به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، فاطمه میرمحمد حسینی مجری طرح «مطالعه آزمایشگاهی خواص ژئوتکنیکی خاک‌های ریزدانه آلوده به نفت گاز ( گازوئیل)»، آلودگی‌های گسترده فراورده‌های نفتی در بسیاری از مناطق را امری اجتناب ناپذیر دانست و گفت: به دلیل تنوع و گستردگی کاربردهای نفت گاز و یا گازوئیل، این فراورده نفتی بیشترین سهم را در آلودگی مناطق دارد؛ چرا که به دلیل ماندگاری و عدم امکان خروج مواد آلاینده به ترازهای پایین در ساختگاه‌های چسبنده و ریزدانه، بیشترین مسایل و مشکلات ناشی از آلایندگی در لایه‌های سطحی این نواحی بوجود می‌آید.
وی پاکسازی و رفع این آلودگی را امری دشوار، پرهزینه و بعضا غیرممکن عنوان کرد و ادامه داد: در چنین شرایطی نحوه و میزان اثرات آلودگی بر خواص شیمیایی، فیزیکی و مکانیکی لایه‌های سطحی همواره دغدغه اصلی و مهم کارشناسان و فعالان این حوزه بوده است، اهمیت این موضوع زمانی بیشتر آشکار می‌شود که بدانیم هر نوع ساخت و ساز و احداث تاسیسات مختلف و یا موجود در این مناطق موجب اعمال طیف وسیعی از انواع بارهای استاتیکی و دینامیکی بر روی زمین خواهد شد.
مجری طرح اضافه کرد: در این تحقیق تمامی اهداف مورد نظر چون تعیین خواص ژئوتکنیکی خاک‌های آلوده در شرایط استاتیکی و دینامیکی و ارائه روابط تجربی- تحلیلی و یا معیارهای فنی جهت تعیین پارامترهای فیزیکی– مکانیکی با انجام آزمایش‌های گسترده و تحلیل آنها، دنبال شد.
وی با تاکید بر اینکه در این تحقیق روی خواص خاک‌های آلوده در شرایط بارگذاری‌های استاتیکی، مطالعات جامع و کاملی انجام شد، گفت: علاوه بر آن با استفاده از نتایج آزمون‌ها و بهره گیری از روش رویه پاسخ (RSM=Response Surface Methodology)، روابط تجربی برای پارامترهای مهم و اساسی خاک مانند حدود اتربرگ، پارامترهای مقاومت برشی (چسبندگی و زاویه اصطکاک داخلی)، شاخص‌های تراکم و مقاومت تک محوری، بر حسب میزان آلاینده و درصد ماسه بسیار ریز به دست آمد.
این محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطر نشان کرد: با استناد به این روابط می‌توان تنها با معلوم بودن میزان ماده آلاینده و نوع و ترکیب خاک ریزدانه بدون انجام آزمایش‌های گسترده، به شناخت و تعیین مقادیر این پارامترها رسید که این امر منجر به کاهش وقت و هزینه عملیات عمرانی در این مناطق خواهد شد.
وی اضافه کرد: بر اساس مطالعاتمان، حضور گازوئیل در ساختگاه‌های رسی خالص موجب کاهش ظرفیت باربری بستر ( در زیر پی‌های نواری ) به میزان ۵۰ درصد خواهد شد و در ساختگاه‌های رسی مختلط که بخشی ریزدانه غیرچسبنده نیز وجود داشته باشد این کاهش ظرفیت به۶۰ درصد هم می‌رسد.
حسینی با بیان اینکه میزان آلودگی گازئیل تا ۸ درصد شرایط بحرانی‌تری را برای ایجاد سازه‌ها ایجاد خواهد کرد، اظهار کرد: بر اساس نتایج مطالعات شرایط ساختگاه‌های آلوده به گازوئیل از نظر بهره برداری‌های دینامیکی، نسبت به ساختگاه‌های مشابه غیر آلوده، نامناسب‌تر است به این معنی که در زیر سیکل‌های بارگذاری متعدد و مستمر، نشست و تغییر شکل‌های الاستیک و قابل برگشت خاک کاهش و تغییر شکل‌های پلاستیک تجمعی و ماندگار افزایش می‌یابد. در نتیجه سیستم مورد بهره برداری زودتر دچار اختلال خواهد شد.
وی افزود: از آنجا که این تحقیق یک پروژه آزمایشگاهی بود، تحت یک برنامه گسترده آزمایشگاهی و بهره گیری از تجهیزات و دستگاه‌های مختلف موجود در آزمایشگاه‌های مکانیک خاک و دینامیک خاک دانشکده مهندسی عمران دانشگاه امیر کبیر و سایر مراکز، انواع آزمون‌های فیزیکی و مکانیکی در شرایط استاتیکی و دینامیکی بر نمونه‌های خاک‌های ریزدانه انجام گرفت.
میر محمد حسینی بررسی و شناخت رفتاری جامع از مشخصات ژئوتکنیکی خاک های ریزدانه زمانیکه در معرض آلودگی قرار میگیرند را از دیگر بخش‌های این پژوهش عنوان کرد و ادامه داد: نتایج بدست آمده هم در حوزه شناخت ویژگی‌های رفتاری این قبیل ساختگاه‌ها در شرایط بارهای دینامیکی به عنوان شاخه‌ای از ژئوتکنیک زیست محیطی و هم درحوزه کاربری‌های مهندسی ساختگاه‌های آلوده قابل استفاده خواهد بود.
وی انتشار سه مقاله در مجلات ISI داخلی و خارجی را از دیگر دستاوردهای این تحقیق ذکر و اظهار کرد: این مقالات به معرفی نحوه تغییر خواص ژئوتکنیکی خاک‌های آلوده به گازوئیل، روابط و معادلات تجربی جهت تعیین پارامترهای مهندسی خاک‌های ریزدانه آلوده به گازوئیل بدون نیاز به انجام آزمون‌های آزمایشگاهی و نحوه و میزان تغییر خواص الاستوپلاستیک این خاک‌ها در شرایط مواجه با بارگذاری‌های سیکلی می‌پردازند.
این طرح از سوی فاطمه میرمحمد حسینی و با راهنمایی دکتر تقی عبادی و دکتر ابوالفضل اسلامی از اعضای هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر اجرایی شده است.
نظر شما