کارما و تناسخ از منظر دین اسلام/ارتباط مشکلات بشری با کارما چیست

به گزارش خبرنگار مهر، این هفته در طرح «سه‌شنبه ها با پاسخگویی به شبهات دینی» کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی در ارتباط با یکی از رایج‌ترین شبهات این روزهای فضای مجازی یعنی «کارما» و ایجاد این شبهه در قالب اصول روانشناسی که «مشکلات مادی بشر با توسل به اصول چندگانه «کارما» قابل رفع است»، توضیحاتی ارائه کرده است.

در این ارتباط سعید محمدی در گفت و گو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه، کارما یکی از مفاهیم اساسی و وجه اشتراک هندوئیسم، بودائیسم، سیکیسم، جینیسم و ‏عرفان‏های کاذب است، اظهار داشت: این مفهوم چنان فراگیر شده که امروزه بسیاری از افراد همه مشکلات خود را بر اثر کارما می دانند و با توسل به این نوع عرفان کاذب در پی رفع مشکلات زندگی خود هستند.

کارما و معادگریزی

وی با بیان اینکه کارما به این موضوع اشاره دارد که عملکردهای انسان به شکل ذاتی و خودکار نتایجی یا به عبارت بهتر «انتقام کیهانی» را در این زندگی و زندگی بعد به دنبال دارند، افزود: باور جریانات معتقد به کارما بر این هست که معادی در کار نبوده و افراد نتایج اعمال خود را در همین دنیا خواهند دید، در حالیکه همه ما می دانیم که معاد به دلایل متعدد نقلی و عقلی به اثبات رسیده است.

کارما و اعتقاد به تناسخ

کارشناس همکار مرکز ملی پاسخگویی به شبهات دینی با اشاره به اینکه در مقابل اعتقاد به معاد، اعتقاد به تناسخ قرار دارد، ابراز داشت: بنا بر باور تناسخ روح هر موجودی بعد از مرگ، وارد بدن دیگری (حتی بدن‏های غیرانسانی) می‌شود و در آن بدن زندگی جدیدی را شروع می‌کند.

وی با بیان این توضیح که کارما در واقع اصلی از «تناسخ» است و می گوید که اعمال افراد بر کیفیت این زندگی و زندگی های بعدی او تاثیر خواهد داشت، تاکید کرد: بر این مبنا اگر فرد کار خوب انجام دهد، در بدن های بعدی زندگی خوبی خواهد داشت و اگر کار بد انجام دهد، زندگی بدی در انتظار اوست.

محمدی با اشاره به اینکه این چرخه های متوالی و انتقال روح به قالب های دیگر آن قدر پیش می‌رود تا بابت کارهایی که کرده تسویه حساب کند، به حدیثی از امام رضا (ع) در این ارتباط اشاره کرد و ابراز داشت: امام رضا (ع) می فرمایند که «کسانی که قائل به تناسخ هستند کافر به خداوند بزرگ بوده و تکذیب کننده بهشت و جهنم هستند.»

کارما در قرآن و روایات

وی با اشاره به اینکه در هیچکدام از منابع معتبر دینی همچون قرآن و روایات اشاره ای به کارما نشده و عالمان دینی در جاهای مختلف تناسخ و اعتقاد به آن را رد کرده اند، ابراز داشت: معتقدین به کارما تا به حال در هیچ مجمع معتبر علمی شاهد و دلیل قانع کننده ای برای آن اقامه نکرده اند؛ بر این اساس از یک سو کارما بصورت یک امر مسلم نیست و نظریه ای محسوب می شود که هرگز به اثبات نرسیده است.

مسؤل گروه تبلیغی دیده بان وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: از سوی دیگر نمی توان به طور حتم همه اتفاقات زندگی را به قانون کارما نسبت داد چراکه در این دنیا امور مختلفی هستند که در اتفاقات پیرامون ما نقش اساسی دارند.

وی با بیان اینکه بی‌تردید اعمال گذشته خود انسان، اعمال پدر و مادر و اطرافیان تا حدی، در زندگی فعلی و حتی آینده‌ی فرد اثر می گذارد و هیچ کار خوب یا بدی بدون واکنشی از طرف خداوند نخواهد بود، اظهار داشت: از سوی دیگر می‌دانیم که سختی‌ها، بیماری ها، از دست دادن عزیزان و هزاران مشکل دیگر برای هر کسی ممکن است اتفاق بیافتد، حتی برای انسان‌هایی که دائم در حال انجام دادن کارهای خوب هستند.

