خبرگزاری مهر؛ گروه استانها - نوشین سلامت: فقدان کارخانه مناسب برای فرآوری محصولات خام کشاورزی و باغی اصلی‌ترین ضعف استان کشاورز خیز اردبیل است، مشکلی که سال‌های گذشته هم اگرچه بارها در دستور بررسی قرار گرفته، اما هیچ نتیجه مطلوبی در این باره حاصل نشده است.
سالانه شاید ده‌ها تن محصولات باغی در استان اردبیل روی دست باغداران می‌ماند، بسیاری از محصولات کشاورزی دور ریخته شده یا به قیمت ناچیزی به مباشران فروش یا همان «دلالان» فروخته می‌شود، با این حال هنوز هم اقدامی برای ایجاد و ساخت کارخانه‌های فرآوری محصولات کشاورزی در اردبیل با هدف ایجاد ارزش افزوده و عمل‌آوری برای دسترنج کشاورزان و باغداران صورت نمی‌گیرد.
در حالی که در همه جای دنیا صنعت، مکمل تولید بوده، با این حساب به راحتی می‌توان گفت که عملاً در استان اردبیل این مسئله یا جا نیافتاده است، یا تلاشی برای هم‌سویی صنعت و تولید در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری در جهش تولید صورت نمی‌گیرد.
وقتی در ادامه پیگیری مسئله نبود صنایع تبدیلی به سراغ مسئولان جهاد کشاورزی استان رفتیم، ادعا شد که زیرساخت‌های خوبی در استان اردبیل برای ایجاد کارخانه یا حتی کارخانه‌های فرآوری محصولات باغی، کشاورزی، دامی و شیلات در مناطق صنعتی و حتی اراضی ملی مهیا است، اما تنها مشکل موجود این است که، ما سرمایه‌گذار بخش خصوصی نداریم!
فرآوری هیچ سهمی از ۴۰۰ هزار تن میوه ندارد
تعریف کلی صنایع تبدیلی شاید به شکل ساده همین باشد؛ هر محصول کشاورزی و باغی بعد از تولید نیاز به فروش، ذخیره‌سازی یا فرآوری دارد که فرآوری خود نیازمند یک سری صنایع و زیرساخت‌های ویژه بوده، زمانی که بخش اعظمی از محصولات به سبب درجه کیفیت، قابل عرضه در بازار یا ذخیره‌سازی نباشد، اصلی‌ترین راه با هدف ایجاد ارزش افزوده و فروش بیشتر همان فرآوری است.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به تولید سالانه بیش از ۴ میلیون تن انواع محصولات باغی و کشاورزی در استان اردبیل اظهار کرد: تمامی این محصولات در نوع خود از کیفیت خوبی برخوردار بوده اما در بین محصولات باغی برخی میوه‌هایی که زیردرختی محسوب می‌شوند برای فروش یا صادرات مناسب نیستند.
علی نعمتی از تولید سالانه ۴۰۰ هزار تن انواع میوه در استان اردبیل خبر داد و تاکید کرد: تمامی این محصولات با احتساب درجه‌بندی یا باید سریعاً وارد بازار شده و به فروش برسد، در اقدام بعدی برای ذخیره‌سازی تفکیک شود که ظرفیت سردخانه‌های اردبیل هم‌اکنون ۷۲ هزار تن است.
وی ادامه داد: در صورت عدم عرضه به بازار و ذخیره‌سازی این محصولات باید جهت فرآوری به کارخانه‌ها منتقل شود که متأسفانه در استان اردبیل طی سال‌های گذشته ما چنین امکاناتی برای فرآوری محصولات باغی نداشتیم و همچنان هم از این ظرفیت بی‌بهره هستیم.
به گفته نعمتی عمده محصولات باغی استان میوه سیب بوده که سهم ۲۴۰ هزار تنی از مجموع محصولات باغی را دارد.
محصول سیب که گفته می‌شود شاید در وهله اول، تصاویر دور ریختن سیب کشاورزان شهرستان‌های مشگین‌شهر و اردبیل در ذهن مخاطبان تداعی شود که سال گذشته و امسال عکس‌ها و ویدئوهایی در شبکه‌های اجتماعی با این عنوان که دسترنج کشاورزان دور ریخته می‌شود، با حجم حداکثری دست به دست چرخید.
