به گزارش خبرنگار مهر، ابوالحسن تنهایی استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز در نشست «جامعه شناسی پدیداری و جامعه ایرانی: تحلیل و ارزیابی جامعه شناسی پیتر برگر» که به همت انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد سخنرانی خود را با عنوان واکاوی مفهوم دیالکتیک در نظریه برگر ارائه کرد و گفت: معروف است که برگر بیشتر در جامعه شناسی معرفت کار می کرده است. برخی معتقدند جامعه شناسی معرفت شاخه‌ای از جامعه شناسی است، اما من اعتقاد دارم که بن مایه اصلی پرسپکتیوهای موجود در جامعه شناسی بر جامعه شناسی معرفت استوار شده است.
وی افزود: برگر در کتابش دائم می‌گوید که این بحث، دیالکتیکی است. بنابراین یکی از بحث‌هایی که قالب بسیار ارزنده‌ای برای طرح مسائل برگر است همان قالب دیالکتیکی است. البته باید توجه داشت که این دیالکتیک با دیالکتیک هگلی متفاوت است. اصطلاحی که چندین دهه ژژ گورویچ به وجود آورد شاید گویای تفاوت دیالکتیکی که جامعه شناسانی مانند پارسونز و برگر و ... به کار می‌برند با آن چیزی که هگل می‌گوید باشد. بنابراین دو نوع دیالکتیک وجود دارد یک دیالکتیک که تک اسلوبی است و دیالکتیک دیگری که چند اسلوبی است. چند اسلوبی به این معنا که اگر یک واقعیت اجتماعی از چندین عنصر تشکیل شده باشد، رابطه میان این عناصر دیالکتیکی است و به این معنا رابطه بین اینها تناقض است. یعنی هر عنصر که به معنای تز قرار بگیرد روبروی آن آنتی تز خواهد بود.
وی در پایان این سخنرانی یادآور شد: همه اینها نشان دهنده این است که منطق دیالکتیکی چند اسلوبی در هر کجا که باشد یک دستگاه روش شناسی است که ناگزیر ما را به استقراء می‌برد. بنابراین مهمترین چیزی که برگر پیدا می‌کند، دقیقاً همین است که آنچیزی که داریم یک ذهن و یک عین است. برگر می‌گوید واقعیت اعلای زندگی آن چیزی است که در زندگی روزمره ما اتفاق می‌افتد و این هیچ قالب پیشامفروضی ندارد، جز اینکه ما در دل واقعیت مطالعه کنیم.
فایل صوتی این سخنرانی را در بالا می توانید بشنوید.
نظر شما