معلمان در ارزشیابی تحصیلی نباید افراط کنند

به گزارش خبرنگار مهر، معاون آموزش دفتر دبستان وزارت آموزش و پرورش در همایش 2 روزه ارزشیابی کیفی – توصیفی دوره ابتدایی که با حضور مسئولین وزارتی از دیروز در اهواز آغاز شده است، گفت: با توجه به اینکه آموزش و پرورش در شیوه های ارزشیابی تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی در سالهای گذشته تغییراتی را ایجاد کرده و این تغییرات امروز به پایه های مختلف دوره ابتدایی رسیده است، لازم است مدیران و معلمان و سایر افرادی که با آموزش و یادگیری دانش آموزان در مقطع ابتدایی قرار دارند به درستی در جریان تغییرات قرار بگیرند.

مرتضی شکوهی افزود: شورای عالی آموزش و پرورش با مطالعاتی که تا سال 1381 در خصوص شیوه های ارزشیابی تحصیلی دوره ابتدایی انجام داد به این نتیجه رسید که شیوه های ارزشیابی تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی با ویژگی های این دوره تناسب ندارد و روش هایی که معلمان معمولاً به کار می برند، بیشتر هدف های دانش و معلومات را مورد سنجش قرار می دهد و از هدف های مهمتری چون اهداف کاربردی مهارتی و نگرشی غفلت می کنند.

وی تصریح کرد: عموماً ارزشیابی تحصیلی به عنوان یک فعالیت رنج آور برای دانش آموزان تبدیل شده است و سایر دلایلی که در مستندات وجود دارد به وزارت آموزش و پرورش دستور داد مقیاس ارزشیابی تحصیلی دوره ابتدایی را از مقیاس صفر ـ بیست به مقیاس دیگری که آسیب ها و مشکلات این مقیاس را نداشته باشند تبدیل کنند و آموزش و پرورش طرح اولیه را تنظیم و تصویب و به شورای عالی تقدیم نمود.

معاون آموزش دفتر دبستان وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: شورا نیز اجرای آزمایشی طرح را از سال 1382 تا 1385 به تصویب رساند و طی این سه سال پژوهشگاه آموزش و پرورش ملزم به ارزشیابی طرح گردید. پژوهشگاه این طرح را مورد ارزشیابی قرار دارد و گزارش را به شورای عالی ارائه نمود شورای عالی به استناد نتایج آن پژوهش مقرر کرد آموزش و پرورش تا سال 1388 به صورت آزمایشی اجرای طرح را ادامه دهد و مجدداً پژوهشگاه روند اجرای طرح را مورد پژوهش و ارزشیابی قرار دهد که این پژوهش نیز انجام شد و به شورای عالی ارائه گردید.

وی افزود: آن شورا در سال 1387 به استناد نتایج پژوهشی اجرای قطعی و سراسری طرح را به تصویب رساند و به آموزش و پرورش ابلاغ شد و از آن سال به تدریج هر سال یک پایه مشمول ارزشیابی کیفی توصیفی قرار گرفت.

شکوهی عنوان کرد: در ارزشیابی تحصیلی دانش آموزان اجزاء و مؤلفه های جمع آوری اطلاعات، ابزارهای مناسب برای جمع آوری اطلاعات، شیوه های ثبت و نگهداری اطلاعات، جمع بندی و تحلیل اطلاعات، تنظیم و ارائه بازخورد و در نهایت اعلام نتیجه عملکرد تحصیلی در پایان نوبت و سال وجود دارد.

وی افزود: در ارزشیابی کیفی توصیفی نیز معلم در طول سال تحصیلی نسبت به جمع آوری اطلاعات با استفاده از ابزارهای آزمون، انواع آزمون ها، بررسی تکالیف درسی، بررسی فعالیت های عملی، پرسش ها و آزمون های کلاسی نسبت به جمع آوری اطلاعات اقدام کرده و آنها را در دفتر شخصی، دفتر ثبت فعالیت های کلاسی، پوشه کار و دفاتر تکالیف دانش آموز ثبت می کند تا در زمان مناسب و نیاز آنها را جمع بندی نموده و گزارش آنها را در قالب بازخورد به دانش آموزان و مسئولان ارائه کند.

تعیین رتبه اساس کارنامه دانش آموز

معاون آموزش دفتر دبستان وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: اطلاعاتی را که معلم در طول سال در دفاتر مربوط ثبت نموده و از نتایج آن در بازخورد به دانش آموزان در طول آموزش یادگیری استفاده کرده است برای تعیین رتبه دانش آموز در کارنامه، مجموعه آنها را به صورت یکپارچه جمع بندی نموده و اقدام به تعیین رتبه دانش آموز در یک مقیاس 4 درجه ای خیلی خوب، خوب، قابل قبول، نیازمند تلاش بیشتر طبقه بندی می کند.

