"باغ آلبالو" شبیه جامعه امروز ما است/ انتقاد از سیاست‌های مرکز هنرهای نمایشی

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری نمایش "باغ آلبالو" صبح امروز چهارشنبه 28 فروردین ماه با حضور محمد حسن معجونی کارگردان نمایش، هما روستا، رضا بهبودی، سعید چنگیزیان، مهدی کوشکی، اشکان جنابی، سارا افشار و به آفرید غفاریان بازیگران نمایش، ویشکا آسایش طراح لباس و پویا پورامین آهنگساز اثر در سالن استاد امیرخانی خانه هنرمندان برگزار شد.

در ابتدای این نشست خبری معجونی درباره اجرای این نمایش عنوان کرد: حدود 6 سال قبل نیز نمایش"باغ آلبالو" را برای حضور در جشنواره تئاتر فجر تمرین کردیم که متاسفانه یک سری برخوردهای سلیقه ای با این نمایش شد و کار در جشنواره شرکت نکرد. البته همین مسئله باعث شد که من دیگر بدون دعوت جایی نروم و در هیچ جشنواره ای شرکت نکنم.

وی ادامه داد: در طول این چند سال چندین تجربه دیگر با آثار چخوف مثل نمایش های "مرغ دریایی"، دایی وانیا" و "ایوانف" هم داشتم که این نمایش آخرین و البته سخت ترین تجربه من در زمینه کار روی آثار چخوف بوده است. همراهی با چند نسل از بازیگران مختلف تجربه جذابی را در این کار برای من رقم زد. این کار چندمین تجربه ما در گروه تئاتر لیو است که این بار با گروه برگ نیز همکاری داشتیم و در واقع تهیه کنندگان کار دو گروه لیو و برگ هستند.

با شکستن خود به سبک و سلیقه کارگردان بازی کردم

در ادامه هما روستا بازیگر نقش مادام رانوسکایا درباره حضور در این اثر نمایشی گفت: چخوف را بسیار دوست دارم و نمایشنامه"باغ آلبالو" نیز یکی از محبوبترین نمایشنامه ها برای من است. سالها پیش این نمایش را با معجونی تمرین کردیم که متاسفانه اجازه اجرا پیدا نکرد. بنابراین همیشه افسوس ایفای نقش مادام رانوسکایا با من بود که بسیار خرسندم بالاخره میسر شد.

وی ادامه داد: خوشبختانه معجونی فضا را به شکلی طراحی می کند که اجازه رشد به بازیگران داده شود و بازیگر را اصلا محدود نمی کند. فضای ذهنی من این نقش را به شکل دیگری می دید اما دید معجونی و گروهش با تفکرات من متفاوت بود و به سبک دیگری کار می کردند. در این نمایش تلاش کردم خودم را به فضای ذهنی معجونی نزدیک کنم و در واقع خودم را شکستم و مطابق سبک و سلیقه معجونی  به ایفای نقش پرداختم.

در بخش دیگری از این نشست ویشکا آسایش درباره تجربه حضورش در این اثر عنوان کرد: این کار تجربه دوم من با گروه لیو است و بسیار خوشحالم که دوباره به کار دعوت شدم. درست است که من بازیگرم اما رشته تحصیلی من طراحی صحنه و لباس است. اگر در این زمینه فعالیت کمی داشتم به این دلیل است که در سینمای ما به طراحی اهمیت کمی داده می شود. اما کار در تئاتر را بسیار دوست دارم چون می توان خلاقیت و تخیل را همزمان به نمایش گذاشت.

گروه لیو نمی‌خواهد در اولویت‌های سیاسی قرار گیرد

معجونی درباره دراماتورژی این نمایش و نزدیک بودن فضای كار به حال و هوای ایران توضیح داد: در واقع اگر من تصمیم می گرفتم كه كار را روسی اجرا كنم اتفاق عبثی بود. من فكر نمی كنم كه دراماتورژی از زمان آغاز تمرینات شروع می شود بلكه  این امر از ترجمه كار آغاز می شود. ترجمه استپانیان خیلی به متن روسی نمایشنامه نزدیک بود بنابراین از آن استفاده كردیم. من قادر نیستم برای گذشتگان یا آیندگان كار كنم چون تئاتر ناچار است به زمان حال بپردازد.