تنها دلیل نبود صنایع تبدیلی نبود سرمایه‌گذار است
حالا سوال اینجاست؛ استان اردبیل که محصولات باغی بی‌نظیری دارد و میزان تولیدات کشاورزی آن هم به مراتب بسیار بالاتر از برخی شهرها و استانها است، اما آیا جهاد کشاورزی به عنوان اصلی‌ترین متولی در این حوزه نمی‌تواند با مدیریت مناسب در کنار عرضه و صادرات، نسبت به تسهیل ایجاد کارخانه‌های فرآوری اقدامی کند؟
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان در این باره اظهار کرد: همه شرایط خوب و امکانات زیربنایی و زیرساختی برای حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی مهیا است اما هیچ سرمایه‌گذاری حاضر به ایجاد واحد فرآوری در استان اردبیل با سرمایه خود نمی‌شود.
در حالی که نعمتی، مدیر صنایع تبدیلی استان ادعا دارد که تمامی زیرساخت‌های لازم در استان برای ایجاد واحدهای صنعتی فرآوری آماده بوده و حمایت ویژه‌ای از بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری انجام می‌شود، حسن محمدزاده، کارشناس صنایع تبدیلی این ادعا را رد می‌کند.
زمانی که تمامی زیرساخت‌های لازم و مشوق‌های خوبی که مدیران ادعا دارند، برای ایجاد واحد فرآوری در منطقه مهیا باشد بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در اردبیل صف می‌کشد.
محمدزاده در این باره می‌گوید: زمانی که تمامی زیرساخت‌های لازم و مشوق‌های خوبی که مدیران ادعا دارند، برای ایجاد واحد فرآوری در منطقه مهیا باشد بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در اردبیل صف می‌کشد.
علی‌رغم تمام گزارش‌های سالانه و سر ماه سازمان جهاد کشاورزی اعم از حمایت بی‌وقفه از کشاورزان و پیشرفت‌های خوب در عرصه تولید و گام نهادن در مسیر جهش تولید، استان کشاورزخیز اردبیل همچنان از واحدهای فرآوری همچون کنسانتره میوه محروم است.
از طرفی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان اردبیل نیز اذعان دارد که مشوق‌ها و تسهیلات بانکی کم‌بهره خوبی برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در اردبیل در نظر گرفته نمی‌شود و علت اصلی عدم حضور سرمایه‌گذاران در منطقه کمبود بودجه، نبود حمایت کافی از آنها و فقدان برخی زیرساخت‌هاست.
۳۸۰ هزار تن غلات ذخیره داریم
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان از فعالیت ۱۷ واحد کارخانه آردسازی و سیلوهای نگهداری غلات در استان اردبیل خبر داد و گفت: هم‌اکنون ظرفیت ذخیره‌سازی این واحدها در مجموع ۳۸۰ هزار تن است.
به گفته نعمتی مجوز ذخیره‌سازی با ظرفیت ۳۴۰ هزار تن نیز صادر شده و در دست بررسی است.
وی عمده محصولات زراعی استان را سیب‌زمینی، غلات و دانه‌های روغنی دانست و افزود: ۵۵۰ هزار تن سهم گندم و جو، ۸۰۰ هزار تن سهم سیب‌زمینی، ۴۰ هزار تن سهم تولید دانه‌های روغنی در استان اردبیل است.
مدیر صنایع غذایی و تبدیلی استان اردبیل تصریح کرد: هم اکنون ظرفیت ذخیره سازی محصولات کشاورزی استان ۲۱۶ هزار تن بوده که ۷۲ هزار تن سهم سردخانه‌ها، ۴۴ هزار تن سهم انبار بوده و ۱۰۳ هزار تن نیز با پیشرفت فیزیکی ۱۰ تا ۹۰ درصد در دست تأسیس است.
باید دانست که صنایع تبدیلی باعث ایجاد ارزش افزوده، ایجاد اشتغال پایدار، افزایش درآمدهای ارزی، استفاده بیشتر از محصولات کشاورزی و جلوگیری از اتلاف محصولات می‌شود.
حالا سیاست سازمان جهاد کشاورزی در حالی برای ما نامعلوم است که از طرفی که بسیاری از واحدهای تأسیس شده در رکود به سر برده و خط تولید آنها سال‌ها است خاک می‌خورد، خبرهایی از صدور جواز تأسیس برای واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری خرد دیگر به گوش می‌رسد.
