وفایی جایگزین اصفهانیان در انتشارات بنیاد موقوفات افشار شد

به گزارش خبرنگار مهر، عصر یکشنبه، پنجم اردیبهشت ماه سال یکهزار و سیصد و نود و پنج، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار با همراهی گنجینۀ پژوهشی ایرج افشار، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، کتابفروشی آینده و مجلۀ بخارا در دویست و چهلمین نشست از مجموعه مجالس شب‌های بخارا، میزبان شب «کریم اصفهانیان» بود.

این جلسه با حضور چهره‌هایی مانند ابراهیم مکلا، هرمز همایون‌پور، ژاله آموزگار، محمدرضا شفیعی کدکنی، بهرام افشار، آرش افشار، محمدافشین وفایی، ایرج پارسی‌نژاد و ایرج رضائی (مدیر عامل سابق بنیاد موقوفات افشار) برگزار شد.

در ابتدا علی دهباشی ضمن خوشامدگویی به میهمانان، بخش‌هایی از زندگینامۀ کریم اصفهانیان را برای حاضرین خواند و در ادامه آیت‌الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد، رئیش شورای تولیت بنیاد موقوقات دکتر محمود افشار یزدی، در وصف اخلاق و علم مدیر سابق انتشارات این بنیاد گفت: باور نمی‌کردم که به این زودی دریغا گوی جناب اصفهانیان باشم. امسال شاید حدود بیست و چهارمین سالی بود که من افتخار همکاری با ایشان را داشتم و با کمال تأسف یک مرگ ناگهانی برای ما بود که ما را به عزای خود مبتلا کرد. من آنچه که خودم از ایشان دریافتم را در چند کلمه ای می‌گویم. واقعیت این است که آقای اصفهانیان را مظهر عشق به ادبیات دیدم. هیچ چشم داشتی برای کار خود از نظر مالی نداشت. در کمال مناعت طبع کار می‌کرد و عاشق کارش بود. فاضل بود و یقینا اساتید خود به فضل ایشان آگاهی دارند. ذوق و حضور ذهن ادبی و شعر فهم و درک بالایش از زبان به جای خود اما آنچه که من دیدم مسألۀ اخلاق است و به قول حافظ: یار ما این دارد و آن نیز هم. غیر از فضل و علم آنچه که در ایشان دیده ایم چهرۀ مهربان همراه با مناعت طبع و وقار و سلامت نفس اوست. به آرامی کار خود را انجام می‌داد و یکی از گرانبهاترین اشخاصی بود که من در زندگی خودم دیده بودم.

وی افزود: «إن آثارنا تدل علینا فنظروا بعدنا من الآثار» یعنی بعد از ما اگر می‌خواهید ما را بشناسید به آثار ما نگاه کنید و آثار ما دلالت بر ما خواهد کرد. این انبوه کاری که ملاحظه می‌فرمایید بدون هیچ سر و صدایی و تبلیغاتی توسط اصفهانیان انجام شده و در کنار مرحوم ایرج افشار و این کارهای عظیم را انجام داده است و جالب این که  کریم اصفهانیان تاریخچه ای بود از ادبیات فارسی و زندگینامۀ افراد بزرگ را به خوبی می‌شناخت و من تأسف خوردم که ای کاش قبل مرگ ایشان یک سری ریز نکاتی را از او ضبط می‌کردیم. بخش‌هایی از زندگی شخصی مرحوم همایی یا فروزانفر را به خوبی می‌دانست و برای من جالب بود. ایشان یک موجود ادبی مجسم بود و از این جهت یک نمونۀ کامل ولی بیشتر از همه آنچه که من را جذب خودش کرد، تواضع و اخلاق و متانت ایشان بود.

رئیس شورای تولیت بنیاد موقوفات افشار در ادامه گفت: سعی ما این است که این چراغ و خانۀ ادبیات فارسی را روشن نگه داریم و کانون زبان فارسی محفوظ بماند و امروز با از دست دادن و فقدان مرحوم اصفهانیان یک شخص جوانی را انتخاب کردیم، جناب آقای دکتر افشین وفایی که از نمونه‌های ادبی جوان ما هستند و قرار است ایشان این راه را ادامه دهند.

