به گزارش خبرنگار مهر، دشت آهو خیز سهرین قسمتی از منطقه حفاظت شده سرخ آباد است كه یكی از مناطق با ارزش و به عنوان آخرین زیستگاه آهوان شمالغرب و غرب ایران محسوب می شود.
عرض متوسط این دشت ده تا دوازده كیلومتر و متوسط ارتفاع آن ۱۶۵۰ متر و شیب متوسط دشت سهرین دو تا سه درصد به سمت جنوب غربی است، این دشت جزء یكی از دشتهای مهم استان زنجان است كه می تواند در بخش اكوتوریسم پذیرای جذب و جلب گردشگران داخلی و خارجی باشد.
این اكو سیستم دشتی در گذشته از نظر اكولوژیكی به عنوان یك زیستگاه تابستانی و یك كریدور حیاتی در جهت گدار مهاجرتی برای آهوان محسوب می شد و آهوان فلات مركزی ایران در تابستانها به این دشت مهاجرت می كردند كه در سال 1358 جمعیتش بالغ بر سه هزار رأس رسید.
این حیوانات به طور پراكنده از خردادماه تا آذرماه هر سال در این منطقه دیده می شوند اما به علت توسعه راهها، خطوط انتقال برق و گاز و توسعه شهرها و مراكز مسكونی، روند گذر آهوان را مختل و اثرات سوء خود را نمایان ساخت و لزوم حفاظت این منطقه اجتناب ناپذیر شد و در نهایت در بهمن 57 با مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در قالب بخشی از منطقه حفاظت شده سرخ آباد تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت.
در ارتفاعات این دشت نیز قارجهای خوراكی (دنبلان)، ریواس، كنگر، كاكوتی ، آویشن و برخی دیگر از گیاهان كه مصارف خوراكی و دارویی دارند می روید كه همه ساله تعدادی از ساكنین اطراف را برای جمع آوری این گیاهان به خود جذب می‌كند.
دشت سهرین تنها مأمن و زیستگاه آخرین بازمانده آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa )در شمال غرب كشور محسوب می شود و طبق آخرین سرشماری‌ها 1450 راس آهو در این دشت زندگی می كنند.
وحوش و پستانداران دیگری نظیر گرگ، شغال، روباه معمولی، رودك، تشی، گراز، خرگوش و پرندگانی چون باقرقره شكم سیاه، كبوتر چاهی، كبك معمولی، سارگپه پابلند، عقاب طلایی، بحری، دلیجه، انواع چكاوك، زنبورخوار، جغدكوچك، سارصورتی و طرلان علاوه بر این آهوی زیبا در این زیستگاه زندگی می كنند.
اقلیم منطقه از نوع خشك و سرد بوده و دمای متوسط این منطقه 10 درجه سانتی گراد، حداكثر دمای مطلق هوا 38 درجه و حداقل دمای آن 29 درجه سانتی گراد و متوسط رطوبت نسبی این منطقه سالانه 71 درصد است در این دشت 28 روستا با 2727 خانوار و 12 هزار و 852 نفر ساكن بوده و ارتباط تنگاتنگی با زیستگاه آهوها دارند كه از مهمترین آنها می توان به روستای سهرین، ارمغان خانه، سارساقلو، ینگجه، وننق، ولیاران و قره تپه اشاره كرد. این روستائیان به كارهای كشاورزی (كشت گندم، جو، نخود، هندوانه و افتابگردان) و دامداری (پرورش گاو، گوسفند، بز و طیور) و باغداری (سیب و زرد آلو) به فعالیت مشغول هستند.
دشت سهرین تنها مأمن و زیستگاه آخرین بازمانده آهوی ایرانی در شمال غرب كشور محسوب می شود و طبق آخرین سرشماری‌ها 1450 راس آهو در این دشت زندگی می كنند.
منطقه دشت سهرين، در فاصله 15 كيلومتري شمال غرب زنجان قرار دارد اين دشت زيبا با وسعتي بيش از سي هزار هكتار در قسمت شمال شهر زنجان و تنها مأمن آهوان شمال غرب كشور است. در اين دشت با چشمان غير مسلح نيز مي توان اعمال و نحوه زندگي آهوان را مشاهده كرد.
