خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و ادب: نهج‌البلاغه، کتابی جامع‌الاطراف است که ادبی بودنش، در کنار دیگر ویژگی‌هایش می‌تواند موجب حیرت و لذت مخاطبی شود که به آن رجوع کرده است. این طراوت و تازگی بعد سال‌ها که از بیان سخنان حضرت علی(ع) و گردآوری آن‌ها در این کتاب می‌گذرد، همچنان محسوس و مشهود است. درباره نهج‌البلاغه و در شرح این اثر سترگ، کتاب‌ها و مقالات زیادی نوشته شده که شاید به دلیل آن‌که همگی بر اعجاز و خارق‌العاده بودن آن شهادت می‌دهند، به نظر تکراری بیایند.
کتاب «مقدمه‌ای بر شناخت نهج‌البلاغه» برای اولین بار در زمستان سال 90 توسط نشر جمهوری به چاپ رسید. این اثر، تالیف آیت‌الله جعفر سبحانی است که مقدمه‌ای با ترجمه و تحقیق علیرضا مسجدجامعی نیز در ابتدای آن درج شده است. کتاب مورد نظر برای بیان حقایق و مفاهیمی که در نهج‌البلاغه آمده، نوشته شده است و اثری است که می‌تواند علاوه بر عموم اهالی مطالعه، مورد استفاده علاقه‌مندان 3 حوزه ادبیات، دین و تاریخ قرار بگیرد.
همان‌طور که در مقدمه کتاب اشاره شده است، این کتاب بر آن نیست تا به طرح مباحث اعتقادی، فلسفی و کلامی بپردازد بلکه هدف نویسنده‌اش زدودن برخی پندارهای فرقه‌های اسلامی (به غیر از تشییع)، نقد و بررسی شبهات یکی از دانشمندان حنبلی و گفتگو درباره برخی مطالب و مباحث نهج‌البلاغه است.
ویژگی بارز کتاب مورد نظر، مقدمه بسیار مفصل آن است که به کار اهل تحقیق و ادبیات می‌آید. چون جملات و سخنان بزرگان مذاهب مختلف و فرقه‌های اسلامی را به طور توامان با اشعار و مدایح آن‌ها در منقبت امام علی(ع) و بلاغت و فصاحت این شخصیت، در بر می‌گیرد. اگر 87 صفحه پایانی کتاب را که به «فهرست‌ها» اختصاص دارد، کنار بگذاریم، 375 صفحه، متن اصلی کتاب است و به علاوه، 170 صفحه ابتدایی کتاب، مقدمه آن است. این مقدمه مملو از سخنان و اشعار سخنوران و دانشمندان مذاهب و فرق مختلف است که جای هیچ‌گونه شک و شبهه در این مهم نمی‌گذارد که نهج‌البلاغه، سخن حضرت علی(ع) است و ساخته و پرداخته دست شیعیان و علمایی چون سید رضی نیست.
نهج‌البلاغه علاوه بر این که کتابی تعلیمی، دینی، عقلی و سرشار از حکمت است، یک اثر ادبی است که اهالی فن و ادیبان، در این روزگار نیز می‌توانند با خواندن یک خطبه، یک حکمت یا یک جمله از آن، به این موضوع پی ببرند. این نکته هم از دیگر از بدیهیات است و ذکر آن، در واقع بیان مطلبی تکراری است. اما نکته این‌جاست که عده‌ای این کتاب را به طور ذوقی و به قصد مطالعه و حکمت‌آموزی به دست می‌گیرند و عده‌ای دیگر به قصد کار پژوهشی و مطالعه بر صنایع ادبی و علمی آن. بد نیست اگر فرد علاقه‌مندی می‌خواهد به طور تخصصی با این کتاب بزرگ روبرو شود، کتاب «مقدمه‌ای بر شناخت نهج‌ابلاغه» را مطالعه کند. البته اگر کسی چنین قصدی هم نداشته باشد، مطالعه این کتاب، مطالب آموزنده زیادی برایش در بر خواهد داشت. بنابراین مطالعه این کتاب به عموم علاقه‌مندان نیز پیشنهاد می‌شود تا با اثبات دلایل عقلی و نقلی، با معجزه کلام بشری آشنا شده و معنی «پایین‌تر از کلام خالق و بالاتر از کلام مخلوق» را درک کنند.
-------------------------------
صادق وفایی
نظر شما