به گزارش خبرگزاری مهر، هنرمندان شرکت کننده سه گروه سنی بخش کمانچه یازدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان در چهارمین روز از برگزاری این رویداد در حضور هیات داوران از جمله داود گنجه‌ای، علی‌اکبر شکارچی، مهدی آذرسینا، محمد مقدسی، هادی منتظری و اردشیر کامکار به رقابت با یکدیگر پرداختند.
چهارمین روز جشنواره تنها به ساز کمانچه اختصاص داشت که در این روز هنرمندان شرکت کننده در گروه «الف» آوازهای ابوعطا و دشتی، گروه «ب» آواز بیات ترک و گروه «ج» دستگاه سه‌گاه و گوشه‌های مربوط به آن را اجرا کردند.
نواختن ردیف ها بدون توجه به اصالت ها
محمد مقدسی داور بخش کمانچه یازدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان در مورد کیفیت اجراهای این دوره گفت: گروه سنی «ب» از کیفیت اجرایی بهتری نسبت به دیگر گروه‌ها برخوردار بود اما توقع از گروه سنی بعدی بیشتر بود. متأسفانه برخی با اینکه ردیف می‌نواختند آنچنان که باید توجهی به اصالت ردیف نداشتند. آرشه‌کشی‌ها برای اجرای قطعات ضربی مطابق آنچه ما می‌دانیم، غلط بود و بیشتر به صدا توجه داشتند اما در مجموع استعدادهای خوبی در این دوره وجود داشت.
برخی از شرکت‌کنندگان احساس ردیف را نمی‌دانستند. یکی از بزرگترین اصالت‌های موسیقی ایرانی حضور استاد و شاگرد در کنار یکدیگر است. این موضوع باعث می‌شود آنها احساس را درک کنند، تا صرفاً نت را اجرا نکنندوی به نقاط قوت و ضعف شرکت‌کنندگان اشاره کرد و گفت: برخی از شرکت‌کنندگان احساس ردیف را نمی‌دانستند. یکی از بزرگترین اصالت‌های موسیقی ایرانی حضور استاد و شاگرد در کنار یکدیگر است. این موضوع باعث می‌شود آنها احساس را درک کنند، تا صرفاً نت را اجرا نکنند. به هر حال اگر این استعدادها تحت تربیت استادان خوب قرار بگیرند به خوبی می‌توانند شکوفا شوند و برای جامعه موسیقی آینده سودمند باشند.
آشفتگی و به هم ریختگی نوازندگان بخش کمانچه
مهدی آذرسینا نوازنده مطرح کمانچه و عضو هیأت داوران این بخش هم توضیح داد: اجراهایی که از شرکت‌کننده‌های گروه‌های سنی «الف» و «ج» دیدم خیلی خوب نبود. انتظارات من از بچه‌ها بیشتر بود اما معتقدم که خود جوان‌های شرکت‌کننده مقصر این اتفاق نیستند. به هر صورت اکثر جوانانی که امروز نوازندگی کردند، اشتیاق و استعداد لازم برای نوازندگی ساز کمانچه را داشتند، منتها درگیر یک سری بی‌برنامگی و آشفتگی‌ها بودند. خیلی از آنها تحت تأثیر ساز من یا آقای شکارچی و یا حتی نوازندگان نسل بعد از ما همچون آقای کامکار و آقای کلهر نوازندگی می‌کردند و یک مقدار سر در گم بودند که این موضوع باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
وی درباره رفع موانع موجود گفت: باید برای این هنرمندان جلسات متعدد برگزار و گفت‌وگوهای بیشتری با آنها صورت گیرد. ساز زدن از ذهن و اندیشه آدم می‌آید و اندیشه است که باعث می‌شود دست توانای نوازندگان به کار بیاید و بهتر نوازندگی کنند. اصل این است که در ذهن نوازندگان چه می‌گذرد. من ذهن نوازندگان بخش کمانچه جشنواره را به‌هم‌ریخته و آشفته دیدم.
مهدی آذرسینا درباره رپرتوار انتخابی نوازندگان ساز کمانچه در جشنوارۀ موسیقی جوان بیان کرد: رپرتواری که شرکت‌کنندگان ساز کمانچه نواختند به انتخاب دوستانی که داور بخش کمانچه هستند انجام گرفته بود. ما در انتخاب رپرتوار سعی کرده‌ایم به اصالت و ریشه‌های موسیقی ایرانی اهمیت بدهیم چون معتقدیم که در هر هنری باید ریشه‌ها حفظ شود. این ریشه‌ها جزو میراث فرهنگی ما هستند و هر کشوری باید میراث فرهنگی خودش را نگه دارد. ما این ریشه‌ها را در رپرتوار اجرایی شرکت‌کنندگان گنجاندیم اما این فضا را هم برای آنها فراهم کردیم که هر کدام بنا بر علم و سوادشان از این ساز بتوانند کار خودشان را به‌خوبی نشان دهند.