دومین سخنران این مجلس، دکتر محمد روشن از یاران طراز تبریزی، از دوران مشترک تحصیل در دانشگاه تهران با رفیق دیرینش، یاد کرد: ما با کریم اصفهانیان از آغاز دانشگاه تهران در دانشکدۀ ادبیات هم کلاس و هم نشین و دوست بودیم. انسانی شریف و با فضیلت و همچون نام خود «کریم» و از کرامت‌های انسانی به حد وافر بهره مند بود. چون از بندۀ کم ترین خواسته شد که سخن بگویم دلیل آن را دیرینگی آشنایی با آن یار دیرینه دانستم که به سال‌های دور ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۷ در دانشکدۀ ادبیات تهران، در باغ نگارستان باز می‌گردد که خوشبختانه ما آخرین دوره از دانشجویانی بودیم که به فضای کنونی دانشگاه تهران مجال ورود نیافتیم.

وی افزود: این حال و هوا و فضا و کتابخانه بود به هر حال کسانی که آشنایی دارند و به این مکان رفتند گواه این امر هستند. دانشکدۀ ادبیات فارسی در باغ نگارستان همجوار با بهارستان محل پیشین مجلس شورای ملی مجاورمسجد و مدرسۀ عالی سپهسالار بود. از اساتید هم دروۀ ما آقای دکتر محسن ابولقاسمی، شادروان حسین جلالی قزوینی که عالم زادگان و نخبگان دروۀ ما بودند که با دریغ زود به رحمت حق پیوستند. شادروان اصفهانیان پس از اخذ درجۀ لیسانس به عنایت شادروان ایرج افشار در ادارۀ انتشارات دانشگاه اشتغال یافت و تا روزگار بازنشستگی خود به کار می‌پرداخت و پس از بازنشستگی به موقوفات دکتر افشار تحت ریاست استاد ایرج افشار پیوست و در این کار اهتمام می‌ورزید. ندای حق را در حقیقت زود لبیک گفت. شایان یادآوری است که دوست شادروان ما کریم اصفهانیان شعر نیکو می‌سرود و این تعارف و خوش آمد نیست. شعرهای او در پایگاهی بلند است که در شعر فارسی داشت. روانش شاد.

دکتر غلامرضا ستوده هم دربارۀ دوست و همکار ادبی خود گفت:  چشمان نجیب اصفهانیان را نگاه کنید! سی سال سنگ صبور من بود. مجاورت مؤسسۀ لغت نامۀ دهخدا و موقوفات، دوستی عمیقی میان ما ایجاد کرده بود. به طوری که من وقتی مشکلی پیشامد می‌کرد با او در میان می‌گذاشتم. گاهی که شعری دست و پا می‌کردم نزد او می‌خواندم و او با کمال متانت گوش می‌داد و می‌دانستم که گاهی در دل می‌گوید:"ستوده این چه مزخرفاتی است که گفتی! " ولی با این وجود همیشه تشویقم می‌کرد. انسان عجیبی بود. بیست و پنج سال پیش همسرم غذایی پخته بود و به من داد و در جمعی با کریم اصفهانیان و دوستان غذا را خوردیم و سال‌ها همیشه از این بابت تشکر می‌کرد. تنها می‌گویم که امروز چند مصداق بر این بیت هست؟ «از شمار دو چشم یک تن کم/ وز شمار خرد هزاران بیش».

وی افزود: یکی از آن‌ها اصفهانیان است. بارها به او اصرار کردم که با طبع شیوایی که داری و با این زبان گویا، چرا اشعارت را چاپ نمی‌کنی؟ من هیچگاه او را عصبانی ندیدم. قرار ملاقات با اصفهانیان داشتم و در بین راه گفتند که استاد از میان ما رفته است.

دیگر سخنران این مجلس، دکتر قدرت الله روشن زعفرانلو بود که به شرح کارنامۀ کریم اصفهانیان از آغاز تا امروز پرداخت. مریم میر شمسی، عضو هیئت مؤلفان مؤسسۀ لغت نامۀ دهخدا هم از صفحۀ پیشکش کتاب منتشر شده اش در موقوفات به یاد کریم اصفهانیان سخن گفت. دکتر رسول شکیبا هم درباره دوستی خود با کریم اصفهانیان و اشعار وی سخن گفت. همچنین دکتر محمد حسن ابریشمی، از خاطرات مباحثات تلفنی علمی و ادبی خود با یار دیرین ایرج افشار، سخن گفت. در خاتمه دکتر میلاد عظیمی متنی منتشر شده از نوشته خود، درباۀ کریم اصفهانیان که در مجلۀ بخارا منتشر شده است را برای حاضرین قرائت کرد.