شانس دیدن «جمشید و خورشید» را از مردم گرفته‌اند/مسئولان جواب دهند

خبرگزاری مهر- گروه هنر: انیمیشن «جمشید و خورشید» به کارگردانی بهروز یغماییان بعد از ۱۰ سال که از ساخت آن می‌گذرد از ۲۳ بهمن ماه سال جاری رنگ پرده نقره‌ای را دیده و در سینماها اکران شده است. «جمشید و خورشید» همانطور که از نامش پیداست به ایران باستان برمی‌گردد و قصه آن اینگونه است که در گذشته های دور و در گوشه ای از سرزمین پهناور ایران، گروهی از شاهزادگان به خواستگاری خورشید دختر پادشاه می آیند تا شایسته ترین آنها انتخاب و داماد و وارث تاج و تخت پادشاه شوند. منجم دربار که سال‌هاست عاشق دختر پادشاه است، خورشید را دزدیده و او را به سرزمینی دور می برد. جمشید برای نجات خورشید به جنگ با منجم می رود و...

«جمشید و خورشید» بعد از «خورشید مصر» به کارگردانی بهروز یغماییان، «تهران ۱۵۰۰» به کارگردانی بهرام عظیمی و «رستم و سهراب» به کارگردانی کیانوش دالوند چهارمین انیمیشن بلند در ایران به شمار می رود که توانسته اکران شود. پخش انیمیشن «جمشید و خورشید» بر عهده هدایت فیلم است. این انیمیشن دیپلم افتخار بهترین فیلم از نظر هیات داوران بیستمین جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان را کسب کرده است.

به بهانه اکران این اثر ملی به دیدن نادر و بهروز یغماییان تهیه کننده و کارگردان این انیمیشن رفتیم تا درباره «جمشید و خورشید» گفتگو کنیم. در این دیدار به مسائل مختلفی از جمله دلایل اکران نشدن این انیمیشن طی ۱۰ سال گذشته اشاره شد. حمایت نشدن «جمشید و خورشید» توسط نهادهای مختلف از جمله وزارت آموزش و پرورش در زمان اکران، اکران فیلم در زمان نامناسب، عشق و امیدی که این فیلم به جامعه تزریق می‌کند و ... صحبت کردیم که بخش نخست این گفتگو بر مسایل اکران و کوتاهی نهادهای مختلف از توجه به یک تولید ملی متمرکز شد و نادر یغماییان تهیه‌کننده اثر پاسخگوی این سوالات بود.

*انیمیشن «جمشید و خورشید» نزدیک به ۱۰ سال پیش ساخته شد، اما طی این سال ها اکران نشد. دلیل آن چیست؟

نادر یغماییان: اینکه چرا این انیمیشن بعد از ۱۰ سال در سینما اکران شده است، سوالی است که باید از دیگران پرسید. خلاصه کلام درباره اکران نشدن این انیمیشن این بود که متاسفانه در آن زمان چندان روی خوشی به اثری مانند «جمشید و خورشید» نشان ندادند. البته دلایلی که آن گروه از مدیران برای اکران نشدن این انیمیشن می آوردند، دلایل عجیبی بود که ترجیح می دهم درباره آن صحبت نکنم چراکه صحبت‌مان به گلایه از مسئولان، مدیران و وزیری تبدیل می شود که دیگر نیستند و گفتن و یا نگفتن این حرف ها هیچ تاثیری ندارد.

اما در دوره جدید مدیریت سازمان سینمایی، جناب آقای ایوبی «جمشید و خورشید» را دیدند و با من تماس گرفتند و گفتند که از فیلم بسیار خوششان آمده و قول اکران مساعد و هر نوع همکاری را برای نمایش آن به ما دادند اما متاسفانه اتفاق مناسبی در این زمینه رخ نداد. البته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در کنار آن سازمان سینمایی هم دستش کمی بسته است و دلیلی ندارد برای هر فیلمی خود را خرج کند.

* البته فیلم در نهایت اکران شد. شاید شما از زمان اکران «جمشید و خورشید» راضی نیستید.

نادر یغماییان: مهم این نیست که «جمشید و خورشید» با چنین اکرانی می سوزد، مهم این است که کار قشنگ و شاد و پرامید و پر انرژی در این برهه زمانی که جامعه ما نیاز به آن دارد، به درستی اکران نشده است. در نهایت جوان ها و نوجوان های ما زمانی که از عشق صحبت می کنند باید بروند و در پستو حرف بزنند. «جمشید و خورشید» به سادگی و به درستی از عشق صحبت کرده و ایران باستان را به تصویر کشیده است.