علاوه بر اين محوطه طبيعي و منطقه آبگرم سهرين، داراي آثار تاريخي متعددي نيز هست كه از آن جمله مي توان به ارگ تاريخي سهرين، حمام قديم دشت سهرین اشاره كرد.
دشت آهو خیز سهرین قسمتی از منطقه حفاظت شده سرخ آباد است كه یكی از مناطق با ارزش ایران محسوب می شود، عرض متوسط این دشت ده تا دوازده كیلومتر و متوسط ارتفاع آن ۱۶۵۰ متر و شیب متوسط دشت سهرین دو تا سه درصد به سمت جنوب غربی است، این دشت جزء یكی از دشتهای مهم استان زنجان است كه در جذب و جلب گردشگران داخلی و خارجی تاثير گذار است.
این اكو سیستم دشتی در گذشته از نظر اكولوژیكی به عنوان یك زیستگاه تابستانی و مهاجرتی برای آهوان محسوب می شد و این حیوانات به طور پراكنده از خردادماه تا آذرماه هر سال در این منطقه دیده می شوند اما به علت توسعه راهها، خطوط انتقال برق و گاز و توسعه شهرها و مراكز مسكونی، روند گذر آهوان را مختل و اثرات سوء خود را نمایان ساخت و لزوم حفاظت این منطقه اجتناب ناپذیر شد و در نهایت در بهمن 57 با مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در قالب بخشی از منطقه حفاظت شده سرخ آباد تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت.
مهمترین گونه‌های گیاهی منطقه را پیچك، تاتوره، گون، خارشتر، ریش‌بز، گز، درمنه‌دشتی، بومادران، بابونه، كاكوتی، كاروانكش، درمنه ، كلاه میرحسن، یولاف ،ختمی، زرشك، ارغوان، داغداغان، شیرین‌بیان، گلپر و بید تشكیل می‌دهند.
در ارتفاعات این دشت نیز قارجهای خوراكی (دنبلان )، ریواس، كنگر، كاكوتی ، آویشن و برخی دیگر از گیاهان كه مصارف خوراكی و دارویی دارند می روید كه همه ساله تعدادی از ساكنین اطراف را برای جمع آوری این گیاهان به خود جذب می‌كند.
وحوش و پستانداران دیگری نظیر گرگ، شغال، روباه معمولی، رودك، تشی، گراز، خرگوش و پرندگانی چون باقرقره شكم سیاه، كبوتر چاهی، كبك معمولی، سارگپه پابلند، عقاب طلایی، بحری، دلیجه، انواع چكاوك، زنبورخوار، جغدكوچك، سارصورتی و طرلان علاوه بر این آهوی زیبا در این زیستگاه زندگی می كنند.
اقلیم منطقه از نوع خشك و سرد بوده و دمای متوسط این منطقه 10 درجه سانتی گراد، حداكثر دمای مطلق هوا 38 درجه و حداقل دمای آن 29 درجه سانتی گراد و متوسط رطوبت نسبی این منطقه سالانه 71 درصد است.
رودخانه زنجان رود
یکی از مهم ترین رودخانه‌های استان است که در شهرستان های ابهر و زنجان جاری است. این رودخانه دایمی که 142 کیلومتر طول داشته و ارتفاع سرچشمه آن 1780 متر است، از آبخیزهای دهستان سلطانیه در 38 کیلومتری خاور زنجان سرچشمه گرفته و دره پهناور زنجان رود را به سوی شمال باختری طی می کند. این رودخانه از جنوب شهر زنجان عبور می کند و پس از مشروب كردن روستاهای مشک آباد، نیماور، بناب، دیزج، خانه بران و سالیان از
جنوب شهر زنجان گذشته و به موازات راه اتومبیل رو و راه آهن زنجان - میانه به سوی شمال باختری به جریان خود ادامه می دهد. در این مسیر روستاهای کوشکان والارود، خرم پی و برخی روستاهای دیگر را سیراب كرده و در نهایت به روستای سرچم پایین می رسد. در این روستا به سوی باختر تغییر مسیر داده و پس از سیراب كردن روستاهای چوروک، الوارلو، گوگلان و رجین در 3 کیلومتری باختر روستای رجین به قزل اوزن می ریزد. ارتفاع ریزشگاه این رودخانه 1100 متر، شیب متوسط آن 5/0 درصد و حوزه آن دریای خزر است.