صدور جواز تأسیس برای ۶ واحد فرآوری سیب‌زمینی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در رابطه با واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی به ویژه سیب‌زمینی به خبرنگار مهر گفت: هم‌اکنون ۴ واحد فرآوری سیب‌زمینی با ظرفیت تولید ۳۰ هزار تن و با جذب ۷۰ هزار تن سیب‌زمینی در حال فعالیت هستند.
خلیل نیکشاد از صدور جواز تأسیس ۶ واحد فرآوری دیگر در استان اردبیل خبر داد و افزود: این تعداد کارخانه با جذب ۳۶۰ هزار تنی و ظرفیت تولید ۱۴۵ هزار تن فعالیت خود را آغاز خواهند کرد.
به گفته وی هم‌اکنون واحد رسمی و بزرگ در فرآوری میوه نداریم و چند کارگاه به صورت خانگی و خرد در حال فعالیت هستند که متأسفانه این تعداد هم کفاف نمی‌کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل گفت: از طرف سازمان جهاد کشاورزی هیچ مشکلی در راستای حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی وجود ندارد و اگر فرد حقوقی یا حقیقی نسبت به سرمایه‌گذاری در بحث صنایع تبدیلی محصولات باغی اردبیل اقدام کند نهایت حمایت را از سوی جهاد کشاورزی خواهد داشت.
بیشتر واحدهای صنایع غذایی خرد و غیرفعال است
به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل هم‌اکنون یک هزار و ۹۱ واحد صنایع غذایی در استان فعال بوده که میزان سرمایه‌گذاری کل ۶۰ هزار میلیارد تومان با ظرفیت اشتغال ۲۳ هزار و ۶۰۰ نفر است.
رامین صادقی در این رابطه اظهار کرد: در جذب مواد خام مشکل چندان بزرگی در سطح استان وجود ندارد که هم‌اکنون واحدهای صنایع غذایی ما در شهرک‌های صنعتی شماره ۱ و ۲ و همچنین در جاده‌های مواصلاتی واقع شده و با حداکثر میزان نیروی انسانی و سرمایه در حال فعالیت هستند.
به گفته رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان اردبیل جواز تأسیس پنج واحد خرد صادر شده و پنج واحد بزرگ صنایع غذایی هم در دست بررسی است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل از رکود برخی واحدهای صنایع غذایی خبر داد و گفت: برخی واحدهای خرد با ظرفیت کم تولید و اشتغال در حال فعالیت بوده اما تعداد زیادی از واحدها هم به دلیل پاره‌ای از مشکلات اعم از گرانی دلار و مواد خام اولیه و … در رکود به سر می‌برند.
صادرات محصولات در قالب بسته‌بندی استاندارد یا کیسه‌گیری؟
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان با اعلام نارضایتی از بسته‌بندی‌های غیراستاندارد محصولات کشاورزی در استان اردبیل گفت: متأسفانه محصولات کشاورزی ما بسته‌بندی نمی‌شود بلکه کیسه‌گیری شده و همان طور که از کشاورزان در گونی خریداری شده همانطور هم نسبت به صادرات اقدام می‌شود که این یک ضعف به حساب می‌آید.
نعمتی مشکل برندسازی در استان را از دیگر مشکلات حوزه کشاورزی اردبیل دانست و افزود: ما در سطح استان اردبیل ظرفیت ابداع برندهای بسیار خوبی را داریم اما متأسفانه گاه تولیدات و گاه نبود صنایع کارآمد سبب می‌شود تا نه تنها برندی شکل نگیرد که میزان صادرات و تولید محصولات باکیفیت نیز با افت مواجه شود.
صادرات ۵۱ میلیون دلار محصولات خام کشاورزی
پرویز تقوی، ناظر حوزه نظارت گمرکات استان اردبیل با اشاره به میزان صادرات محصولات کشاورزی در ۸ ماهه امسال به خبرنگار مهر گفت: ارزش وزنی صادرات امسال در بحث محصولات دامی، باغی و زراعی ۵۸ هزار و ۹۲۴ تن و ارزش دلاری آن نیز ۵۱ میلیون و ۲۰۴ هزار و ۳۶۲ دلار بوده است.
به گفته تقوی میزان صادرات امسال نسبت به سال ۹۸ رشد کمی داشته به طوری که کل میزان صادرات محصولات کشاورزی در سال گذشته به اعتبار وزنی ۵۶ هزار و ۵۵۷ تن و به اعتبار دلاری ۴۷ میلیون و ۹۷۹ هزار و ۳۵۰ دلار بود.