به خاطر دارم چند سال پیش زمانی که فیلم سینمایی «۳۰۰» توسط هالیوود ساخته شد؛ فیلمی سخیف که ایران و ایرانی را مسخره کردند و ما را به یک گروه وحشی، بی تمدن و بی فرهنگ به جهان معرفی کردند، گروهی از دوستان گفتند که شما که «جمشید و خورشید» را علیه «۳۰۰» ساخته اید برای اکران آن برنامه ریزی کنید. گفتم اول اینکه «جمشید خورشید» چهار سال قبل از «۳۰۰» ساخته شده است، دوم اینکه ما نباید کاری کنیم بلکه شما مسئولان باید کاری کنید تا این فیلم را در ایران به خوبی اکران کنید تا مردم ببینند و در نهایت با اکران در خارج از کشور نشان دهیم که آنچه که در «۳۰۰» نشان داده شده است، ایران واقعی نیست. اما این کار را نکردند.

در واقع انیمیشن مساله مدیران ما به شمار نمی رود به همین دلیل از بین رفتن انیمیشنی مانند «جمشید و خورشید» برایشان چندان مهم نیست. برای ما تنها مساله ناراحت کننده این است که فیلمی که با تمام عشق و جوانی و سرمایه خود ساختیم به خوبی دیده نشود. متاًسفانه تا امروز شاهد ساخت یک انیمیشن ۲ بعدی به این قدرت و کیفیت نبودیم و تا سال های سال هم نخواهیم بود. فیلمی که با حمایت مناسب از آن می توانستیم شاهد شکل گیری یک صنعت موفق در کشور باشیم.

نباید فراموش کرد که ایجاد یک صنعت، بسیار کار سخت و دشواری است و معمولا نهادهای دولتی در ایجاد صنعت کمک می کنند تا آنها روی پای خود بیاستند. ایجاد صنعت سینمای انیمیشن توسط ما و چند تن از دوستان شروع شد، اما چون از سوی دولت مورد حمایت قرار نگرفت به ناچار تمام هزینه های تولید را گروه های سازنده متقبل شدند. متاسفانه با اکران ناقص و بی موقع، فیلمی که چهار سال تمام، ۷۵ نفر در داخل دفتر و ۵۰ نفر خارج از دفتر برای ساخت آن فعالیت کردند، سوخت. دیگر هزینه های آن به گروه تولید برنخواهد گشت که این روند می تواند باعث ورشکستگی گروه و ادامه پیدا نکردن تولیدات آتی انیمیشن شود. در چنین شرایطی تنها اکران «جمشید و خورشید» نیست که سوخته است، بلکه با اکران نامناسب این انیمیشن می توان گفت بقای صنعت سینمای انیمیشن با مشکلات بسیاری همراه خواهد شد.

*با توجه به اینکه وزارت آموزش و پرورش معمولا از فیلم ها و انیمیشن های سینمایی در گونه سینمای کودک و نوجوان حمایت می کند، آیا درخواستی برای حمایت از این وزاتخانه در طول اکران داشته اید یا خیر؟

نادر یغماییان: با کمک و همیاری یکی از دوستان در خبرگزاری پانا، برخی از مدیران وزارت آموزش و پرورش «جمشید و خورشید» را دیدند و اتفاقا از آن بسیار خوششان آمد و از ما خواستند تا نامه درخواستی را بنویسیم تا این نامه به واحد تکنولوژی آموزشی ارسال شود و درخواست ما مورد بررسی قرار گیرد تا در نهایت به واحدهای مختلف آموزش و پرورش ابلاغ کنند تا دانش آموزان را برای دیدن فیلم به سینماها بیاورند.

ولی وقتی فیلم به شورا رفت، در آن جا مورد قبول مسئولان شورا قرار نگرفت. حال باید از آموزش و پرورش پرسیده شود که «جمشید و خورشید» چه مغایرتی با اهداف آموزش و پرورش دارد.

*آیا برای تبلیغات مناسب از کمک نهادهای فرهنگی و هنری استفاده کردید؟

نادر یغماییان: کار ما ساخت انیمیشن است نه اینکه تمام تمرکزمان را روی فراهم شدن شرایط اکران بگذاریم.

بعد از ۱۰ سال از ساخت این فیلم، بارها تلاش کردیم تا «جمشید و خورشید» به خوبی اکران شود اما این اتفاق رخ نداد. به همین دلیل به قدری برای اکران این فیلم خسته شده ایم که دیگر توانایی برقراری ارتباط با نهادهای مختلف از جمله شهرداری برای حمایت از اکران این فیلم را نداریم.

رییس سازمان سینمایی اعلام می کند که از اکران انیمیشن حمایت می‌کند ولی متاسفانه چون دستورالعمل و راهکار مشخصی برای حمایت وجود ندارد چنین چیزی اتفاق نمی افتد.

