خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ: گزارش ارسالی از رایزنی فرهنگی ایران در صربستان
برخی از ناشرین بزرگ در صربستان درباره وضعیت کنونی ناشی از ویروس کووید -۱۹ در کشور و تدابیر امنیتی دولت در مبارزه با این ویروس از جمله تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها، کتابخانه‌ها و مراکز تجمع، ابتکارات خود را در این باره و برنامه‌های موجود برای همبستگی با مردم را بیان کردند. پیش از برقراری وضعیت اضطراری در صربستان به دلیل مبارزه با ویروس کرونا، کارکنان کتابخانه بلگراد از کار زیاد حتی قادر به استراحتی کوتاه نبودند، اما پس از چند روز اکثر کتابخانه‌ها به دلیل اعلام وضعیت اضطراری و بسته شدن مراکز تجمع، به طور موقت فعالیت خود را با کاربران متوقف کردند.
با وجود اینکه میزان فروش کتابفروشی‌ها پایین آمده، اما کتاب از طریق آنلاین خریداری می‌شود، انتشارات مختلف در صربستان وضعیت کنونی که مردم در این حال در فکر خواندن کتاب هستند، رضایت بخش می‌دانند. بر اساس مقررات حفاظت از ویروس کووید -۱۹، اولین اقدام تمامی انتشارات در صربستان که کتابفروشی دارند و همچنین کتابفروشی‌های خصوصی ساعات کاری خود را تغییر دادند.
همچنین کتابفروشی‌هایی که در مراکز بزرگ خرید قرار دارند ابتدا بر اساس مقررات این مراکز کار کردند و پس از تعطیل شدن مراکز بزرگ تجاری بر اساس تدابیر دولت، این کتابفروشی‌ها نیز کار خود را به طور موقت تعطیل کردند. ناشران و کتابفروشی‌های بزرگ در صربستان امیدوارند که کتابفروشی‌ها از طریق شبکه‌های اینترنتی بتوانند به فعالیت‌های خود در تماس با مخاطبان ادامه بدهند، زیرا که با توجه به شرایط زندگی کنونی ناشی از بیماری همه گیر ویروس کرونا، ابزار سرگرم کننده کمی برای مردم وجود دارد و خواندن کتاب می‌تواند ضمن سرگرمی مناسب، آموخته‌های مردم را نیز افزایش دهد.
کتاب می‌تواند یک حامی و پشتیبانی اساسی برای مردم باشد و اعتماد به نفس را به آنها برگرداند. در عین حال می‌تواند ناآرامی‌ها و انواع مختلف ترس را نیز از مردم دور کند که در زمان بیماری همه گیر ویروس کرونا یک پدیده عادی است آیا واقعاً کتاب در عصر بیماری همه گیر ویروس کووید -۱۹ (کرونا)، بهترین، امن‌ترین، سرگرم‌ترین ابزار اجتماعی در جامعه کنونی است؟ و آیا در طی حبس اجباری در خانه، اکثر مردم با خواندن کتاب بر تلویزیون و انواع محتویات اینترنت رایگان پیروز خواهند شد؟ سوالاتی هستند که نمایندگان ناشران کتاب در صربستان به آن پاسخ می‌دهند.
کتاب قوت قلب می‌دهد
انتشارات لاگونا Laguna یکی از بزرگترین ناشران در صربستان است و کتابفروشی‌های متعددی در سراسر کشور دارد. تانیا ووچکوویچ، نماینده این انتشارات درباره فعالیت این مرکز انتشاراتی پس از شیوع کرونا گفت: کتابفروشی‌های لاگونا تلاش دارند که با مخاطبان خود از طریق‌های مختلف از جمله شبکه‌های اجتماعی ارتباط برقرار کرده و کتاب‌های مورد علاقه آنها را در دسترس‌شان قرار دهد.
به گفته ووچکوویچ؛ کتاب و کتابفروشی‌ها امروزه آرام کننده واقعی برای قشر وسیعی از مردم به شمار می‌روند که که با رعایت برخی از نکات ایمنی و احترام به تمامی مقررات، در هر زمان در دسترس مردم هستند و علاقه‌مندان به کتاب در هر زمان می‌توانند از طریق آنلاین با کتابفروشی‌های انتشارات بزرگ مانند لاگونا در ارتباط باشند. کتاب غذای روح است، به ویژه اهمیت آن هنگامی که تغییراتی در زندگی روزمره صورت می‌گیرد، بیش از پیش خود را نشان خواهد داد.
