خبرگزاری مهر – گروه استانها: با پیشرفت روز افزون علم قدرت درمانی انواع گیاهان دارویی به عنوان سلاحی مؤثر در برابر بیماری‌ها آشکار شده به طوری که طی سال‌های اخیر کشت برخی گونه‌های گیاهان دارویی در نقاط مختلف کشور تقویت شده و در حال حاضر نیز بیشتر گیاهان دارویی هم به صورت تازه و هم خشک شده در نقاط مختلف در دسترس هستند.
طبق تحقیقات صورت گرفته تعداد گونه‌های گیاهی شناخته شده در ایران حدود ۸ هزار گونه برآورد می‌شود که از این تعداد حدود ۲۳۰۰ گونه دارای خواص دارویی، عطری، ادویه‌ای و آرایشی و بهداشتی است.
ایران دارای غنی‌ترین منبع و تنوع گیاهان دارویی در دنیاست
بر اساس بررسی‌ها یک هزار و ۷۲۸ گونه از این گیاهان به طور خاص در ایران رویش دارند و از این حیث ایران به همراه کشور ترکیه دارای غنی‌ترین منبع و تنوع گیاهان دارویی در دنیاست که به عنوان یک ظرفیت انحصاری محسوب می‌شود.
طبق سند ملی گیاهان دارویی دولت مکلف است کشت این گیاهان را تا پایان سال ۱۴۰۴ و برنامه ششم توسعه به ۵۰۰ هزار هکتار برساند که انقلابی در کشت گیاهان دارویی است.
استان همدان نیز از این امتیاز بی بهره نبوده و یکی از استان‌های مطرح در زمینه تولید برخی گیاهان دارویی است تا جایی که ورق زدن تاریخ نشان می‌دهد همدان از گذشته‌های دور از قطب‌های تولید انواع گیاهان دارویی در کشور بوده و طب سنتی به طور خاص در آن رواج داشته و با فرهنگ مردم عجین بوده و حتی از سایر شهرهای کشور برای درمان سنتی بیماری به همدان مراجعه می‌کرده‌اند.
حدود ۲۰ قلم گیاه دارویی در استان همدان کشت می‌شود که گل‌گاوزبان، سنبل‌الطیب، بابونه، آویشن، خاکشیر، نعناع‌فلفلی، ختمی، به‌لیمو و اسطوخودوس، آرتیشو یا کنگر فرنگی، گل همیشه بهار و کاسنی از جمله آن هاست اما از انواع گیاهان دارویی که در جای جای استان همدان کشت می‌شود که بگذریم به گیاهی خوش بو که سهم عمده‌ای از سطح زیرکشت گیاهان دارویی را به خود اختصاص داده می رسیم که با نام گشنیز شناخته می‌شود.
گشنیز گیاه خوش عطری است که به شکل‌های برگ، ساقه و تخم گشنیز استفاده می‌شود و به‌واسطه داشتن ویتامین‌ها و مواد معدنی فراوان سرشار از خواص درمانی است.
«گشنیز» گیاه معجزه‌آسا
فواید گشنیز به‌قدری زیاد است که لقب گیاه معجزه‌آسا را به آن داده‌اند چراکه برای کاهش کلسترول، درمان التهاب و مشکلات پوستی و تنظیم فشار خون کاربرد دارد و یک سبزی درمانی و همه‌فن‌حریف است.
در استان همدان که به قطب تولید برخی گیاهان دارویی شهره است نهاوند امتیازدار کشت گشنیز است به طوری که ۹۰ درصد تولید گشنیز استان همدان و حدود ۶۵ درصد تولید گشنیز کشور در این منطقه انجام می‌شود.
کارشناس کشاورزی استان همدان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه متوسط تولید گشنیز ۲ تا ۳ هزار کیلوگرم در هر هکتاراست، گفت: گشنیز در حال حاضر خام فروشی می‌شود در حالی می‌تواند ارز آوری چشمگیری داشته باشد.
بیشترین سود حاصل از تولید گشنیز عاید دلالان می‌شود
نسرین دانشمند با بیان اینکه صنایع فرآوری این گیاه در استان همدان وجود ندارد و به همین علت گشنیز به صورت خام به پاکستان ارسال می‌شود، گفت: بیشترین سود حاصل از تولید گشنیز عاید دلالان می‌شود.
وی با بیان اینکه به گفته کشاورزان این محصول کیلویی ۵ هزار تومان به فروش می‌رسد که مبلغ قابل توجهی نیست، گفت: اگر گشنیز به قیمت مناسب و بدون حضور واسطه و دلال از کشاورز خریداری شود به نفع دولت و کشاورز خواهد بود.
