داغِ سرمازدگی بر دل باغداران/ بهاری که زمستان به همراه آورد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- پایا ماندگار: امسال باغات استان‌های مختلف زودتر از موعد به بار نشستند و شکوفه‌ها و گل‌های بهاری چشم‌نواز مهمان درختان شدند، شکوفه‌هایی که علاوه بر زیبایی نگرانی‌هایی به همراه داشت تا باغداران نگران شوند که در صورت سرمازدگی تمام محصولات خود را از دست خواهند داد، چراکه گل‌دهی زودتر از موعد نگران‌کننده است.

نگرانی‌های باغداران در فروردین‌ماه به اوج رسید تا سرمای بهاری، باغات را به خزان بنشاند.

اواخر فروردین‌ماه سرمازدگی در بیش از ۲۰ استان رخ داد و بیش از ۱۲ میلیارد تومان خسارت به کشاورزان کشور وارد کرد، در این میان ۸۰ درصد باغات استان قزوین نیز خسارت دیدند و باغدارهای زیادی تمام محصولات خود را از دست دادند.

اکثر استان‌ها درگیر سرمازدگی شدند

محمدعلی طهماسبی معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به خسارت واردشده به باغداران اظهار کرد: سرمازدگی تقریباً سراسری بوده و اکثر استان‌ها درگیر آن شدند و آسیب زیادی به باغات و مزارع واردشده که در حال برآورد خسارات هستیم.

وی تأکید کرد:  در برخی استان‌ها مانند زنجان، کردستان، تهران، قزوین، اردبیل و بخشی از شمال باغات آسیب جدی دیدند و برخی استان‌ها این خسارت کمتر بود.

فاطمه خمسه رئیس جهاد کشاورزی استان قزوین نیز در این خصوص گفت: خسارت سرمازدگی ۲۸ و ۲۹ فروردین باعث شد که بیش از ۸۵ درصد محصولات باغی شهرستان‌های قزوین، تاکستان، بوئین‌زهرا، الوند، آبیک و البرز دست‌خوش سرمازدگی شوند، خسارت سرمازدگی به‌طوری است که در بسیاری از باغات انگور، پسته، بادام؛ گردو و میوه‌های هسته‌دار در استان محصولی نخواهیم داشت.

سید محمدکاظمی یکی از باغداران قزوینی هم بیان کرد: شکوفه‌های باغ گلابی را تاکنون در اوایل بهار ندیده بودم و برای اولین بار بود که دیدم گلابی در این مقطع زمانی گل داد؛ معمولاً گلابی را سرما نمی‌زند. ما در باغ درخت ۶۰ ساله داریم که تاکنون دچار سرمازدگی نشده بود.اما امسال اوضاع جور دیگری بود.

وی تأکید کرد: سرمازدگی معمولاً رخ می‌دهد اما در این برهه زمانی شدت سرما بیش‌ازحد معمول بوده و درختان زودتر از موعد به گل‌دهی و میوه دهی رسیده بودند؛ سرمای ۲۷ فروردین به‌طور غافلگیرانه به باغات آسیب وارد کرد به‌طوری‌که باغ من ۸۵ درصد تخریب‌شده است.

حسین بهرامی یکی دیگر از باغداران قزوینی که باغ ۴۵ هکتاری‌اش در سرمازدگی اخیر به‌صورت ۱۰۰ درصد خسارت‌دیده است نیز در این خصوص تصریح کرد: باغ ما در جمال‌آباد به سمت بویین‌زهرا قرار دارد و محصولاتمان شامل گلابی، آلو و گردو است که در سرمای اخیر ۱۰۰ درصد باغ تخریب‌شده و چیزی باقی نمانده است.

سرمازدگی بیش از ۱۲ میلیارد تومان خسارت به بار آورد

ایرج زاهد پور مدیرکل مدیریت بحران استان قزوین به خبرنگار مهر گفت: سرمازدگی اخیر از نظر گستردگی در کشور از موارد نادر بود که ۲۳ استان درگیر این موضوع شدند، استان قزوین جز ۴ استان پر خسارت است و حدود هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان به باغات و اراضی کشاورزی استان خسارت واردشده است.

وی ادامه داد: اراضی کشاورزی خیلی آسیب ندیدند اما ۶۰ هزار هکتار از باغات استان که بیش از ۹۰ درصد باغات است از بین رفته و خسارت عظیمی وارد شد.

باغداران از بیمه راضی نیستند

بیمه کردن محصولات کشاورزی می‌تواند بخش اعظمی از این خسارت‌ها را جبران کند، اما مسئله این است که بسیاری از باغداران از بیمه کردن محصولات سرباز می‌زنند و آن را به دلایل متعدد انجام نمی‌دهند.

خمسه بابیان اینکه ۱۴ هزار هکتار از اراضی باغی و ۸۸ هزار هکتار از اراضی زراعی بیمه هستند، گفت: درواقع ۲۵ درصد از کشاورزان تحت بیمه قرار دارند.