با این اوصاف اگر محصولات باغی استان اردبیل که به تعریف مسئولان «زیر درختی» بوده به صورت کامل فرآوری و از استان صادر می‌شد شاید میزان صادرات الان بسیار بالاتر از این رقم می‌بود.
مشکل کشاورزی اردبیل چیزی جز ضعف مدیریت نیست
حسن محمدزاده، کارشناس صنایع تبدیلی و کشاورزی در رابطه با برخی ضعف مدیریت‌ها در حوزه کشاورزی و صنعت کشاورزی در استان به خبرنگار مهر گفت: استان اردبیل به طور واضح فاقد زیرساخت‌های صنایع تبدیلی و تکمیلی بوده و این مشکلی است که نمی‌توان آن را پنهان کرد.
وی با اشاره به اینکه سیب‌زمینی یکی از محصولات استراتژیک و در عین حال قابل سرمایه‌گذاری اردبیل است، اضافه کرد: ما یکی از قطب‌های تولید بهترین سیب‌زمینی کشور هستیم که سالانه حدود ۷۵۰ هزار تن تولید داریم اما برای فرآوری و تبدیل این محصولات با منظور فروش بیشتر با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستیم.
مسئولان کشاورزی استان با یک سری آمارهای تولید سالانه خود را سرگرم کرده و هیچ برنامه‌ای برای صنعتی کردن کشاورزی اردبیل ندارند، در حالی که همین مسئولان چشم خود را به روی زحمت سالیانه کشاورزان و باغداران نیز بسته‌اند.
به گفته این کارشناس، مسئولان کشاورزی استان با یک سری آمارهای تولید سالانه خود را سرگرم کرده و هیچ برنامه‌ای برای صنعتی کردن کشاورزی اردبیل ندارند، در حالی که همین مسئولان چشم خود را به روی زحمت سالیانه کشاورزان و باغداران نیز بسته‌اند.
جای خالی پالایشگاه سیب‌زمینی محسوس است
محمدزاده در رابطه با واحدهای فرآوری کشورهای اروپایی گفت: در برخی کشورها حتی پالایشگاه سیب‌زمینی هم دارند و این چیز خیلی خارق‌العاده‌ای نیست چرا که ما در همین اردبیل خودمان نیز بسیار بهتر و مطلوب‌تر از سایر کشورها، ظرفیت ایجاد پالایشگاه مخصوص سیب‌زمینی و استفاده از مشتقات این محصول و فروش حداکثری محصولات به دست آمده داریم.
کارشناس صنایع تبدیلی یکی دیگر از مشکلات حوزه کشاورزی استان را نبود دامداری صنعتی عنوان و اضافه کرد: در بحث نهاده‌های دام و طیور همچنان با مشکل مواجه هستیم به طوری که وقتی بسترسازی خوبی نباشد و ذخایر استانی به حداقل میزان برسد دوباره این مردم هستند که با کمبود محصول در بازار و قیمت‌های سرسام‌آور مواجه می‌شوند.
به گفته محمدزاده، ضعف در بدنه مدیریت و عدم حمایت کافی از نخبگان و سرمایه‌گذاران در منطقه اصلی‌ترین دلایل عقب‌ماندگی کشاورزی اردبیل است.
نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی در استانی که به یکی از قطب‌های اصلی کشاورزی کشور شهره داشته و سالانه هزاران تن انواع محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات از این استان به مناطق مختلف کشور صادر می‌شود، یک ضعف اساسی است که باید با راهکارهای مناسب چاره‌جویی شود.
اردبیل محروم‌ترین استانِ کشاورز خیر از صنایع تبدیلی
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان اردبیل در رابطه با نبود صنایع تبدیلی در استان اردبیل در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: استان اردبیل علی‌رغم ۷۰ درصد سهم کشاورزی خود به لحاظ صنایع تبدیلی یکی از استان‌های محروم کشور بوده که در این راستا هیچ گونه هزینه دراز مدت در حوزه صنایع تبدیلی و فرآوری انجام نشده است.
