به گزارش خبرنگار مهر، علی اصغر میرباقری فرد ظهر یکشنبه در بخش دوم نشست های علمی بیستمین یادروز حافظ که در مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس برگزار شد پیرامون «روایتی دیگر از نقش عشق در بازسازی جهان معنوی حافظ» گفت: عشق از مهمترین عناصر عرفان اسلامی است که کاربرد گسترده ای در آن داشته گرچه این موضع دارای یکپارچگی نیست.
وی به ضرورت مهم در تحقیقات ادبی اشاره کرد و افزود: پیدایش عرفان اسلامی تا سده ۱۰ هجری به ۲ دوره متمایز و مشخص تقسیم می شود که در دوره نخست تا سده هفتم هجری و دوره دوم متعلق به پس از این سده است.
میرباقری فرد سنت اول عرفان اسلامی را عاری از اختلاف در مبانی و اصول اخلاقی عنوان کرد و افزود: همه اختلافات بر سر مراتب سلوک آغاز می شود اما در سده هفتم هجری در مبانی و اصول عرفان اسلامی شاهد تحول شکلی هستیم.
این استاد دانشگاه اصفهان عنوان کرد: تفاوت مهم در غایت و هدف میان دو سنت عرفانی است هرچند که به دنبال معرفت قرار می گیرد اما تعریفی که از معرفت به دست می دهند، یکسان نیست.
وی گفت: درعین حال با پذیرش اینکه چنانچه حافظ را شاعری عارف بپنداریم، نخستین گام حافظ پژوهی ماهیت سنت و مشرب اندیشگانی حافظ است که باید جویا شد. البته می توان اعلام کرد در بستر عرفانی، حافظ میراث دار سنت نخست عرفان اسلامی است.
این حافظ پژوه با بیان اینکه جایگاه عشق در سنت اول عرفان اسلامی توسط مراحل سلوک باید کنکاش شود آنرا به سه بخش تقسیم کرد و افزود: در مجموعه عارفان در سنت نخست عرفان اسلامی جایگاه عشق وارد احوال عرفانی می شود.
میرباقری فرد مهمترین نقش عشق را در این دوره برشمرد و عنوان کرد: قرار است وجود سالک در این دوره از او گرفته شود و او را از خود بی خود سازد. این درحالیست که هدف اصلی عشق این است که وجود سالک را از او بگیرد بدین خاطر منازلی را تعریف می کند که به فنا و بقا منجر شود. البته آخرین منزل سلوک از دیدگاه حافظ توحید است. زیرا حافظ کاربرد عشق را درست منطبق بر دیدگاه های سنت اول عرفان اسلامی به کار می گیرد. اما در دیوان حافظ به قصد از میان به در بردن سالک عشق به کار می رود.
وی با یادآوری مجموعه آرا حافظ در باب عشق، آن را برشمرد و گفت: بیان اهمیت و عظمت و تکریم عشق، بیان نقش عشق در سلوک عرفانی که حافظ مکرر به آن اشاره می دارد و شرایط پیمودن راه عشق در آراء حافظ می گنجد. البته نتایجی که حافظ از عشق مطرح می سازد اینکه عشق قرار است انسان را به توحید که همانا وصال است راهنمایی کند. این درحالیست که وصال کامل هیچگاه نصیب سالک نخواهد شد.
به گزارش خبرنگار مهر، بیستمین آیین بزرگداشت یادروز حافظ توسط مرکز حافظ شناسی با همکاری فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و اسناد و کتابخانه ملی فارس برگزار شد.
نظر شما