وی ادامه داد: كاش نویسنده ایرانی پیدا می شد كه درباره باغ آلبالوی ما ایرانی ها می نوشت. مقوله دراماتورژی یک ضرورت است و وقتی یک اثر را برای اجرا انتخاب می كنم قرار نیست به عنوان یک شی موزه ای به آن نگاه كنم. چخوف در زمان حیاتش با استانیسلاوسكی اختلاف سلیقه داشت چه برسد به الان كه او دیگر حضور ندارد. معتقدم كه حساسیت زمان در اجرای نقش بسیار مهم است چون بازیگر با افق ذهن خودش نقش را اجرا می كند. اتفاق بسیار خوبی كه در این كار افتاد دراماتورژی گروهی بود كه من به همراه مهدی كوشكی، اشكان جنابی و شبنم خوشدل دراماتورژی نمایش را انجام دادیم.

وی در ادامه در مورد تئاتر خصوصی و بهره نگرفتن از كمک های مركز هنرهای نمایشی توضیح داد: زمانی كه مركز هنرهای نمایشی به ما كمک هزینه می دهد ما تنها با پول آنها مواجه نیستیم بلکه با یک سری از دستورات روبرو می شویم. سیاست مركز هنرهای نمایشی ضد گروه های تئاتری است چون می گویند كه هر گروه می تواند سالی یک اجرا داشته باشد كه متاسفانه این كار قابل درک برای یك گروه نیست.

وی افزود: این که یک سری سیاست ها مبنی بر سفارش كارهای به اصطلاح ارزشی نیز وجود دارد یكی دیگر از دلایل همكاری نكردن ما با مركز هنرهای نمایشی است چون با این تفكر ما كارهای ضد ارزشی انجام می دهیم. در حال حاضر نیز مركز هنرهای نمایشی در حال سوق دادن همه گروه ها به خصوصی شدن است تنها به این دلیل كه پول كمتری بدهد.

این بازیگر و كارگردان توضیح داد: اگر قرار است به ما كمک هزینه پرداخت شود ما باید قاطی بازی آنها بشویم. اما هنرمند نمی تواند هر روز یك مدل فكر كند و با شرایط این چنینی كنار بیاید بنابراین گروه تئاتر لیو نمی خواهد در اولویت های سیاسی قرار بگیرد. داستان خصوصی سازی پروسه بسیار سختی برای ما است و تا كنون نیز با انتقادات بسیاری هم روبرو شده ایم. البته اكثر مخالفان ما تا به حال خودشان هیچ تلاشی برای ورود به این عرصه نكرده اند. چطور می شود از جاده چالوس انتقاد كرد وقتی همیشه از جاده هراز می رویم. اما معتقدم كه این پروسه تا كنون برای ما بسیار مثمر ثمر بوده است.

تحمل سختی‌‌ها با هدف رسیدن به خواسته‌های گروه "لیو"

در ادامه این جلسه رضا بهبودی یكی دیگر از بازیگران كار درباره حضورش در گروه تئاتر لیو و تئاتر خصوصی عنوان كرد: هر رابطه ای یک مولفه مهم دارد و آن هم وفاداری است بنابراین از روز اولی كه من عضو این جمع شدم احساس كردم هر طور كه هست باید پای معجونی و گروهش بمانم. همه ما دوران سختی را از لحاظ مسایل مادی و نداشتن مكان تمرین تحمل كردیم به این دلیل كه اتفاقی كه خواست همه مان است صورت گیرد.

