عندالمطالبه؛ ۲۹۰ ماه حقوق/ مهریه در اسلام اهرم فشار بر مرد نیست

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: اصلاح قوانین تحکیم خانواده و نیز قوانین مربوط به مهریه از چند دهه پیش توسط فعالان اجتماعی و کارشناسان حوزه خانواده و نیز کارشناسان حقوقی به عنوان یک مطالبه مطرح شده بود و این مطالبات منجر به تصویب طرح ملی مهریه در مجلس شورای اسلامی شد، که بر آن اساس مرد اگر تا ۱۱۰ سکه به عنوان مهریه ملی به همسر خود پرداخت می‌کرد، برای مقدار بیش از ۱۱۰ سکه به زندان نمی‌افتاد.

اما با احتساب قیمت امروز سکه، طلا و ارز، پرداخت ۱۱۰ سکه نیاز به پرداخت بیش از ۴۴۰ میلیون تومان دارد، مبلغی که بر اساس پایه حداقل حقوق کارگران در سال ۹۸ (یعنی یک میلیون و ۵۱۷ هزار تومان) باید یک کارگر برای پرداخت مهریه ملی ۲۹۰ ماه (۲۴ سال) کار کند و حتی ریالی از این کارکرد خود را خرج نکند واین رقم نشان دهنده تعداد زیاد افرادی است، که توانایی پرداخت ۱۱۰ سکه برای مهریه را ندارند و مجبورند برای این ناتوانی به زندان بروند و از سویی دیگر مبالغ بالای بدهی زندانیان مهریه سبب شده، تا این افراد در اولویت ستادهای دیه و کمک به زندانیان نباشند.

اما اردیبهشت سال جاری بود، که آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه در نشست رؤسای کل دادگستری‌های سراسر کشور و دادستان‌های مراکز استان‌ها گفت: باید نظارت شود که تا حد امکان، بازداشت صورت نگیرد و در خصوص مهریه نیز اکثر مراجع معظم تقلید در دیداری که داشتیم تذکر می‌دادند که بر این اساس لازم است بازنگری جدی و فوری در مورد زندانیان مهریه صورت گیرد.

غلامحسن اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه نیز در خرداد ماه سال جاری اظهارات رئیس قوه قضائیه در خصوص مهریه را اینگونه توضیح داد: در خصوص پرونده‌های مهریه، قانون مقرر داشته که تنها در صورتی که زوج توان مالی پرداخت مهریه را داشته باشد اما از پرداخت آن امتناع ورزد، بازداشت خواهد شد، اما در برخی موارد گزارش شده که این الزام رعایت نشده و عدم اجرای صحیح قانون موجب ازدیاد زندانیان مهریه شده است.

وی افزود: رئیس قوه قضائیه نیز با تاکید بر اجرای صحیح قانون، مقرر کردند هرکجا که ثابت شد زوج توان پرداخت مهریه را ندارد، باید از زندان آزاد شود اما اگر زوج تمکن مالی برای پرداخت این وجه را داشته باشد و از آن امتناع ورزد باید طبق قانون بازداشت شود.

اسماعیلی اضافه کرد: آنچه باید عملی شود و انجام خواهد شد، بازنگری در پرونده‌های پرداخت مهریه است که بر اساس آن و با توجه به اجرای صحیح قانون، کسانی که تمکن مالی برای پرداخت مهریه را ندارند آزاد خواهند شد.

هدف اسلام و قانون استفاده از مهریه به عنوان اهرم فشار نیست

در مواردی دیده شده است، که خانم‌ها از مهریه به عنوان حربه استفاده می‌کنند و به همسرشان فشار آورده و او را آزار می‌دهند، اما مواردی نیز دیده می‌شود، که خانم‌ها از تمام حق و حقوق خود می‌گذرند، تا طلاق بگیرندیک کارشناس اجتماعی و مشاوره خانواده در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص اظهار داشت: متأسفانه در حال حاضر در جامعه طوری جا افتاده است، که گویی حس زندگی مشترک وجود ندارد و تنها مهریه است، که سبب پایداری زندگی مشترک می‌شود.

فریبا مرادزاده با بیان اینکه در مواردی دیده شده است، که خانم‌ها از مهریه به عنوان حربه استفاده می‌کنند، گفت: در این موارد خانم‌ها از طریق مهریه به همسرشان فشار آورده و او را آزار می‌دهند، اما مواردی نیز دیده می‌شود، که خانم‌ها از تمام حق و حقوق خود می‌گذرند، تا بتوانند طلاق بگیرند.

