به گزارش خبرنگار مهر، نشست معرفی و بررسی کتاب «شهر گنبدهای فیروزه ای و کاشی های شکسته» عصر یکشنبه ۴ شهریور در خانه مشروطه اصفهان برگزار شد.
در این نشست رضا اسماعیلی، مهدی ژیانپور و علی ربانی به نقد و بررسی کتاب پرداختند و در نهایت محمود فروزبخش نویسنده کتاب نیز توضیحاتی بیان کرد.
رضا اسماعیلی، معاون سابق دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان در این نشست طی سخنانی گفت: امیدوارم روزی در اصفهان شاهد تشکیل رشته اصفهان شناسی به صورت یک رشته تخصصی باشیم. دوست داشتم که نام این کتاب این گونه بود: سی گفتار در مورد اصفهان شناسی. هر چند عنوان کتاب، قابل تقدیر است.
وی افزود: هفت عرصه در کتاب مطرح شده است: تاریخ، سیاست، هنر، فرهنگ، تربیت، مذهب، اجتماع. محور مشترک تمام مقالات بحث «هویت» و «اصفهان» است و در هم آمیختگی این دو در تمامی فصل ها کتاب را شکل داده است.
این استاد دانشگاه در ادامه سخنانش تصریح کرد: عصاره اندیشه های آقای فروزبخش را در این دو محور است. اصفهانی که دارای هویت و سنت است در جنبه های مختلف و تلاش فروزبخش به دنبال درک رمز و رازهای تمدن است و راز و رمز در این محدوده جغرافیایی، در معماری، آثار و شهر و به خصوص رفتار ها وجود دارد.
وی اضافه کرد: در ابتدای کتاب، مقاله «درآمدی بر روحیات اصفهانی ها» آمده که چنین کارهایی پیشینه دارد مانند کتاب آقای جمال زاده به نام خلقیات ما ایرانیان. ما شخصیت اصلی داریم که در روانشناسی اجتماعی به این می گویند شخصیت اساسی. مهندس بازرگان کتابی دارد به نام سازگاری ایرانیان و یا کار اخیر آقای فراستخواه با عنوان ما ایرانیان.
وی اظهارداشت: فروزبخش در کتاب خود معتقد است اصفهانی ها را با این صفات متمایز می توان شناخت: غلبه تفکر بر احساس، داشتن اضطراب بالا، تفکر به گذشته و آینده، در حال نبودن، جوهر رفتار اصفهانی ها سخت گیری، آداب مندی و ساده نگذاشتن از امور، حسابگری و برقراری ارتباط سخت با آن ها.
این محقق در ادامه سخنانش گفت: در مقاله ای که در مورد نسبت اصفهان رسانه آورده اند، بیان شده که اصفهانی ها پوشیده و رازگونه هستند. در قدیم نیز نوشتارهای بود که اشاره داشت ما جور دیگری می گوییم و جور دیگری عمل می کنیم. همان طور که می دانید خاستگاه اولیه اصفهانی ها در پیش از اسلام، بیشتر دین یهود بوده است که نویسنده معتقد است که آیین یهود در این شکل گیری تاریخی هنوز بر روی روحیات ما تاثیر گذاشته است.
وی گفت: این کتاب به تجارب شخصی بیشتر پرداخته و می تواند مدخلی برای پژوهش ها و تاملات آینده خود نویسنده و سایر نویسنده ها باشد و راه را برای آیندگان در این حوزه باز گذاشته اند.
علی ربانی، دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان دیگر سخنران این نشست بود، وی طی سخنانی گفت: این کتاب همان طوری که نویسنده گفته اند بر اساس ذوق و شهود مولف است در مقابل این نگاه تفکر استنتاجی و تفکر نظام مند علمی استوار است. به مسائل می توان علاوه بر روش این کتاب با روش سیستماتیک هم نگاه کرد. کاری که در این کتاب شده از شیوه استنتاجی دور است. این دو شیوه با هم خیلی می توانند کارآمد باشند.
وی افزود: ما اگر نخواهیم از روش دانشمندان استفاده کنیم نمی توانیم مسائل پیچیده را حل کنیم و اگر مسائل صرفا از طریق شهود و ذوق باشد ارزیابی آن ممکن نیست و الان در این کتاب گزاره های زیادی وجود دارد که قابل ارزیابی به شیوه علمی نیست. در حالی که در کارهای علمی، ما سنجش ها و ارزیابی های دقیقی داریم.
این محقق در ادامه سخنانش گفت: بحث خوبی در مقدمه کتاب مطرح شده این بود که این نوشته کسی است که مساله اش اصفهان است. اما این گام اول است. برای حل مسئله پیچیده باید روش سیستماتیک هم داشت. از آن طرف هم کسانی که جنبه های آکادمیک دارند نمی توانند بدون جنبه های شهود مسائل را حل کنند. آن ها هم باید در کنار یک نگاه هایی مانند آقای فروزبخش قرار بگیرند.