وی معتقد است: کشاورزان رغبتی به بیمه ندارند چون اجباری وجود ندارد زمینه تبلیغاتی باید افزایش یابد و بانک کشاورزی سیستم تشویقی داشته باشد تا کشاورزان رغبت به بیمه داشته باشند.

این در حالی است که پوریا کاکاوند یکی از باغدارانی که ۲۰ هکتار باغ گردو، آلو و گلابی‌اش در سرمازدگی اخیر به‌صورت ۱۰۰ درصد تخریب‌شده است، می‌گوید: باغداران قزوین از عملکرد بیمه راضی نبودند، ما خودمان سال قبل گردو و آلو را بیمه می‌کردیم اما عملکرد ضعیف بود، زمان پرداخت خسارت خیلی طولانی بود و از طرفی کارشناسان به‌درستی ارزیابی نمی‌کردند.

بهرامی از باغداران قزوینی یادآور می‌شود: تا دو سال پیش محصولات را بیمه می‌کردیم اما هنگام پرداخت خسارت پولی نمی‌دادند و می‌گفتند به‌جای پرداخت خسارت دوباره باغ را بیمه می‌کنیم، بنابراین دیگر سراغ بیمه نمی‌رویم از طرفی مقدار پولی که می‌دهند آن‌قدر کم است که کسی بیمه نمی‌کند درواقع بیمه در پرداخت خسارت ضعیف عمل کرده است.

کاظمی یکی از باغداران قزوینی اظهار می‌کند: ارزیاب‌های بیمه به‌درستی ارزیابی نمی‌کنند و مبلغی که تخمین می‌زنند خیلی کمتر از مبلغ واقعی است.

حسین کاکاوند نایب‌رئیس مجمع ملی کمیته تخصصی باغبانی کشور یادآور می‌شود: مشکل بیمه این نیست که خسارت را نمی‌دهند یا نداده‌اند، مشکل اصلی ارزیابی است که انتخاب می‌کنند، اغلب ارزیاب‌ها علم و تخصص لازم را ندارند که باید ارزیاب‌ها با نظر کشاورزان انتخاب شود.

باغدارانی که بیمه هستند خسارت دریافت می‌کنند

محمدعلی طهماسبی معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی گفت: از طریق فرمانداران، استانداران و دستگاه‌های ذی‌ربط لیست افراد بیمه‌شده به وزارت کشور ارسال می‌شود تا با بخشودگی وام‌های گذشته، استمهال وام‌های قبلی و دادن فرصت تنفس و نیز پرداخت تسهیلات جدید به کمک کشاورزان بشتابیم.

وی تصریح کرد: بیش از یک هزار و ۳۵۰میلیارد تومان تخصیص‌یافته که برای جبران بخشی از خسارت پرداخت می‌شود و اگر کارسازی شود بخشی از خسارت‌ها جبران خواهد شد.

بیش از یک هزار و ۳۵۰میلیارد تومان تخصیص‌یافته که برای جبران بخشی از خسارت پرداخت می‌شود زاهد پور خاطرنشان کرد: در حال حاضر از حدود ۷۰ هزار هکتار باغ خسارت‌دیده حدود ۱۴ هزار هکتار بیمه هستند، بنابراین درصدد هستیم که اقدامات حمایتی ازجمله تسهیلات کم سود را پیگیری کنیم.

وی ادامه داد: پرداخت خسارت بیمه به افرادی که باغ خود را بیمه کردند می‌تواند بار بزرگی از دوش باغدارانی که تنها راه درآمدشان فروش محصولات باغ است بردارد، از طرفی با توجه به اینکه اغلب باغداران استان قزوین باغات خود را بیمه نکردند انتظار می‌رود برای باغ‌هایی که بیمه نیستند نیز تمهیداتی بیاندیشند.

خمسه تأکید می‌کند: سهم پوشش بیمه این باغات پایین است هرچند هماهنگی لازم را انجام دادیم تا بیمه به‌زودی پرداخت شود همچنین درصدد حمایت و کمک به افرادی هستیم که بیمه نیستند اما قولی نمی‌دهیم چون حادثه کشوری است و نیاز به مصوبه هیئت دولت دارد.

زاهد پور در این خصوص تصریح می‌کند: باغداران باید به مسئله بیمه توجه داشته باشند در اتفاق اخیر اگر باغات بیمه بودند دغدغه کمتری ایجاد می‌شد، بیشتر تلاش داریم باغدارانی که باغشان بیمه نیست را حمایت کنیم.

وی تأکید می‌کند: پیگیری این امر نیاز به مصوبه هیئت دولت دارد تا بتواند در مجلس برنامه‌ریزی صورت گیرد، مطالبات قبلی و خسارت فعلی نیز بررسی و ارزیابی از طریق بانک کشاورزی انجام می‌شود و تا دو ماه آینده خسارت‌ها پرداخت می‌شود.

مجلس از باغداران حمایت کند

بهمن طاهرخانی نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به حمایت مجلس از باغداران افزود: فراهم کردن مقدمات و رسیدن به نتایج نهایی در زمان محدود ممکن نیست، نامه‌ای به رئیس‌جمهور و وزیر جهاد کشاورزی نوشته‌ایم که این نامه‌ با امضای ۱۵۰ نماینده تهیه شده است.