کارما می گوید خدایی در کار نیست

محمدی با اشاره به اینکه اعتقاد دین مبین اسلام محور عالم خداوند متعال است اما در کارما خبری از خدا نیست، تاکید کرد: هندوها باور دارند که «کارما» به خودی خود انجام می‌پذیرد و نیازی به مداخله الهی ندارد؛ بر این اساس می گویند این خدا نیست که بخاطر اعمال بشر پاداش می‌دهد یا تنبیه می‌کند، بلکه این اعمال ما است که ذاتاً پیامد های خوب یا بد را همراه خود دارند.

وی اضافه کرد: طبق این باور حتی اگر فرد پشیمان شده و توبه هم بکند سودی به حال وی نخواهد داشت و همچنان عقوبه این کارها در زندگی وی تاثیرات بدی خواهد داشت.

جبری که ظالمانه به نسل بعدی تحمیل می شود

کارشناس همکار مرکز ملی پاسخگویی به شبهات دینی با طرح این سوال که «اگر این جسم کار بدی انجام داده و باید تنبیه شود، پس چرا جسم بعدی عذاب آن را بکشد و اگر این جسم کار خوب کرده چرا آن جسم پاداش ببرد»، گفت: در کارما باید این اصل را بپذیریم که نتایج و پیامدهای اعمال یک نسل از انسان ها به همه نسل‌های بعدی منتقل می شود. یعنی همه اعمال ما بر آینده انسان تأثیر می‌گذارد به نوعی که انسان جدید در تعیین سرنوشت آینده خود نقشی ندارد.

وی ادامه داد: بر این اساس در کارما همان طورکه حیات هر یک از ما به نوبه خود متأثر از اعمال کسانی است که پیش‌تر از ما زیسته‌اند و ما تاثیری در تغییر سرنوشت خود نداریم و محکوم به اعمال گذشته افراد دیگر هستیم و تاوان اعمال آنها را پس می دهیم.

تشکیل نظامهای طبقاتی ظالمانه و  تربیت انسانهایی مورد سیطره نظام های حاکمیت غرب

محمدی با اشاره به نتایج شکل گیری اعتقاد به کارما در جوامع بیان داشت: با یک بررسی دقیق متوجه این نکته اساسی و مهم می شویم که در جوامعِ معتقد به کارما شاهد به وجود آمدن نظام های طبقاتی ظالمانه هستیم چراکه آنها معتقدند که اگر کسی یک سیلی به صورتت زد، آن طرف صورتت را بگیر و بگو بازتاب عمل گذشته من است.

وی تصریح کرد: با این باور انسان سر به زیری تربیت می شود که این وسط مورد سیطره نظام های حاکمیت غرب قرار گرفته است؛ در این آموزه ها به راحتی فرهنگ ظلم پذیری شکل منطقی به خود می‌گیرد و بر این اساس باید گفت که دلیل ایجاد مفهوم کارما در این جوامع خود مورد شبهه و سوال است.

اعتقاد به کارما یک اعتقاد انحرافی است

کارشناس همکار مرکز ملی پاسخگویی به شبهات دینی تاکید کرد: با توجه به موارد ذکر شده و موارد متعدد دیگر اعتقاد به کارما یک اعتقاد انحرافی است اما امروزه در جامعه شاهد این هستیم که برخی افراد با توسل به این واژه و تحت این عنوان که با به کارگیری اصل های خاصی در «کارما» می توان زندگی افراد را به شکل کامل تغییر داد در پی جلب نظر افرادی خاص هستند.

وی تاکید کرد: مسلماً افراد وقتی از این واژگان برای تشکیل کلاسهای آموزشی درباره تغییر روند زندگی یا در جایگاه های روانشناسانه استفاده می کنند باید به این نکته هم اهمیت دهند که این کلمات بار معنایی داشته و کارما به هیچ عنوان جدا از باور به آن معنایی ندارد و بر این اساس باید دقت کنیم که جامعه را تحت تاثیر واژه ها و عرفان های انحرافی قرار ندهیم که هیچ نوع مبنای عقلانی و دینی ندارد.