ربانی تصریح کرد: از قسمتهای خوب این کتاب مطرح کردن این مساله است که ما افقمان را گم کرده ایم و معلوم نیست که متعلق به کدام سرزمین هستیم. این مساله در جای جای کتاب بسته به موضوع مدام مطرح می شود.
وی اظهارداشت: در مقالات آخر، نویسنده از مدرنیته گفتند و گفتند که سرنوشت ما استفاده از ابزارهای مدرن است این که شهر مانند اصفهان با پیشینه سنتی طولانی با این وضعیت روبه رو شده است، این تغییراتی که از غرب به جامعه ما سرازیر شده که در مجموع به آن مدرنیته می گویند و هویت ما در معرض آن قرار گرفته است. نویسنده می گوید این سرنوشت ماست اما بیاییم این سرنوشت را از آن خودمان کنیم. ایشان با جملات زیبای خودشان در کتاب آخر دست این معنا را منتقل کردند که ما مجبور هم نیستیم و می توان این سرنوشت را بومی کرد و حرف من این است که این تازه اول الکلام است
مهدی ژیانپور معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی اصفهان نیز یکی از سخنرانان این نشست بود که گفت: نشر آرما در همه جزئیات خوب است و من بیشتر درباره فرم حرف می زنم. فاصله خوب تا عالی، دقت به جزئیات است. برخی از اصطلاحات در کتاب ساخته مولف است و خوب هم از کار برآمده و کسی جز یک اصفهانی دغدغه مند نمی تواند کار را به این خوبی دربیاورد. احساس دارم که اگر جملاتی از کتاب حذف بشود اتفاقی نمی افتد. فکر می کنم ۱۰ درصد کتاب قابل حذف است.
وی افزود: چیزی که من را در مورد کتاب نگران می کند خیلی اصفهانی بودن آن است چرا یک شیرازی باید این کتاب را بخواند. این کتاب توصیف غنی و پاره پاره از یک موقعیت محلی است. به خاطر تکثر موضوعات کتاب در ۳۰ فصل من مخاطب شاید دوست نداشته باشم از همه کتاب استفاده کنم و مشکلی که بعضی ها با مجموعه داستان کوتاه دارند، همین است چون آنجا هم برخی داستان ها انتخاب می شود و از تمام کتاب لذت برده نمی شود. من چند فصل این کتاب را خیلی بیشتر دوست داشتم. نوشتار در مورد قصه های مجید را خیلی دوست داشتم.
مجتبی شاهمرادی مدیر نشر آرما هم گفت: این کتاب در مورد نسل سوم انقلاب اسلامی در مورد اصفهان نوشته شده است که در این نسل به جرأت می توانم بگویم اولین کار است و حتی در نسل دوم هم چنین کارهایی سراغ ندارم. خاصیت این نسل آن است که می تواند به اصطلاح از ساختارها عبور کند و پرسشگرانه باشد.
وی افزود: آقای فروزبخش پیش از این کتابهای دیگری هم نوشته اند اما من اولین اثر جدی ایشان را این کار می بینم و این مجلس به نوعی جشن تولد یک نویسنده است امیدوارم از ایشان کارهای بهتری ببینیم و من هم افتخار انتشار آن را داشته باشم.
محمود فروزبخش، نویسنده اثر در پایان این نشست طی سخنانی گفت: بیش از هر چیز باید بگویم چرا کتاب به دکتر موسی نجفی تقدیم شده است، زیرا این کتاب محصول ۵ سال مقیم بودن من در خانه مشروطه است و البته دو سال دوری از ایشان. به عقیده من باید در اندیشمندان دوره ای مقیم شد و بعد از آنها فاصله گرفت تا سبک خاص خودمان را پیدا کنیم.
وی افزود: من می پذیرم که در کتابم کمتر از منابع و تحقیقات پیشین استفاده کرده ام و این نقد وارد است. همچنین ادعای نظریه پردازی ندارم. بلکه وظیفه من در این کتاب این بوده که در خواننده شوری ایجاد شود و این شور می تواند در روند تحقیقات جوانان محقق تأثیر بگذارد. بدون شک هر نتیجه ای از تحقیقات حاصل شود، من آنرا به نوشته ها و گزارها ی کتاب ترجیح می دهم، اما در موقعیت فعلی کسی در این زمینه ها ورود نکرده بود و من قصد طرح مسئله را داشتم.
این نویسنده اظهارداشت: مسئله دیگر که کتاب من را از چند مقاله پراکنده روزنامه و وبلاگ متمایز می کند این است که در تمامی اینها یک نخ تسبیحی وجود دارد و من در تمامی نوشتارهایم قائل به یک جوهره هویتی برای اصفهان بودم. هویتی که منفعل نیست بلکه فعال است از دوران پیش از اسلام وجود داشته برخی ورودی ها را می پذیرد و برخی را نمی پذیرد.
نظر شما