حسین پیرمؤذن ادامه داد: با توجه به فصلی بودن صنایع تبدیلی هرگز سرمایه‌گذاری راضی به انباشت سرمایه خود در منطقه‌ای که تنها در یک فصل از سال برای او سودآوری خواهد داشت، نمی‌شود پس برای آوردن سرمایه‌گذار به منطقه باید اراضی، وام‌ها و تسهیلات کم‌بهره و مشوق‌های صادراتی همه از سوی دولت مهیا باشد.
وی افزود: استان اردبیل در حالی استان کشاورزی نامیده شده است که حتی یک کارخانه کنسانتره میوه ندارد و این در حالی است که استانی همچون ارومیه در همسایگی اردبیل ۱۵ کارخانه کنسانتره دارد و تنها دلیل نبود چنین واحدهای تولیدی در اردبیل عدم تخصیص بودجه ملی و نبود مشوق‌های صادراتی و سرمایه‌گذاری است، البته پاره‌ای مشکلات به بحث زیرساخت‌ها مربوط می‌شود که این مشکل نیز باید به صورت اساسی چاره‌جویی شود.
نماینده سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در اردبیل بر لزوم تفاوت بهره بانکی حوزه کشاورزی با سایر حوزه‌ها تاکید و اظهار کرد: اگر ما در حوزه صنعت بهره بانکی ۱۸ تا ۲۲ درصد را داریم باید این میزان در حوزه کشاورزی و صنایع تبدیلی به ۷ یا حتی ۴ درصد برسد.
۶۰ درصد محصولات باغی استان اردبیل درجه ۲ یا ۳ هستند که این میوه‌ها طبیعتاً برای فروش باید فرآوری و صادر شوند که به دلیل نبود صنایع تبدیلی و حتی انبار نگهداری تمام این محصولات برای فرآوری به سایر استانها صادر می‌شود!
به گفته پیرمؤذن ۶۰ درصد محصولات باغی استان اردبیل درجه ۲ یا ۳ هستند که این میوه‌ها طبیعتاً برای فروش باید فرآوری و صادر شوند که به دلیل نبود صنایع تبدیلی و حتی انبار نگهداری تمام این محصولات برای فرآوری و عمل‌آوری به سایر استانها صادر می‌شود!
وی در خصوص میزان سرمایه موردنیاز راه‌اندازی کارخانه کنسانتره گفت: برای راه‌اندازی یک واحد کنسانتره میوه ۱۲ میلیون یورو سرمایه اولیه مورد نیاز است که هیچ سرمایه‌گذاری در صورت نبود زیرساخت و امکانات و مشوق‌های لازم حاضر به صرف این مقدار سرمایه خود در منطقه‌ای همچون اردبیل نمی‌شود.
سهم بودجه ملی اردبیل در خزانه سایر استانها!
خزانه‌دار اتاق بازرگانی استان با اشاره به عدم رعایت مساوات و یکسان‌سازی در توزیع بودجه ملی گفت: عمده منابع مالی ملی ما به میزان ۷۰ درصد سهم سه استان کلان کشور بوده و ۲۷ استان باقی مانده تنها از ۳۰ درصد منابع و بودجه سهم می‌برند که ادامه این روند نتیجه‌ای جز رشد روزافزون مناطق مشخص و تشدید محرومیت سایر استانها نخواهد داشت.
پیرمؤذن به برخی کمبودهای استان اردبیل برای رشد صنایع تبدیلی و تحقق صنعت کشاورزی اشاره و عنوان کرد: یک مثال بارز از کمبود زیرساخت‌های کشاورزی و صنایع تبدیلی در استان ما این است که اردبیل با تولید سالانه یک میلیون تن محصول استراتژیک سیب‌زمینی تنها برای ۲ درصد این محصول سردخانه سرمایشی و گرمایشی دارد و مابقی این محصول در سال به روش سنتی و در انبارهایی که اصطلاحاً طویله نامیده می‌شود، انبار و ذخیره‌سازی می‌شوند که این یک اقدام، شانس فروش این محصول را به کشورهای همسایه به حد چشمگیری کاهش می‌دهد.
وی ضمن یادآوری عدم موفقیت ایجاد کارخانه فرنچ فرایز سیب‌زمینی در اردبیل اذعان کرد: در ۴۰ سال گذشته بیش از ۲۵ نفر سرمایه‌گذار و تاجر برای ایجاد واحد صنعتی فرنچ فرایز سیب‌زمینی در اردبیل اعلام آمادگی کرده‌اند، اما تا به امروز این ایده به دلایل مشخص منطقه‌ای و حتی ملی در هر بار به بن بست رسیده و شکست خورده است.