وی گشنیز را گیاهی کم آب بر دانست و با بیان اینکه در شرایط حال حاضر که کشور با مشکل کم آبی روبروست کشت این نوع محصولات ضمن اشتغالزایی در حفظ منابع آبی و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی مؤثر است، گفت: باید صنایع تبدیلی گشنیز در استان همدان راه اندازی شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهاوند نیز در این خصوص گفت: نهاوند با دارا بودن آب و هوای معتدل کوهستانی، زمین‌های حاصلخیز و شرایط آبی مناسب به عنوان قطب کشاورزی استان همدان شناخته می‌شود و حدود ۵۰۰ گونه گیاه دارویی در این شهرستان رشد می‌کند.
۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی نهاوند زیرکشت گشنیز رفته و ۲ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول کار در این حوزه هستند حسین خردمند با اشاره به اهمیت کشت گشنیز به عنوان گیاه کم آب بر در شرایط خشکسالی و بحران آب عنوان کرد: ۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی نهاوند زیرکشت گشنیز رفته و ۲ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول کار در این حوزه هستند.
خردمند با بیان اینکه گشنیز نهاوند در خاورمیانه و حتی کشورهای اروپایی شناخته شده و به محصولی جهانی تبدیل شده است، افزود: نهاوند بیشترین سطح زیرکشت گشنیز را دارد و بیشترین میزان تولید گشنیز کشور در نهاوند انجام می‌شود.
خردمند بابیان اینکه شهرستان نهاوند ۶۵ درصد گشنیز تولیدی کشور را به خود اختصاص داده است، گفت: این محصول نسبت به قیمت نفت ارزآوری چند برابری را برای کشور به همراه دارد.
وی با یادآوری اینکه تولید جهانی این محصول ۲۲۰ هزار تن و سهم ایران از این تولید ۱۲ هزار تن است، گفت: سهم عمده‌ای از گشنیز تولید شده کشور در شهرستان نهاوند کشت می‌شود.
خردمند با بیان اینکه نهاوند رتبه نخست تولید گشنیز کشور را دارا است و گشنیز تولیدی شهرستان نهاوند به کشورهای حاشیه خلیج فارس و پاکستان صادر می‌شود، اضافه کرد: گشنیز به دو صورت بهاره و پاییزه در نهاوند کشت می‌شود.
خردمند بابیان اینکه گشنیز در صنایع مختلف صنعتی، پزشکی و آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد و سالانه به‌صورت سنتی توسط کشاورزان نهاوند کاشته می‌شود ولی سودی که از فروش این محصول باید نصیب کشاورزان شود به دلیل نبود صنایع تبدیلی به جیب دلالان می‌رود، گفت: متأسفانه نبود صنایع تبدیلی و بسته بندی مانع توسعه و پیشرفت در این حوزه است و با وجود ظرفیت‌های بالای شهرستان نهاوند سود حاصل از تلاش کشاورزان به جیب دلالان می‌رود.
نبود تکنولوژی روز و برداشت سنتی از چالش‌ها است
وی نبود تکنولوژی روز و برداشت سنتی را از چالش‌های این بخش دانست و بابیان اینکه این اقدامات منجر به افت کیفیت محصول می‌شود، گفت: بخش اعظم تولیدات بدون فرآوری به خارج از کشور صادر می‌شود در حالی که با ایجاد کارخانجات فرآوری گیاهان دارویی می‌توان به ایجاد اشتغال در منطقه نیز کمک کرد.
خردمند افزود: نهاوند قطب تولید گشنیز کشور محسوب می‌شود و ایجاد صنایع تبدیلی این محصول در کشور به خصوص در استان همدان و شهرستان نهاوند ضروری است.
رئیس جهاد کشاورزی نهاوند با دعوت از سرمایه‌گذاران برای فعالیت در این زمینه عنوان کرد: دولت در کنار سرمایه گذاران خواهد بود.
وی افزود: با برنامه ریزی صحیح و اصولی می‌توان در این بخش تحول عظیم در جهت توسعه و کشت گیاهان دارویی و بهره برداری اصولی همراه با اشتغالزایی پایدار در منطقه به وجود آورد.
ناگفته پیداست فرصت صادراتی و ارز آوری حاصل از آنکه به واسطه پرداختن به گیاه گشنیز عاید کشور می‌شود آنقدر قابل توجه است که لزوم توجه بیشتر به آن را مورد تاکید قرار می‌دهد که در این راستا می‌توان از توان سرمایه گذاران استفاده کرده و زمینه فرآوری این محصول را در کشور مهیا کرد.
نظر شما