زمانی که نوبت اکران «جمشید و خورشید» مشخص شد به شورای صنفی نمایش رفتم و خواستم تا اکران این انیمیشن در زمان دیگری صورت گیرد، چرا که اکران بعد از جشنواره فیلم فجر از بدترین زمان اکران ها است. در آن جا متوجه شدم که با توجه به تغییراتی که در سیاست های سازمان سینمایی و مدیریت بنیاد سینمایی فارابی رخ داده این امکان وجود دارد که فیلم ما در سال آینده دیگر اکران نشود، به همین دلیل «جمشید و خورشید» با فیلم «لامپ صد» به طور چرخشی اکران شد. متاسفانه اغلب سانس های «جمشید و خورشید» ساعت ۱۱ یا ۱ بعد از ظهر است حال باید دید فیلمی که برای کودکان و نوجوانان ساخته شده است بدون حمایت آموزش و پرورش می تواند صبح ها فروش داشته باشد؟! درست در زمانی که همه دانش آموزان در مدرسه هستند.

در حال حاضر ۲ فیلم انیمیشن «رستم و سهراب» از برادران دالوند و «جمشید و خورشید» برادران یغماییان در حال اکران است ولی از آنجا که سینمای کودک و سینمای انیمیشن ما واقعا فراموش شده است حمایتی از این فیلم‌ها نمی‌شود در حالیکه سینما به انیمیشن و آثار کودک نیاز دارد. این نیاز در ایران فراموش شده است. عزیزان ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بنیاد سینمایی فارابی فیلم را تنها فیلم زنده آن هم با نام یک کارگردان شناخته شده می دانند که چند بازیگر سرشناس در آن بازی کرده است. اگر نگاه درستی به سینما داشته باشند بی شک انیمیشن و در کنار آن سینمای کودک نیز به خوبی دیده می شود.

حوزه هنری آمادگی این را دارد که این فیلم را در شهرستان ها اکران کند، اما این احتمال وجود دارد که «جمشید و خورشید» بعد از ۲۵ اسفند ماه از سینماها برداشته شود. چرا باید برای فیلمی که هزینه بسیار سنگینی داشته است، این همه شرایط نابرابر برای اکران آن بوجود آید؟ اگر بخواهیم حساب کنیم در نهایت این انیمیشن تنها ۲۸ روز در سینماها اکران می شود، آن وقت فیلم هایی داریم که بیش از ۳ ماه در سینماها اکران می شوند. چرا نباید چنین موقعیتی برای انیمیشن «جمشید و خورشید» فراهم شود.

*با توجه به شرایط موجود برای این انیمیشن، تا چه اندازه این امکان وجود دارد که تلویزیون «جمشید و خورشید» را برای پخش خریداری کند؟

نادر یغماییان: زمان آقای ضرغامی پیشنهاد فروش این فیلم را به تلویزیون دادیم که متاسفانه کسی روی خوش نشان نداد. نمی دانم محمد سرافراز رییس جدید سازمان سینمایی چه سیاست هایی را در پیش می گیرد، البته امیدوارم رییس جدید صدا و سیما از این انیمیشن حمایت کند.

* اینطور که شما می‌گویید امید چندانی به بازگشت سرمایه‌تان نیست.

نادر یغماییان:‌ اگر بتوانیم به ۱۰ درصد از هزینه ساخت این فیلم در ۱۰ سال پیش هم دست پیدا کنیم، شانس آورده ایم. هزینه ساخت «جمشید و خورشید» ۱۰ سال پیش ۷۰۰ میلیون تومان بود، امروز اگر بخواهیم چنین انیمیشنی را بسازیم باید حداقل چهار برابر هزینه کنیم.

ما شاید تنها گروهی هستیم که تولیدات خود را به کشورهای همسایه صادر کرده ایم و اغلب تولیدات ما در شبکه های ماهواره ای و ویدیوی خانگی در منطقه پخش شده اند و این را مطمئن هستم که «جمشید و خورشید» نیز مانند سایر تولیدات ما در خارج از کشور فروش خواهد داشت، اما این فیلم باید در کشور خودمان و توسط مردم خودمان به بهترین نحو دیده شود.

بزرگترین ناراحتی ما این است که این شانس را از مردم ایران گرفته‌اند تا فیلمی را که پر از امید و انرژی است، ببینند.

«جمشید و خورشید» یک فیلم بدون سیاه نمایی و تلخی است، فیلمی که ترانه های بسیار زیبایی در آن وجود دارد و کیوان کیارس آهنگساز این فیلم زحمات بسیاری برای آن کشیده است.

ادامه دارد...