خبرگزاری مهر - گروه استانها- فرزانه یحیی آبادی: آبادان تنها شهر واقع در نقطه صفر مرزی کشور است که به رغم هجوم ارتش بعث عراق به ایران و محاصره یک ساله و هفت سال دفاع جانانه و تقدیم چهار هزار و ۲۰۰ شهید هیچگاه به دست دشمن نیفتاد و اینگونه بود که «پایتخت مقاومت» ایران اسلامی در طول دوران هشت ساله دفاع مقدس نام گرفت.
موقعیت مکانی موزه دفاع مقدس و صنعت نفت آبادان بر خلاف دیگر موزه‌های کشور که در مناطق دور از خط مقدم جبهه ساخته شده، خود در منطقه جنگی و در خط مقدم جبهه بر پا شده است.
این منطقه به سبب موقعیت ویژه جغرافیایی خود و وجود ابنیه و آثار تخریبی به جای مانده از دوران دفاع مقدس (مرتبط با صنعت نفت)، بکر بودن و همچنین وجود ویژگی‌های منحصر به فرد نسبت به سایر اماکن موجود در آبادان، به عنوان مکان و موقعیتی مناسب برای ایجاد موزه دفاع مقدس و صنعت نفت در نظر گرفته شده است.
مرکز فرهنگی دفاع مقدس و صنعت نفت آبادان که در منطقه‌ای به وسعت ۲۷ هکتار و در ابعادی به طور تقریبی ۹۵۰ متر و عرض متغیر ۳۰۰ متر در نظر گرفته شده، در سال ۱۳۹۱ توسط هیئت مدیره وقت شرکت پالایش نفت آبادان به امر باغ موزه دفاع مقدس و صنعت نفت اختصاص داده شد. بافت تاریخی این منطقه بسیار ارزشمند و پژوهشی است.
مزار ۸ شهید گمنام دفاع مقدس
در بخشی از این موزه، پیکر پاک و مطهر هشت شهید دوران دفاع مقدس به خاک سپرده شده که زیارت و دیدار این هشت مزار برکت و فضای مثبت بسیار قوی را در این منطقه به وجود آورده است.
باغ موزه دفاع مقدس و صنعت نفت آبادان همجوار با اروند رود است، رودخانه مهمی که عملیات‌های زیادی را همچون کربلای ۴، کربلای ۵، والفجر ۸ و کربلای ۸ را در تاریخ خود نگه داشته است. تمامی این عملیات‌ها مربوط به دفاع هشت ساله از شهر مقاوم آبادان است.
نمایشگاه تجهیزات و غنایم جنگی
در نمایشگاه‌های دفاع مقدس، یکی از جاذبه‌های دیدنی، چیدمان ادوات نظامی است. در این مرکز جایگاهی برای استقرار ادوات و ماشین آلات جنگی شامل سلاح و ابزار آلات منظور شده است. بسیاری از این ادوات توسط رزمندگان اسلام در طول دوران دفاع مقدس در مناطق عملیاتی گوناگون از دشمن بعثی به غنیمت گرفته شده است. علاوه بر این سنگرهای بتنی، میادین مین، دکل دیده بانی و وجود خاکریزها به جاذبه‌های این موزه افزوده است.
آثار به جای مانده در باغ موزه دفاع مقدس آبادان به طور تمام، بقایای روزهای جنگ تحمیلی در همین منطقه است و تنها موزه ایران است که با این تعداد اثر و وسعت در حال فعالیت است، منطقه تاریخی گردشگری دفاع مقدس و صنعت نفت آبادان به عنوان منطقه‌ای بسیار جذاب در مرز بین المللی ایران و عراق بهترین مکان برای پژوهش و بررسی گوشه ایی از تاریخ دفاع مقدس کشورمان است. طیف وسیع مردم، ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف در طول سال از این مرکز بازدید می‌کنند ضمن اینکه دانش آموزان مدارس نیز علاقه و تمایل زیادی برای بازدید از این محل نشان می‌دهند.
سوله ای ترکش خورده و پر از زخم‌های جنگ
سوله ای که در گذشته محل تعمیرات و رفع عیوب کشتی‌ها و یدک کش‌های وزارت نفت بوده که در این مکان برای تخلیه بار پهلو می گرفته‌اند، نیز در این منطقه قرار دارد. در طول دوران دفاع مقدس این سوله همواره مورد اصابت توپ و خمپاره مزدوران بعثی قرار می‌گرفت. آثار باقیمانده از ترکش‌ها و انفجار توپ‌ها که باعث ایجاد بیش از ۲۰ هزار جای ترکش در دیوارهای این سوله است، بیانگر زاویه و حجم شلیک توپخانه‌های دشمن در طول یکسال محاصره شهر آبادان است. این مکان همواره مورد توجه بازدیدکنندگان و گردشگران قرار دارد.