ووچکوویچ گفت: خواندن روزمره کتاب به انسان آرامش می‌دهد و ما را از واقعیت‌های کنونی بخاطر بیماری همه گیر ویروس کرونا دور کرده و قدرت ذهنی ما را تقویت می‌کند. توصیه من به همه این است که وقت خود را به گونه‌های دلنشین و خوب بگذرانند. امروز کتاب می‌تواند بهترین انتخاب برای همه باشد.
وی با اشاره به اینکه توزیع کتاب برای بزرگسالان و خردسالان در سراسر کشور صورت می‌گیرد گفت: با این حال انتشارات بزرگ با کاهش قیمت‌ها سعی بر این دارند که در زمان بحران کنونی ناشی از ویروس کرونا دسترسی به کتاب را از این طریق برای علاقه‌مندان راحت‌تر کنند.
بنا به اظهارات وی؛ بیشترین خواسته‌های مردم در این اواخر؛ مجموعه داستان‌های علمی- تخیلی، کتاب‌هایی از فردریک بکمن Fredrik Bakman نویسنده سوئدی و یووال نوح هراری Noa Harari نویسنده یهودی است.
ضرورت دسترسی راحت به کتاب در «رخدادها»
انتشارات دولتی «صدای دولت» یکی از ناشران بزرگ در صربستان است که علاوه بر چاپ قوانین تصویب شده در نهادهای دولتی و همچنین مصوبه و اطلاعات صادر شده از این نهادها، فعالیت انتشار کتاب را نیز بر عهده دارد. زلاتیتسا جوکیچ نماینده این انتشارات به وضعیت اضطراری در کشور و اهمیت این نهاد در زمینه انتشار مصوبات و مقررات نهادهای دولتی اشاره کرد و گفت: این انتشارات زمانیکه صحبت از کتابفروشی‌ها در میان باشد در تمامی زمینه‌ها مطابق تصمیمات دولت عمل می‌کند. انتشاراتی ما در این دوران فروش آنلاین زیادی داشته است. ما نیز مثل ناشران دیگر در همبستگی با مردم و مخاطبانمان تخفیف ۱۵ درصدی برای خرید کتاب ارائه کرده‌ایم.
وی درباره وضعیت کتابخوانی صرب‌ها در دوران کرونا گفت: قطعاً نباید این گونه فکر کرد که کرونا اتفاق افتاده که مردم به خواندن کتاب بیشتر بپردازند. ما یقین داریم که مردم بدون توجه به اوضاع کنونی، در مجموع کتابخوان بوده‌اند و بعدها نیز خواهند بود. به همین دلیل سفارش و تحویل کتاب از طریق آنلاین تا زمانیکه مجاز باشد، ادامه خواهد داشت. ما قبل از اینکه ویروس کرونا در صربستان شیوع پیدا کند، کتاب‌های زیادی را به انجمن بازنشستگان ارسال کردیم و این آمادگی را نیز داریم تا هر درخواستی را برای دست یافتن به کتاب در این زمان دشوار عملی کنیم.
ضرورت کمک دولت‌ها به ناشران در دوره شیوع کرونا
کاتا کالاجروویچ نماینده انتشارات «درت» Deret نیز با اشاره به وضعیت کنونی ناشی از ویروس کرونا و تلاش این انتشارات برای ایجاد ارتباط با مخاطبان می‌گوید: خریداران کتاب عمدتاً خرید از آنلاین را ترجیح می‌دهند و برای اینکه خواسته آنها را عملی کنیم، تصمیم گرفته شد که نیمی از حق الزحمه سفارشات را در صورتیکه در قلمرو صربستان باشد و از دو هزار دینار (حدود ۱۷ یورو) تجاوز نکند، بر عهده بگیریم. این امیدواری وجود دارد که تعداد مراجعه خوانندگان به کتاب نیز در این زمان مانند گذشته باشد، زیرا که خواندن کتاب در این زمان بهترین، امن‌ترین و سرگرم کننده‌ترین در جامعه است.
وی همچنین اعتقاد دارد که کسب و کار انتشاراتی نیز مانند دیگر شاخه‌های اقتصادی در کشور در کنار صنعت گرافیک و حرفه کتابفروشی که اثرات عواقب ناشی از ویروس کرونا را حس کرده‌اند، به کمک‌های دولت نیاز دارند. انتشاراتی‌ها بویژه نشر درت در مجموع فعالیت‌های خود را تا حدود زیادی در این زمان متوقف کرده و فروش تولیدات انتشارات نیز به شدت کاهش یافته و به این دلایل باید گفت که صنعت نشر برای بقای فعالیت‌های خود در آینده نزدیک به کمک دولت و نهادهای ذیصلاح در کشور نیاز دارند.