رئیس اتاق مشترک ایران و جمهوری آذربایجان مشکل کشاورزی اردبیل را جدی عنوان و تصریح کرد: ما برای تسهیل صادرات محصولات کشاورزی خود با کشور آذربایجان برای راه‌اندازی شهرک صنعتی مشترک رایزنی کرده و به موافقت نهایی رسیده‌ایم اما در این راستا دولت خودمان حمایت کافی را از این طرح و طرح‌های مشابه ندارد و این موضوع علناً کار را تا به امروز معلق نگه داشته است.
به گفته پیرمؤذن راه‌اندازی بارانداز ریلی در پارس‌آباد، اتمام راه‌آهن اردبیل، ارتقای اتوبان‌ها، بررسی مشکل پروازهای اردبیل از مواردی است که برای نتیجه‌بخش بودن راه‌اندازی صنایع تبدیلی در استان و تحقق صنعت کشاورزی باید به آنها توجه کافی داشت.
رئیس اتاق مشترک ایران و آلمان اظهار کرد: کشور ما به دلیل برخورداری از منابع ملی خوب علاوه بر تأمین ارزاق ۸۰ میلیون ایرانی توان تأمین ۴۵۰ میلیون نفر از کشورهای حوزه قفقاز و اوراسیا را دارد اما به اندازه سایر کشورها از قدرت اقتصادی مطلوبی برخوردار نیست.
اردبیل می‌تواند قطب صنعت کشاورزی باشد
به گفته رئیس کانون کارآفرینان استان اردبیل ظرفیت‌های خوبی در منطقه برای رونق صنعت کشاورزی مهیا است اما برای تحقق صد درصدی این مهم باید ابتدا تلاش و حمایت دولت کافی باشد.
پیرمؤذن تصریح کرد: متأسفانه در استان اردبیل نه برای زیرساخت‌ها و نه برای بحث صادرات بودجه کافی اختصاص داده نشده است و هنگامی که از رشد استان اردبیل حرف به میان می‌آید این ادعا از سوی مسئولان کشوری می‌شود که استان اردبیل نسبت به جمعیت جوان خود از رشد خوبی برخوردار است و همین قصورات تا به امروز اردبیل را جزو محروم‌ترین استانها در حوزه صنعت کشاورزی قرار داده است.
وی اذعان کرد: اردبیل در مقایسه با خود شاید استان توسعه‌یافته‌ای باشد اما به نسبت ظرفیت‌های خدادادی در قیاس با استان‌هایی همچون تبریز، اهواز، شیراز یا سایر استانها منطقه‌ای محروم و کمتر توسعه‌یافته است و ابتدا باید این موضوع به خوبی برای مسئولان ما جا بیافتد تا تلاشی در راستای رفع کمبودها و تسهیل موانع سرمایه‌گذاری در منطقه انجام گیرد.
اکنون طبق اظهارات مسئولان محلی و با نیم نگاهی به وضعیت کشاورزی اردبیل درمی‌یابیم که مشکل صنعت کشاورزی استان تنها مربوط به مشکلات محلی نیست؛ در پس تمام گفته‌ها و ادعاها یک دلیل اصلی برای محرومیت کشاورزی اردبیل و عدم تحقق صنعت کشاورزی دیده می‌شود، و آن چیزی نیست جز بی‌توجهی دولت و مسئولان بلندپایه کشوری به کشاورزی و صنایع تبدیلی اردبیل.
در عین حال که سایر استان‌های کشور از سهم مطلوبی از سرمایه ملی برای حوزه کشاورزی و تقویت صنایع تبدیلی خود به صورت سالانه برخوردار می‌شوند باید دید که چرا استان اردبیل از سهم ردیف بودجه و تسهیلات و منابع مالی ملی محروم مانده است؟ البته در این راستا از نمایندگان استان اردبیل در مجلس شورای اسلامی هم انتظار می‌رود تا توضیح قانع‌کننده‌ای برای عدم تلاش خود در جذب سرمایه و بودجه ملی کافی در استان ارائه دهند یا در بهترین حالت تمام تلاش خود را به کار گیرند تا ضمن تلافی سال‌های گذشته سهم خوبی از بودجه ۱۴۰۰ برای کشاورزی اردبیل و تقویت صنعت کشاورزی منطقه اخذ کنند.
نظر شما