بخش‌های مرتبط با صنعت نفت
در باغ موزه دفاع مقدس و صنعت نفت آبادان به طور مجموع تعداد ۳۲ واحد ساختمانی شامل منازل مسکونی کارمندان نفت که به آن شلت یا همان کلبه گفته می‌شد، مجموعه ساختمان‌های اداری از جمله آمفی تئاتر، خوابگاه پرستاران و پزشکان شاغل در بیمارستان نفت، دفتر کامپیوتر مادر، کتابخانه و همچنین سوله‌های مخصوص انبار کالا و تعمیرگاه کشتی‌ها و یدک کش‌ها، لاندری یا همان رخت شورخانه هندی‌ها، کریک حفار بریم که کانال تردد کشتی‌ها و نفت کش هابود و کات سینما که در آن فیلم‌ها که به طور عمده انگلیسی بودند پیش از نمایش در سینما نفت توسط یک مأمور شهربانی و مدیر سینما مورد ارزیابی قرار می‌گرفت در این مکان به صورت نیمه مخروب وجود دارد.
این اماکن تا پیش از جنگ تحمیلی مورد استفاده پالایشگاه، کارکنان و خانواده آنان قرار داشته و در ماه‌های ابتدایی جنگ تخلیه شده و در طول دوران جنگ نیز تعدادی از این ساختمان‌ها محل استقرار رزمندگان اسلام بوده و همچنین یکی از محورهای خط مقدم جبهه محسوب می‌شد. حفاظت و نگهداری و مرمت این اماکن به همان شکل و حالت تخریب شده و خود در دستور کار قرار دارد. مجموعه منازل و ساختمان‌های شاه معدوم نیز در این موزه نگهداری می‌شود.
گورستان انگلیسی‌ها
آرامستانی در این منطقه قرار دارد که به نام گورستان انگلیسی‌ها معروف شده و تعداد ۵۲۶ قبر به شکل و ردیف‌های منظم درون خود دارد، این محل متعلق به دوران مطالعات و اکتشاف‌های نفتی منطقه و فعالیت پالایشگاه آبادان در بازه زمانی سال‌های ۱۹۱۹ تا ۱۹۷۲ بوده که در طول این فاصله زمانی این قبرستان ایجاد شده است.
کارکنان و خانواده‌های تبعه انگلیس و دیگر ملیت‌های غیر مسلمان در آن محدوده زمانی در پالایشگاه و در آبادان مشغول به کار بوده و گاهی به همراه خانواده خود در منازل سازمانی نیز ساکن بوده‌اند، پس از مرگ اکثر آنان در این مکان خاکسپاری شده‌اند. در این گورستان مردگان بر اساس سلسله مراتب اجتماعی و همچنین اعتقادی تقسیم بندی شده و بر روی هر قبرس می‌توان جایگاه افراد را دید.
هر قسمت از این محل تاریخ خاص خود را تداعی می‌کند، تعداد ۱۰ قبر مربوط به سرنشینان یک هواپیمای آبی خاکی دو موتوره هلندی بوده که در ۲۲ جولای سال ۱۹۵۸ میلادی در مسیر مالزی و هلند به دلیل نقص فنی در فرودگاه آبادان فرود اضطراری کرده و پس از تعمیر در حال بلند شدن دوباره دچار مشکل فنی شده و سقوط می‌کند، در اثر این حادثه که در ۱۰ سپتامبر ۱۹۵۸ میلادی رخ داد تمامی سرنشینان آنکه هلندی بوده‌اند کشته شده و در این گورستان به خاک سپرده می‌شوند، البته چندی پیش هلندی‌ها با مجوزهای لازم آمدند و پس از نبش قبر مسافران خود را به دیارشان بردند.
به گزارش خبرنگار مهر، آبادان شهری که پا به پای مردمانش هشت سال در زیر باران هزاران گلوله توپ، خمپاره، راکت، تیر و غیره مقاومت کرد و خاکش با خون پاک شهدا عجین شده باید با تلاش و مسئولیت پذیری متولیان امر دفاع مقدس برای تمام دوران در ذهن‌ها جاودانه بماند.
عکاس: باران کیاوش
نظر شما