مزارع و املاك شخصي را به عنوان لانه فساد ذوب سرب انتخاب نمودهاند كه از تيررس منابع طبيعي در امان باشند و ثانياً تخريب به تنهايي نميتواند مانع از ادامه فعاليت مجرمان باشد.
چند نكته مهم
در پايان با توجه به توضيحات فوق براي رفع اين فاجعه زيست محيطي قبل از ارائه پيشنهاد ذكر چند نكته درباره احوالات اين مجرمان ضروري به نظر ميرسد.
1ـ نامبردگان اكثراً غير بومي هستند و به تازگي به قم هجرت نموده (هر چند كه افراد ديگري از قم و غيره به طمع كسب پول به اين حرفه خطرناك و آسيب رسان رو آوردهاند).
2ـ برخي از اينها متأسفانه از بي اطلاعي مسئولان امور صنفي (صنف مربوطه) سوء استفاده نموده و با پرداخت مبالغي تحت عنوان حق عضويت پروانه كسب در شغل ريختهگري دريافت نموده غافل از اين كه طبق مواد 1 و 7 و 11 ابتدا براي صاحب حرفه بايد احراز مالكيت (ملكي يا اجارهاي) شود بعد، گواهي پايان كار اداري، تجاري، صنعتي و غيره و گواهيهاي لازم از محيط زيست و بهداشت مورد نياز است و در مراحل بعد موافقت اداره نظارت بر اماكن نيز از نيروي انتظامي ميخواهد كه در اين مورد (ذوب سرب در بيابانها و كوهها و تپههاي اطراف) اين مهم نيز رعايت نگرديده است.
3ـ اين شغل درآمد قابل توجهي دارد كه متأسفانه نفوذ احتمالي اين درآمد نامشروع و حرام به برخي لايههاي ادارات ميتواند موانعي در اطلاعرساني به موقع و تصميمات مهم ايجاد نمايد.
4ـ ورود مقدار حدود 200 هزار ليتر سوخت در هر روز (200 كوره هر شب حدوداً 100 ليتر سوخت) در شرايط سهميه بندي به شبكه ذوب سرب غير مجاز واقعاً تأسف برانگيز است در حالي كه تعداد محدودي از آنها پروانههاي آنچناني دارند (بدون موافقت منابع ملي، كشاورزي، محيط زيست و اداره بهداشت) معلوم نيست مابقي آنها از چه طريقي اين حجم بالاي سوخت را تأمین ميكنند.
پيشنهادات:
1ـ با اطلاعرساني لازم از طريق مطبوعات، صدا و سيما و ساير رسانهها ابعاد وسيعي اين فاجعه به اطلاع عموم برسد.
2ـ به اطلاع ادارات و نهادهاي ذيربط برسد كه هر شب تأخير در برچيدن اين بساط ظلم و كورههاي ذوب سرب تأثیر به سزايي در سلامتي عمومي جامعه و گسترش و شيوع بيماريهاي ناشناخته دارد.
3ـ متهمان اين فاجعه گسترده به عنوان مجرمان ويژه بر اساس مواد 688 و 690 ق. م. ا. تحت تعقيب قضايي قرار گيرند و با توجه به تكرار جرم به تبديل مجازات به جزاي نقدي در حد 50 هزار تومان و غيره اكتفا نشود چرا كه نامبردگان براي ادامه اين جرم حاضر به پرداخت رقمهاي بالاتر از اين ميباشند و اين جريمه نميتواند مانع از ادامه جرم باشد.
4ـ از آنجائي كه مجرمان شبانه مشغول كار هستند با شناسايي چند نفر از آنها و رهگيري شمارههاي تلفن ميتوان به صورت اسامي آنها و شمارههاي آنها پي برد و هماهنگي با دستگاههاي امنيتي ميتوان محل سكونت و استقرار آنها را كشف نمود.
5ـ از طريق دستگاههاي ناظر بر اتحاديههاي صنف مربوطه به آنها تذكر داده شود كه صدور پروانه كسب مستلزم كسب موافقت از ادارات محيط طيست بهداشت و منابع ملي و كشاورزي و... براي اين حرفه و صنعت خطير ميباشد و صدور پروانه بدون هماهنگي، دستاويز مهمي براي فرار اين مجرمان از جوابگويي در مراجع قانوني ميباشد و در مرحله بعد نسبت به جمعآوري و ابطال اين پروانهها اقدام شود.