کمانچه نوازی در مسیر پیشرفت
اردشیر کامکار دیگر داور این جشنواره نیز در مورد اجراها گفت: از نظر من اجراهای خوبی بود. رده سنی «الف» و «ب» کیفیتی بالاتر از رده سنی «ج» داشتند، این نشان‌دهنده این است که بچه‌ها انگیزۀ بیشتری برای کارکردن دارند. هر چه سن بالاتر می‌رود شاید به سمت حرفه‌ای شدن می‌روند و در فستیوال‌ها شرکت نمی‌کنند، اما به نظر من این بسیار غلط است. برای بالاتر رفتن کیفیت کارشان باید خودشان را محک بزنند و من بسیار خوشحال هستم که کمانچه‌نوازی در ایران در مسیر پیشرفت است.
وی دربارۀ علت کاهش هر سالۀ تعداد اعضای گروه «ج» نسبت به سال گذشته توضیح داد: یکی از علت‌ها بالاتر رفتن سن است زیرا ممکن است این هنرمندان در گروه‌های مختلفی مشغول به ساز زدن باشند و از شرکت کردن در جشنواره بترسند که ترس از رتبه نیاوردن ممکن است یکی از همین علت هاست اما به عقیدۀ من این عزیزان نباید به فکر اول دوم شدن باشند بلکه باید به بهتر شدن فکر کنند.
وارد ژانرغیر ایرانی ساز کمانچه نشوید
داوود گنجه‌ای، نوازندۀ پیشکسوت کمانچه نیز در مورد اجراها عنوان کرد: شرکت‌کنندگانی که سن کمتری داشتند موسیقی کلاسیک ایرانی را به‌خوبی در این سن درک کرده‌اند و این بسیار امیدوارکننده است. آنها بسیار علاقه‌مند هستند سازی که می‌نوازند دارای بیان کافی و بیان‌کنندۀ یک فلسفه باشد و این اتفاق بسیار خوشحال‌کننده است که شرکت‌کنندگان از تمام نقاط کشور در این جشنواره حضور دارند. به هر ترتیب جشنواره راه بسیار خوبی را در پیش دارد. استادان خوبی که حضور دارند و نحوۀ ریل‌گذاری آنها برای شرکت‌کنندگان، کمک شایانی به آنان کرده و باعث می‌شود هنرمندان شرکت کننده بیراهه ساز نزده و وارد ژانرهایی که ایرانی نیست نشوند.
این نوازنده مطرح کمانچه دربارۀ علت کاهش هر سالۀ تعداد اعضای گروه «ج» نسبت به سال گذشته اش توضیح داد: افرادی که سن بالاتری دارند از نظر روانشناسان دچار خودبزرگ‌بینی می‌شوند. این ردۀ سنی دیگر خودش را استاد می‌بیند و نمی‌خواهد در مواجه با آزمون قرار بگیرد. اصولاً امتحان دادن برای هر کسی سخت است، افرادی که سن پایین‌تری دارند پرشورتر بوده و می‌خواهند خودشان را امتحان کنند. کسانی که سن بیشتری دارند تمایل کمتری نسبت به شرکت در سنجش و آزمون دارند.
گنجه‌ای دربارۀ نحوۀ کمک جشنواره به شرکت‌کنندگان گفت: در این سی و هشت سالی که در وزارت ارشاد به عنوان کارشناس فعالیت می‌کنم می‌توانم بگویم جشنوارۀ موسیقی جوان بسیار موفق بوده است. خشت آن اصولی گذاشته شده است. در عین حال دبیر آن عضو هیات علمی دانشگاه است و انسانی پرشور و دارای سمت و سوی فکری است و در راستای ارتقای فرهنگی تلاش می‌کند.
نوازندگی ها در سال گذشته بهتر بود
علی اکبر شکارچی عضو دیگر هیات داوران بخش کمانچه نیز درباره اجراهای جشنواره توضیح داد: فکر می‌کنم سال گذشته اجراها از نظر تکنیکی و تسلط شرکت‌کنندگان از کیفیت بالاتری برخوردار بود. ما انتظار داریم شرکت‌کنندگان بخش کمانچه تمامی دستگاه‌ها را بلد باشند اما این مسئله کاملاً احساس می‌شود که آنها تنها چهار گوشه‌ای را که مدّ نظر داوران است حفظ کرده‌اند. در حالی که هدف بر این است که تسلط کافی داشته باشند. این آموزش‌ها باید در سطح مدارس و هنرستان‌ها و آموزشگاه‌ها پیگیری شود و به یادگیری ردیف‌ها که محور امتحانی جشنوارۀ جوان است توجه بیشتری شود.
شکارچی جشنواره جوان را یکی از معتبرترین جشنواره‌ها دانست و گفت: این جشنواره قابلیت این را دارد که حتی بازتاب جهانی داشته باشد. چون این جشنواره اعتبار خوبی دارد و طی فراخوان بزرگترین و شناخته‌ترین استادان را در عرصۀ موسیقی سنتی و بومی برای داوری دعوت کرده است. برای شرکت‌کنندگان افتخاری است که در حضور چنین استادانی ساز بزنند. از نظر هماهنگی تمام استادان، برنامه‌ریزی که برای جشنواره شده است و هزینه‌ای که صرف می‌شود دارای یک اعتبار ویژه و بالایی است. هر جوانی که در این جشنواره شرکت نکند یک فرصت خوب را از دست می‌دهد. جشنوارۀ موسیقی جوان به عنوان یک جشنوارۀ امیددهنده، انگیزه برانگیز و سمت و سودهنده است.
نظر شما