کرونا زمان باهم خواندن است
لیلیانا مارینکوویچ دبیر کل مرکز خلاقیت‌های هنری صربستان نیز بر این باور است که تصمیم تعطیلی کتابفروشی‌ها در صربستان مانند دیگر مراکز تجمع کشور، تنها در جهت حفظ سلامتی مردم اتخاذ شده و باید به چنین تصمیمی احترام گذاشته شود. اکنون ارتباط با خوانندگان از طریق اینترنت صورت می‌گیرد و باید تاکید کرد که در این زمان، همبستگی و ماندن در خانه برای خود و دیگران بهترین راه برای سلامتی همه ما است.
کتاب غذای روح است، به ویژه اهمیت آن هنگامی که تغییراتی در زندگی روزمره صورت می‌گیرد، بیش از پیش خود را نشان خواهد داد وی عقیده دارد که برای همه خوب خواهد بود که در زمان اقامت اجباری در خانه برای فعالیت‌هایی که معمولاً برای آن وقت نداریم، استفاده کرده و مثلاً کتاب بخوانیم.
مارینکوویچ و همکارانش در این مؤسسه مرتب اهمیت خواندن کتاب با همدیگر را یادآور می‌شوند. این امر به ویژه برای کودکان و والدین بسیار اهمیت دارد: «اکنون فرصتی برای اجرای این توصیه‌ها است. خواندن کتاب با همدیگر و برای هم دیگر نه تنها در جهت ایجاد و توسعه عشق به کتاب مهم است، بلکه موجب تقویت جامعه، بهبود فرهنگ زبانی، غنی کردن واژگان لغتی برای تمامی ما و همچنین فرصتی برای درک عمیق از متن‌های ادبی را نیز فراهم می‌کند. در ضمن خواندن کتاب به طور گروهی برای کودکان و بزرگسالان به طور یکسان مناسب و استقبال کننده است.»
مرکز خلاقیت‌های هنری صربستان در اولین روز برقراری وضع اضطراری در کشور، فرم دیجیتالی خود را باز و استفاده رایگان از کتاب‌های درسی دیجیتال را اجازه داد. در این زمان تعداد کاربران چند برابر افزایش پیدا کرد، چرا که این مؤسسه نشر کتاب، دارای ابزار دیجیتالی خوبی است که مکمل مفید آموزشی برای آموزش از راه دور به شمار می‌رود.
با کتاب می‌توان بر ترس‌های ناشی از کرونا غلبه کرد
سنژانا رانکوویچ بنیانگذار و مالک کتابفروشی «زلاتنو رونو» Zlatno runo نیز با اشاره به زمان بیماری همه گیر ویروس کرونا با تاکید بر اهمیت بسیار خواندن کتاب در تمامی زمان‌ها و موقعیت‌ها، گفت: این امکان وجود دارد که با خواندن کتاب بیشتر بر بروز ترس و ناراحتی‌های مختلف ناشی از ویروس کرونا از خود دفاع و بر آن غلبه کنیم.
وی فعالیت انتشارات «زلاتنو رونو» را مانند دیگر انتشارات در صربستان در زمان وضعیت اضطراری در کشور، منطبق با تدابیر دولت در محافظت از ویروس کرونا خواند و گفت: اطمینان دارم که خواندن کتاب، انتخاب بخشی از مردم در این زمان است و در عین حال فرار از نوع خاص پرخاشگری شبکه‌های اجتماعی است که این روزها حضور آنها در اطراف ما زیاد شده است، البته از این شبکه‌ها نیز باید استفاده کرد، اما در یک اندازه معین.
به گفته وی کتاب می‌تواند یک حامی و پشتیبانی اساسی برای مردم باشد و اعتماد به نفس را به آنها برگرداند. در عین حال می‌تواند ناآرامی‌ها و انواع مختلف ترس را نیز از مردم دور کند که در زمان بیماری همه گیر ویروس کرونا یک پدیده عادی است.
رانکوویچ با توجه به وضعیت کنونی، کاهش خرید کتاب را دلیلی بر کمتر تمایل مردم به خرید و یا دوری از کتاب نمی‌داند. او در این باره می‌گوید: وقایع و مسائل موجود، ما را در یک تنگناهایی قرار داده که موجب کاهش خرید کتاب شده است. باید قبول کرد که اعلام وضعیت اضطراری در کشور نه تنها موجب کاهش خرید کتاب شده، بلکه باید اذعان کرد که این وضعیت تمامی اقشار جامعه را تحت تأثیر خود قرار داده است.
نظر شما