6ـ شركت پخش فراوردههاي نفتي نظارت بيشتري بر توزيع سوخت داشته باشد تا در اين شرايط تحريم، سوخت اين كورهها كه رقم قابل توجهي ميباشد از طريق اين شركت تأمین نشود.
7ـ اموال قابل حمل و نقل اين كورهها شامل كورههاي گردان، موتور برق و موتور دم، تانكرهاي سوخت در مرحله اول توقيف و به مكانهاي مورد نظر انتقال داده شود كه ميتوان تمام هزينه حمل و نقل و تخريب ساير مكانهاي غير مجاز احداث شده و بخشي از خسارات وارد شده به طبيعت و غيره را با مصادره اين اموال جبران نمود(كه در صورت تخريب نه تنها اين امكان جبران خسارت از بين مورد بلكه نامبردگان در فاصله چند روز اقدام به بازسازي يا انتقال به مكان ديگر ميكنند).
8ـ با دعوت از كارشناسان خبره از تهران يا مراكز علمي و ارسال نمونههاي خاك و گياهان منطقه به آزمايشگاههاي فوق تخصصي از ميزان خسارات وارده كه انتشار اين حجم از ذرات معلق و گازهاي آلوده به سرب و اسيدهاي ديگر ايجاد نموده، آمار به دست آورد و بر اساس ماده 698 ق. م. ا. متخلفان را ملزم به تأديه خسارات وارده نمود.
10ـ با شناسايي كارخانههاي مجاز ذوب سرب كه داراي فيلتر و تجهيزات ايمني ميباشند از فروش خاك سرب اين كارخانهها كه مواد اوليه اين مجرمان ميباشند ممانعت به عمل آيد.
11ـ افرادی که به عنوان مالکان یا مزرعهداران یا مرتعداران اطراف کورهها، مکان احداث کوره، در اختیار این مجرمان قرار میدهند به عنوان معاونت در جرم و شریک جرم تحت پیگیری قضایی قرار گیرند. چون این افراد دریافت مبالغ ناچیز (هر کوره 150 هزار تومان) زمین منابع ملی یا مرتع در اختیار نامبردگان قرار میدهند که خود این عمل تصرف در مال غیر بوده و در واقع مال دیگری را به این مجرمان اجاره میدهند.
شهروندان فعاليت كورههاي غير مجاز را اطلاع دهند
مدير كل حفاظت از محيط زيست قم در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن تأييد وجود كورههاي ذوب غير مجاز در اطراف شهر قم بر برخورد قاطع با صاحبان و قلع و قمع اين كورهها تاكيد كرد و عنوان داشت: هر يك از شهروندان ميتواند چنانچه اطلاعي از كورههاي غير مجاز داشته باشند به سازمان اطلاع داده تا با آن برخورد شود.
محمود علي ركني ادامه داد: با توجه به اينكه اين افراد در خارج از شهر و محلهاي پرت اقدام به راه اندازي اين كورههاي كرده و با توجه به هزينه كم اين راه اندازي اين كورهها، افراد اقدام به راه اندازي و استفاده غير مجاز ميكنند.
وي ضمن اخطار به گردانندگان اين كورهها عنوان كرد: اين افراد بايد بدانند كه كورههاي ذوب سرب به علت تاثيري كه بر روي ژنتيك افراد دارند ميتوانند تا چند نسل بعد را هم تحت اثرات مخرب خود بگذارد كه اين امر براي افرادي كه در اين كورهها كار ميكنند و همچنين محيط زيست بسيار خطرناك است.
مدير كل حفاظت از محيط زيست قم ابراز داشت: اين افراد ميتوانند با راه اندازي يك شركت سهامي، اقدام به راه اندازي كورههاي صنعتي كرده و ضمن استفاده از تسهيلات لازم به شكل قانوني و كاملا با رعايت مسائل زيست محيطي فعاليت خود را ادامه دهند.
نظر شما