رودخانه سفید رود یا قزل اوزن زنجان
رودخانه قزل اوزن علاوه بر اهمیت اقتصادی بالایی که دارد به دلیل پرآبی، زیبایی و طولانی بودن مسیر خود یکی از مهم ترین روخانه های زنجان است كه در زمینه جاذبه های گردشگری نیز اهمیت زیادی دارد. به برکت آب فراوان باغ های زیبا و سرسبز بسیاری در مسیر این رودخانه به وجود آمده که منظره بسیار زیبایی به حومه شهر زنجان داده است به طوری كه در تمام سفرنامه های جهانگردان و مستشرقین از این رودخانه و زیبایی و سرسبزی مناطق اطراف آن یاد شده است.
مسیر رودخانه قزل اوزن یکی از مهم ترین گردش‌گاه های اهالی زنجان و مناطق اطراف آن یکی از باصفاترین استراحتگاه های مسافران مسیر شمال باختر کشور است.
پس از طی كردن حدود 10 کیلومتر و مخلوط شدن با چندین رودخانه و ریزابه، به نام های خنجره، گومرش و چم بناسوره، با نام جدید قزل اوزن به سمت شمال خاوری متوجه می شود. به طور کلی سفیدرود یا قزل اوزن از استان های کردستان، زنجان، آذربایجان خاوری و گیلان عبور می كند.
رودخانه قزل اوزن نه تنها برکت و آبادانی را به استان زنجان هدیه کرده، بلکه كشتزارها و باغ های سرسبز كناره های آن جلوه بسیار زیبایی را در طول چهار فصل به نمایش می گذارند و دوستداران طبیعت را به سوی خود جذب می كنند. همین امر بر ارزش های توریستی رودخانه قزل اوزن در کنار ارزش های اقتصادی آن تاكید می كند.
چشمه هاو آبشارهای استان زنجان
وجود رودخانه ها و ریزابه های فراوان در منطقه سبب احداث دو سد مهم گاوازنگ و تهم در زنجان شده است. این سدها كه در شمال شهر ساخته شده اند وظیفه تامین آب آشامیدنی پرجمعیت ترین شهر استان زنجان را به عهده دارند و علاوه بر آن دریاچه های مصنوعی پشت این سدها ارزش تفریحی و تفرجگاهی نیز به آن ها داده است.
آب‌هاى زیر زمینى استان زنجان به علل گوناگونی از جمله بافت خاک‌ها، نوع آب و هوا و میزان بارش غنی هستند و از نظر تامین منابع آبى اهمیت زیادى دارند.
بیش‌تر روستاهای این استان از آب های زیرزمینی به صورت حفر چاه ها و کاریزها استفاده می کنند. چشمه هاى معدنى استان به دو صورت چشمه هاى آب گرم معدنى و چشمه هاى آب سرد معدنى شكل گرفته اند.
از این میان بیش تر چشمه هاى آب گرم از نظر جاذبه هاى گردشگرى داراى اهمیت هستند. این چشمه ها با عبور از لایه هاى آهكى زیرزمینى و اختلاط با گازهاى گوگردى از درجه حرارت بالایى برخوردار شده و به خاطر داشتن كیفیت گوگردى و آهكى به عنوان داروی شفابخش امراض رماتیسمى مورد استفاده قرار مى‌گیرند.
نکته جالب در مورد چشمه های استان این است كه پس از زلزله سال 1369 و ایجاد دگرگونى در لایه هاى زیرزمینى، بر درجه حرارت آب هاى گرم معدنى در سطح استان افزوده شده است.