وی ادامه داد: نه هدف اسلام و نه قانون استفاده از مهریه به عنوان اهرمی برای فشار به مرد بوده است، مهر از ابتدا هدیه‌ای بوده که مرد می‌بایست، به زن بدهد، اما در مُدگرایی و چشم و هم چشمی مقدار مهریه آن قدر بالا رفته است، که مرد توانایی پرداخت آن را ندارد، در حالی که ما در اسلام و عترت هرگز شاهد نبوده ایم، که از مهر به عنوان اهرم فشار استفاده شود.

یک کارشناس اجتماعی و مشاوره خانواده نیز گفت: زندگی مشترک یک مشارکت زیبا و معامله ۲ سر سود است و زندانی شدن آقایان برای مهریه هدف نبوده است، نمی‌توان با مهریه‌های سنگین و فشار بر مرد به زندگی مورد نظر رسید، اندیشه افراد و فرهنگ آنها است، که می‌تواند سبب استحکام پایه‌های زندگی شود.

آزادی زندانیان مهریه در استان تهران

اینکه مهریه بالا نمی‌تواند، سبب استحکام و پایداری بیشتر زندگی مشترک شود، مطلبی است، که اکثر کارشناسان بر آن اتفاق نظر دارند و دستور رئیس قوه قضائیه توانسته تا حدود زیادی از فشارهای موجود بکاهد، اما این دستور تا چه حد در استان تهران اجرایی شده است، سوالی است، که معاون رئیس دادگستری دماوند در پاسخ به آن به خبرنگار مهر گفت: ۲ الی ۳ نفر زندانی مهریه در دماوند داشتیم، که پس از دستور رئیس قوه قضائیه آزاد شدند.

برخی بانوان برای به اجرا گذاشتن مهریه و کسب درآمد به عقد آقایان در می آیند و سپس مهریه خود را به اجرا می‌گذارند، که به محض مشاهده مصادیق این امر در دماوند، به شدت با آن برخورد می‌شودحجت الاسلام فخاری اضافه کرد: متأسفانه مواردی دیده می‌شود، که بانوان برای به اجرا گذاشتن مهریه و کسب درآمد به عقد آقایان در می آیند و سپس مهریه خود را به اجرا می‌گذارند، که به محض مشاهده مصادیق این امر در دماوند، به شدت با آن برخورد می‌شود.

بررسی‌های میدانی خبرنگار مهر از سایر شهرستان‌های استان تهران نیز حکایت از آزاد شدن زندانیان مهریه که توانایی پرداخت مهریه را ندارند، پیرو دستور رئیس قوه قضائیه دارد.

عضو انجمن حمایت از زندانیان ورامین نیز از آزادی ۳ نفر از زندانیان مهریه در پی دستور رئیس قوه قضائیه خبر داد و گفت: در انجمن حمایت از زندانی‌ها پیگیری‌های لازم برای آزادی زندانی‌های مهریه انجام شد.

حسین خلیلی اضافه کرد: البته دستور رئیس قوه قضائیه به تازگی صادر شده و برای اجرای کامل آن نیاز به پیگیری و گذشت زمان است، اما ترویج این فرهنگ که برای مطالبه مهریه فردی به زندان نیفتد، بسیار پسندیده است.

اصل بر به زندان نرفتن بدهکاران مهریه است

سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در حال حاضر هیچ فردی به‌دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه حتی اگر کم‌تر از ۱۱۰ سکه باشد، نیز زندانی نمی‌شود.

حجت الاسلام حسن نوروزی از بررسی اموال شخصی که از وی به دلیل عدم پرداخت مهریه شکایت می‌شود، خبر داد و گفت: این نیست، که بدون بررسی و دریافت مهریه از افراد متمکن اقدام شود، اما اصل بر جلوگیری از زندانی شدن افرادی است، که توان پرداخت مهریه را ندارند.

وی افزود: در این حالت باید برای فرد بدهکار قسط بندی شود، تا بتواند بدهی مهریه خود را پرداخت کند و البته به این طریق نیز متشاکی نمی‌تواند از زیر بار دینی که بر گردن دارد، شانه خالی کند.

باید منتظر ماند و دید «مهریه» که بر اساس سنّت نبوی بنا شده است، با سوء تعبیر عده ای به بدهی تبدیل می‌شود، که مرد با آرامش خاطر بتواند به ایفای تعهد خود پرداخته و کراهت قلبی نیز در پذیرش اندازه آن نداشته باشد و یا مانند برخی موارد مانعی در برابر دیدگان جوانان در آستانه ازدواج می‌شود.