شکوهی گفت: ممکن است دانش آموزی در کارنامه خردادش علی رغم اینکه تلاش های مورد نیاز مطرح شده را انجام داده باشد و معلم نیز حداکثر تلاش خود را برای رساندن دانش آموز به حداقل سطح قابل قبول در دروس کرده باشد اما در پایان سال به حداقل هدف های اساسی بعضی از دروس دست پیدا نکند این دانش آموز تا پایان شهریور ماه فرصت دارد نسبت به جبران ضعف ها و کاستی ها با کمک اولیاء و در صورتی که برای مدرسه این امکان وجود داشته باشد با کمک معلمان اقدام نمایند اما اگر با تمام این تلاش ها در بیش از دو درس به حداقل سطح قابل قبول دست پیدا نکند با نظر شورای مدرسه باید آن پایه را تکرار کند.

وی تصریح کرد: در پایه ابتدایی با اجرای این طرح دانش آموزانی که واقعاً ضعیف باشند و به حداقل اهداف اساسی درس نرسند مردود می شوند و هنوز هم شاهد مردودی در پایه ابتدایی هستیم.

معاون آموزش دفتر دبستان وزارت آموزش و پرورش عنوان کرد: شورای مدرسه با بررسی وضعیت یادگیری دانش آموز که به مسائل مختلفی چون وضعیت خانوادگی و سایر شرایط زندگی وی بستگی دارد در خصوص عدم ارتقاء آن دانش آموز تصمیم گیری می کند. پس ممکن است در شرایط خاص و در صورتی که واقعاً ارتقاء به نفع دانش آموز و آینده تحصیلی او باشد اعضای شورای مدرسه مجوز ارتقاء را صادر نمایند.

شکوهی ادامه داد: توصیه هایی که معلم پایه و شورای مدرسه در خصوص دانش آموزی که مجوز ارتقاء را با نظر شورای مدرسه گرفته است به معلم سال آینده ارائه می دهند و در پرونده تحصیلی دانش آموز ثبت می کنند، معلم جدید را بیشتر و بهتر در جریان برخورد با این قبیل از دانش آموزان و راهکارهای مناسب و مشارکت اولیاء برای جبران ضعف های درسی های مذکوری که از سوی معلم سال گذشته و شورای مدرسه توصیه شده است قرار می دهد. در حقیقت معلم سال آینده این دست از دانش آموزان مؤظف است که با دانش آموز کار کند و ضعف دانش آموز را برطرف نماید. اعتقاد بر این است که دانش آموزانی که با تمام تلاش ها به سطح قابل قبول دست پیدا نکند باید پایه را تکرار کند.

معلمین با رعایت تدوین چهارچوب مشخص برای ثبت اطلاعات دانش آموزان و تأکید بر تنظیم رتبه ها به طور دقیق و واقعی اقدام به ارائه رتبه به دانش آموز می کنند که لازم به ذکر است که معلمان از اینکه بدون توجه به عملکرد های واقعی دانش آموزان رتبه اختصاص دهند پرهیز داده شده اند و رتبه ها باید دقیقاً بر اساس اطلاعات جمع آوری شود و ثبت شده به دانش آموزان داده شود. معلمان در دادن رتبه بالا و یا پایین نباید افراط کنند.

اهداف برگزاری همایش

سیده فرانک موسوی معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان در خصوص اهداف این همایش گفت: همایش ارزشیابی کیفی – توصیفی دوره ابتدایی و بررسی و تبیین آن با هدف بررسی چالشها و پاسخ به اشکالات و ابهامات مجریان طرح در مدارس، همچنین بررسی وظایف یک معاون آموزشی در مدرسه جهت اجرا و نظارت بر طرح ارزشیابی توصیفی در مدرسه و در راستای تقریب نگرش و مرور سیاست ها و برنامه ها برای مدرسین ارزشیابی تحصیلی استان خوزستان برگزار شده است.

وی تصریح کرد: در این گردهمایی 2 روزه مدرسین کشوری و استانی کلیه مناطق استان، سرگروههای آموزشی استان و نواحی 4 گانه اهواز  و سرگروههای آموزشی مدارس استثنایی اهواز حضور داشتند.

گردهمایی معاونین آموزشی و مدیران مدارس در نواحی چهارگانه اهواز نیز روز قبل از این همایش به طور مجزا برای هر ناحیه برگزار شد و مدرسین کشوری به سؤالات مطرح شده پاسخ دادند. آموزش و پرورش امیدوار است با انجام این نشست ها معلمان بتوانند وظیفه مهم سنجش و ارزشیابی تحصیلی دانش آموزان ابتدایی را به شکل درست انجام دهند و دغدغه ها و نگرانی های آنها در خصوص روش های جدید کاهش پیدا کند.