چشمه آب گرم وننق در نزدیكى روستاى وننق در 30 كیلومترى جاده سهرین به باختر زنجان، چشمه آب گرم ابدال در 30 كیلومترى جنوب باخترى زنجان در نزدیكى روستاى ابدال، چشمه آب گرم گرماب در 60 كیلومترى خدابنده در حومه روستاى گرماب، چشمه آب گرم قنیرجه در 10 كیلومترى روستاى علم كندى شهرستان ماه نشان، چشمه آب گرم احمد آباد در جنوب باخترى منطقه حفاظت شده انگوران و در15 كیلومترى معدن سرب انگوران واقع در شهرستان تكاب در استان آذربایجان باخترى برخى از چشمه هاى آب گرم معدنى استان زنجان هستند که علاوه بر خواص دارویی و درمانی از اهمیت توریستی نیز برخوردار است.
چشمه هاى آب سرد معدنى استان زنجان داراى تركیبات گوگردى، منیزیمى و زاج هستند. این آب ها گازدار بوده و به عنوان دافع سنگ كلیه مورد استفاده قرار مى گیرند. مهم ترین چشمه هاى آب سرد استان را آب معدنى اللهبلاغى واقع در 50 كیلومترى شمال زنجان و حومه روستاى ماهان در شهرستان طارم و چشمه آب معدنى عمقین در 15 كیلومترى لوشان در جاده سیروان شهرستان طارم تشکیل می دهند. از این رو می توان گفت تمام مناطق استان زنجان به لحاظ وجود منابع آب دارای اهمیت بوده و از این لحاظ غنی است.
آبشار شارشار تنها آبشار شناخته شده در زنجان است که در منطقه تهم، در شمال باختری شهر زنجان واقع شده است. این آبشار كه به طرز بسیار زیبایی در میان سنگ های صخره ای قرار گرفته است، حدود 5 کیلومتر با دریاچه مصنوعی سد تهم فاصله دارد و دسترسی به آن با یک کوهنوردی یک ساعته امکان پذیر است.
تنوع آب و هوایی استان زنجان سبب شده كه این منطقه چهارفصل و ظرفیت های بالایى در زمینه گردشگری طبیعی داشته باشد. به سبب شرایط خاص آب و هوایی منطقه؛ طارم استان زنجان را هندوستان ایران می دانند. چشمه های آب معدنی، رودخانه های متعدد دایمی و فصلی، جنگل ها و آبشارهای زیبای داخل جنگل ها، روستاهای ییلاقی و زیبایی که در دره های ارتفاعات طارم واقع شده اند این منطقه را به پر جاذبه ترین ناحیه طبیعی استان زنجان تبدیل کرده است.
شهرستان خرم دره نیز که از آن به عنوان یک باغ شهر یاد می شود، با اتکا به سرسبزی و باغ های پرشمار خود یکی دیگر از مناطق گردشگری این استان محسوب می شوند. به طور کلی اردیبهشت، خرداد و تیرماه بهترین ماه های مسافرت به استان زنجان هستند.
هیچ توصیفی از سرسبزی و زیبایی طبیعت زنجان در این ماه ها كامل نیست و مناظر بدیع این فصل را در زنجان فقط باید دید. تفاوت آب و هوایی در نواحى مختلف استان زنجان را مى توان به خوبى در یک زمان در قسمت هاى شمالى، مركزى و جنوبى استان مشاهده كرد. مهم ترین منبع آب هاى سطحى در استان زنجان رودخانه هاى دایمى و فصلى هستند. رودخانه هاى قزل اوزن، زنجان رود، ابهررود و شاهرود را می توان مهم ترین رودهاى دایمى این استان دانست.
چشمه هاى معدنى استان زنجان به دو صورت چشمه هاى آب گرم معدنى و چشمه هاى آب سرد معدنى شكل گرفته اند که از نظر جاذبه هاى گردشگرى داراى اهمیت هستند. غارهای متعددی در استان زنجان در دل کوه ها قرار دارند که برخی از آن ها هم چون غار کتله خور از مهم ترین آثار طبیعی این استان به شمار می آیند.
نظر شما