آيت الله سيد محمد خامنه اي، رئيس بنياد حكمت اسلامي صدرا، در ادامه گفتگو با خبرنگار مهر در مورد اينكه "بنياد حكمت اسلامي صدرا" در نظر دارد پروژه جامعي از تاريخ فلسفه تدوين نمايد، گفت : بنياد حكمت اسلامي درگير طرحهاي مهمي است اما اهميت و جاي خالي يك تاريخ جامع فلسفه و نياز شديد جامعه علمي از حوزه تا دانشگاه اقتضاء داشت كه بنياد حكمت به اين كار عظيم و تاريخي بپردازد.
وي افزود: فهم بهتر فلسفه نياز به دانستن تاريخ آن دارد. در تاريخ فلسفه علاوه بر يافتن ريشه تفكرات مسئله فلسفي حتي مي توان نگاه تطبيقي و مقايسه اي هم به سير مسئله در طول تاريخ و در جوامع و حوزه هاي فكري مختلف داشت.
آيت الله خامنه اي تأكيد كرد: جهان غرب كه همواره بر اساس تعصب جغرافيائي و قومي عمل مي كرده و مي كند، در زمينه تاريخ نويسي نيز بيكار ننشسته، زمام تاريخ را بدست گرفته و از زمان قديم تا عصر حاضر بصورتهاي مختلف آثاري در تاريخ فلسفه به وجود آورده و همواره سعي نموده كه كم و بيش سهم مشرق به ويژه ايران و اسلام را ناديده بگيرد يا ناچيز وانمود كند.
وي تصريح كرد: متأسفانه و از آن بدتر اينكه مؤلفان و محققان ما نيز با كمال حسن ظن آن همه تحريفات و گاه تهمتها را درست انگاشته و ترجمه كرده يا به تحرير درآورده و به خورد جامعه ما داده اند. با توجه به اين فقر و خلاء و اين خطر دور شدن از هويت فلسفه ايراني و اسلامي و افتادن در دام اشتباه و توطئه مغرضين غربي اين بنياد بر خود واجب و لازم دانست كه دستي بالا كند و اين طرح را به اجرا درآورد.
رئيس بنياد حكمت اسلامي صدرا در پاسخ به اين پرسش كه تاريخ فلسفه اي كه بنياد قصد دارد تدوين نمايد تا چه اندازه مي تواند خلاء علمي را كه در جامعه فلسفي ايران حاكم است برطرف نمايد، گفت : طرح اين بنياد براي تدوين تاريخ عام و جامع فلسفه اگر به لطف الهي و كمك علما انجام گيرد شامل تاريخ سير فلسفه از فجر تاريخ و در سراسر نقاط متمدن فلسفه خيز جهان تا فلسفه معاصر خواهد بود و ممكن است بيش از چهل جلد بشود.
وي افزود: اين دوره تاريخ جامع كه در جهان سابقه نداشته و بنابر آن است كه مبتني بر منابع معتبر و حقايق تاريخي و دور از تعصب جغرافيائي و مذهبي باشد، نه فقط راهگشاي فكر و تحقيق جامعه فلسفي ايران خواهد بود، بلكه حتي مي تواند درجوامع فلسفي جهان تأثير عميقي بگذارد. اين دوره تاريخ چون تحليلي و تحقيقي است مي تواند نه فقط خلاء علمي جامعه فلسفي ما را پركند بلكه آنها را از اشتباهات سنتي تاريخ فلسفه نيز برهاند.
آيت الله خامنه اي به شيوه و ساختار پروژه تدوين تاريخ فلسفه اشاره كرد و گفت: اين طرح از نظر شكلي به چهار بخش تقسيم شده كه پيش از سقراط و پس از او تا فلسفه اسلامي، ترجمه كتب يوناني و سير فلسفه اسلامي تا عصر حاضر، فلسفه قرون وسطاي غرب، فلسفه امروز جهان از آغاز دوره تجدد در اروپا، اين چهار بخش را تشكيل مي دهند .
وي افزود: هر گروه به بخشهاي متعددي تقسيم شده اند و محدوده و حوزه زماني خاصي را شامل فلاسفه و تفكرات فلسفي آن دوره را بررسي مي كنند. زحمت اين طرح بر دوش اساتيد مجرب حوزه و دانشگاه قرار دارد كه جزء سرمايه هاي علمي دوره معاصر و داراي مهارتها و تجربه هاي قابل تحسيني هستند. خوشبختانه همه اين اساتيد به نوعي به خلاء موجود اعتقاد داشته، نظر نقاد و باريك بيني در مسئله تاريخ فلسفه دارند و به كار خود مؤمن و علاقمند هستند.
رئيس بنياد حكمت اسلامي صدرا در پاسخ به اين پرسش كه آيا مؤسسات علمي و فلسفي خارج از كشور كه در تدوين تاريخ فلسفه صاحب تجربه هستند با بنياد حكمت صدرا همكاري خواهند داشت، گفت : در برنامه اجرائي اين طرح، همكاري با همه مراكز و اساتيد توانا در خارج از كشور پيش بيني شده است. هم اكنون با برخي مراكز فلسفي در كشورهاي مختلف مذاكره شده و قراردادهائي به امضاء رسيده است. با برخي اساتيد متخصص غربي نيز مذاكره انجام گرفته، موافقت خود را اعلام كرده اند و قول داده اند متخصصان و همكاران ديگري را نيز معرفي كنند.
وي افزود: اين همكاري هم در حوزه تاريخ فلسفه اسلامي است و هم در غير آن. قرار است سير (هرچند محدود) فلسفه و عرفان اسلامي در كشورهائي كه در آنجا مسلمانان هستند و طبعاً از فلسفه اسلامي بهره مند بوده اند نيز مورد توجه و تحقيق قرار گرفته و سهم هريك از اين ملتها در حركت تاريخي فلسفه اسلامي با همكاري و مشاركت خود آنها بررسي شود.
وي يادآور شد: از كشورهاي حاشيه درياي سياه گرفته تا چين و مناطق بين اي ندو داخل اين محدوده هستند. به عنوان مثال هم اكنون از دانشگاهها و برخي از دست اندركاران در كشور چين و بوسني و هرزگوين و نقاط ديگر دعوت به همكاري شده است و در جريان كار از آنها نيز استفاده خواهد شد.
آيت الله خامنه اي به زمان اجراي اين طرح اشاره كرد و گفت : در اين طرح روي دوره زماني خاصي تكيه نشده و دقت فداي سرعت نخواهد شد ولي پيش بيني نمي شود از يك دهه بيشتر طول بكشد .
نظر شما