سعید چنگیزیان نیز در این باره گفت: با همه سختی ها خیال مان راحت است حداقل انتظار یک ساله برای گرفتن دستمزدهایمان وجود ندارد و می دانیم كه لازم نیست بر اساس برخی ضوابط و در ازای دریافت كمک هزینه كاری را كه دوست نداریم روی صحنه ببریم. امیدوارم پولی كه از جریان خصوصی سازی به دست می آید صرف خود تئاتر شود. این وظیفه مركز هنرهای نمایشی است كه بر درآمد گروه های خصوصی و تهیه كنندگانی كه در این جریان شكل گرفته اند نظارت و كنترل داشته باشد.

"باغ آلبالو" شبیه جامعه امروز ما است

هما روستا درباره نقش مادام رانوسكایا در این نمایش عنوان كرد: خانواده رانوسكایا نسلی را به تصویر می كشند كه ریشه اش در حال از بین رفتن است و آدم های تازه به دوران رسیده ای از راه می رسند و راه هایی جلوی این خانواده می گذارند كه آنها نمی توانند به خاطر تربیت خانوادگی شان این پیشنهادها را بپذیرند و البته تنبلی وجودی شان هم به طبقه از راه رسیده كمک می كند تا به نتایج دلخواهشان دست یابند.

وی متذكر شد: از لحاظ تربیتی مادام رانوسكایا نمی تواند طرز تلقی لوپاخین را درک كند چون اصالتی در وجود وی است كه نمی تواند با سلیقه امثال لوپاخین كنار بیاید. همین اختلاف طبقاتی باعث از بین رفتن این نسل می شود كه جای آنها را بساز و بفروش ها می گیرند این مساله شباهت بسیاری به وضع امروز جامعه ما دارد.

بهترین آدم‌های چخوف هم کار بد می‌کنند

معجونی نیز درباره شخصیت پردازی آثار چخوف عنوان كرد: چخوف هر كاراكتری را كه خلق می كند مورد قضاوت قرار نمی دهد. حتی بهترین آدم هایش هم كارهای بدی می كنند و كاراكترهای منفی اش هم گاهی رفتارهای بسیار خوبی از خود نشان می دهند. به هیچ عنوان چخوف آدم منفی و مثبت صرف ندارد. این مساله دستورالعمل من بود برای هدایت بازیگرانم كه همیشه نقاط منفی و مثبت شخصیت ها را در نظر داشته باشند.

وی ادامه داد: معتقدم كه بازیگر عین متن است و به همان اندازه ارزشمند. همچنین درباره حضور اسپانسرها در تئاتر خصوصی معتقدم اگر ما در ایرانشهر فعالیت می كنیم باز هم این مكان مربوط به شهرداری است اما مكان فعالیت ما می تواند متعلق به یک موسسه خاص باشد. حامیان خصوصی تئاتر می توانند در زمینه ساخت سالن های خصوصی سرمایه گذاری كنند چون این امر كاملاً ضرورت دارد.

در بخش دیگری از این نشست پویا پورامین یكی از آهنگسازان نمایش توضیح داد: معجونی یک آرتیست فوق العاده باهوش است. همكاری ما در نمایش "مترسگ" شانسی بود اما در این كار از ابتدا در كنار گروه بودم و تلاش كردیم به مودی كه معجونی مد نظرش بود نزدیک شویم و در مواقعی نیز با این مود كنتراست داشته باشیم.

در پایان ویشكا آسایش درباره طراحی لباس نمایش یادآور شد: نمایشی مثل "باغ آلبالو" می تواند طراحی كاملا تخیلی داشته باشد، تجربه حضور در این اثر برای من به خاطر تعدد بازیگران و شخصیت ها بسیار جذاب بود. برای طراحی لباس نمایش هم من و معجونی بسیار با هم صحبت می كردیم كه خوشبختانه در نهایت نیز لباس ها از كار و صحنه جدا نیستند. معجونی تاكید داشت كه طراحی لباس ها امروزی و ایرانی باشد.

نمایش"باغ آلبالو" هر شب حتی شنبه ها از ساعت 19:30 در سالن شماره یک ایرانشهر روی صحنه می رود.