وی بیان کرد: به استناد ماده ۱۰ قانون تنظیم مقررات مالی، به دولت اجازه داده شده است که درصدی از بودجه را به‌عنوان تنخواه‌گردان در مواقع خشک‌سالی و موارد مترقبه از سایر بودجه‌ها کم و به کشاورزان بپردازد، همچنین به دنبال این هستیم که به چه میزان امکان بخشودگی وام‌ها وجود دارد، درواقع به دنبال منافع کشاورزان هستیم.

پیشگیری از سرمازدگی باید آموزش داده شود

سرمازدگی به‌خودی‌خود و همیشه امری نامبارک نیست بلکه در بسیاری موارد کاملاً پدیده‌ای پذیرفته‌شده است و حتی می‌توان گفت جزئی از نیاز اکولوژیکی گیاه تلقی می‌شود مخصوصاً در کنترل آفات، امراض و بیماری‌های گیاهی، بنابراین باید آموزش‌های پیشگیری از سرمازدگی به کشاورزان ارائه شود.

طهماسبی معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی یادآور شد: با تکنولوژی عصر حاضر می‌توانیم از سرمازدگی جلوگیری کنیم که در این راستا باید از تجهیزات و دستگاه‌های جدید استفاده کرد و یا کارهای فنی انجام داد و گاهی با تغذیه متعادل می‌توان تنش‌های سرمایی را کم کرد.

وی تصریح کرد: استفاده از بخاری‌های باغی، جابجا کننده و دمنده‌های هوا برای کاهش خسارات سرمازدگی مؤثر است که کشاورزان می‌توانند این تجهیزات را با دریافت تسهیلات از جهاد کشاورزی استان‌ها خریداری کنند.

این سخنان در حالیست که بهرامی یکی از باغداران قزوینی در این خصوص می‌گوید: ما برای جلوگیری از سرمازدگی از روش‌های سنتی استفاده می‌کنیم، دستگاه‌هایی آمده است که نیاز به برق دارد، هزینه هر دستگاه برای هر هکتار ۴۰ میلیون تومان است که باید دولت اعتبار و تسهیلاتی در نظر بگیرد.

کاکاوند نایب‌رئیس مجمع ملی کمیته تخصصی باغبانی کشور  هم معتقد است: با امکاناتی که ما داریم راه پیشگیری وجود ندارد مگر اینکه گونه‌های سازگار با سرمازدگی بکاریم، البته سرمازدگی امسال کلاً متفاوت بود و هیچ‌کدام از راه‌های پیشگیری جواب نداد و درصد بالایی از باغات خسارت دیدند.

باغداران نیاز به حمایت دارند

کاظمی یکی از باغداران قزوینی تأکید کرد: باغداران قشر زحمت‌کش و کم‌توقعی هستند، انتظار ما این است که با این حجم سرمازدگی قیمت نهاده‌های کشاورزی افزایش پیدا نکند چراکه سال گذشته قیمت آن‌ها چند برابر شد، حداقل انتظار ما این است که واقعاً نهاده‌های کشاورزی به قیمت معقول به دست ما برسد، همچنین افزایش تعامل مسئولین با نمایندگان کشاورزان از دیگر مواردی است که باید موردتوجه قرار بگیرد.

کاکاوند یکی دیگر از باغداران قزوینی هم بیان می‌کند: ازلحاظ اقتصادی سالی که محصول داشتیم هم درآمد نداشتیم، مدیریتی در کشور بابت عرضه و تقاضا وجود ندارد باید دولت پیش‌بینی و نیازسنجی کند و به باغداران بگوید چه درختی بکارند.

وی می‌گوید: در حال حاضر منبع درآمدی باغدارها با هکتار بالا همین است بنابراین باید موردحمایت قرار بگیرند و بازپرداخت تسهیلات بانکی باغداران به تعویق بیافتد، باغدار خرده مالکی داریم که زمین نیم هکتاری دارد و در باغ‌های دیگر کار می‌کند و منبع درآمدی ندارد این افراد باید به‌طورجدی موردحمایت قرار بگیرند.

حسین کاکاوند نایب‌رئیس مجمع ملی کمیته تخصصی باغبانی کشور نیز خاطرنشان کرد: همیشه بدون مریض تجویز صورت می‌گیرد و بدون حضور باغدار تصمیم می‌گیرند.

وی تأکید کرد: جایگاه تشکل‌ها باید بیشتر موردتوجه قرار بگیرد، قیمت نهاده‌های کشاورزی چند برابر شده است اما خسارت بیمه افزایش نیافته است ما نیاز به وام بلندمدت با بهره کم داریم.

به گزارش مهر، باغداران استان قزوین نیاز به حمایت جدی دارند، با توجه به خسارات واردشده به باغات و تخریب ۱۰۰ درصدی اغلب باغ‌ها انتظار می‌رود، مسئولان با پرداخت تسهیلات با بهره کم و به تعویق انداختن بازپرداخت تسهیلات کمک بزرگی به این قشر زحمت‌کش کنند.