۱۰ مهر ۱۴۰۰، ۱۰:۳۲

مهر گزارش می دهد؛

تمدن اصفهان بر لبه پرتگاه فرونشست/ زمین دچار سرطان بدخیم

تمدن اصفهان بر لبه پرتگاه فرونشست/ زمین دچار سرطان بدخیم

اصفهان- دل زمین از دو دهه خشکی زاینده رود خالی شده و ترک‌های نقش بسته بر میراث تاریخی شهر موزه اصفهان از پیشروی سرطانی بدخیم حکایت دارد که تمدنی را به ورطه نابودی می کشاند.

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ندا سپاهی: زمین اصفهان از دشت مهیار در جنوب تا حبیب آباد در شمال این شهر گرفتار سرطان شده و این تومور بدخیم در عمق جانش ریشه دوانده و هر روز پیشروی می‌کند. امروز شهری به قدمت تاریخ، در ظاهر و باطن می شکند و آرام آرام در زمین فرو می‌رود.

اگر چه اولین نشانه‌های این بیماری مهلک حدود ۵۰ سال پیش در دشت مهیار و شهر دامنه استان اصفهان مشاهده شد اما اکنون دشت اصفهان- برخوار و مناطقی را درگیر کرده که از جریان زاینده‌رود تغذیه می‌شدند؛ خواجو، سی و سه پل، پل مارنان، پل جویی، پل وحید، میدان نقش جهان، مسجد جامع عباسی، فرودگاه شهید بهشتی، نیروگاه برق شهید منتظری، پایگاه هوایی شهید بابایی، منطقه رهنان، حبیب آباد و کوهپایه در شرق اصفهان برپایه مطالعات و مشاهدات میدانی همه درگیر فرونشست هستند و ترک‌ها و آثار شکنندگی بر این سازه‌ها قابل مشاهده است.

برپایه آخرین مطالعات انجام شده از سوی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور حدود ۱۰ هزار کیلومتر مربع از استان اصفهان یعنی بالغ بر ۱۰ درصد این استان به طور بسیار جدی و خطرناک درگیر فرونشست شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که بالاترین نرخ فرونشست دشت اصفهان ۱۹ سانتی‌متر در سال است که بیشتر در حاشیه‌ها و درون مناطق شهری و جمعیتی و زیرساختی رخ داده است درحالی که بیش از چهار میلیمتر فرونشست در اروپا بحران آب تلقی می‌شود.

هرچند هم اکنون بیش از ۶۰۰ دشت کشور به دلیل برداشت‌های بی رویه از آب‌های زیرزمینی درگیر فرونشست شده است و زلزله خاموش دشت‌های تهران، البرز، قزوین، مرودشت فارس، رفسنجان، دشت پیرامون شهر مشهد، میناب و همدان را تهدید می‌کند اما سازمان زمین شناسی کشور اصفهان را پرمخاطره‌ترین منطقه و نماد فرونشست ایران می‌داند.

در این ارتباط ایمان انتظام رئیس گروه آب زمین شناسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور به خبرنگار مهر می‌گوید: خطر فرونشست در بیشتر دشت‌های کشورمان وجود دارد درحالی که دامنه این خطر وقتی با ساختگاه‌های انسانی، شریان‌های حیاتی و بنگاه‌های اقتصادی برخورد کند به بحران تبدیل می‌شود و یکی از جنبه‌های خطرناک این است که ما شاهد گسترش فرونشست در شهر اصفهان هستیم. این پدیده در تهران هم دیده شده اما در جنوب غربی شهر محدود شده است درحالیکه در اصفهان به درون شهر نفوذ کرده و بحرانی شده است. دامنه فرونشست در اصفهانی که از نظر تاریخی برای کشور اهمیت دارد و همچنین از مراکز شهری و صنعتی مهم است متأسفانه در حال گسترش است.

تمدن اصفهان بر لبه پرتگاه فرونشست/ زمین دچار سرطان بدخیم

آثار فرونشست در دشت اصفهان به طور پیاپی نمایان می‌شود

او می‌افزاید: فرونشست در اصفهان به علت برداشت‌های کشاورزی و صنعتی خود را بیشتر نشان می‌دهد و بیشتر می‌شود. وقتی سطح آب آبخوان پایین می‌رود آثار آن روی زمین نمایان می‌شود، این خطرناک است اما وقتی دامنه این خطر بر روی ساختگاه‌های انسانی، شریان‌های حیاتی و بنگاه اقتصادی اثر گذاشت ما به سمت مرحله بحران پیش می‌رویم که باید خیلی فوری برای آن چاره اندیشی کرد، اصفهان اکنون چنین وضعیتی دارد و واقعاً سطح شکاف‌هایی که ما در استان اصفهان مشاهده کردیم در سایر استان‌ها کمتر دیده شده و با وجود اینکه برخی از شکاف‌های سطح زمین به دلیل وجود خاک‌های مسئله دار و موارد دیگر رخ داده و مستقیماً با فرونشست در ارتباط نیستند، اما سطح شکاف‌های مرتبط با فرونشست در این استان بسیار قابل توجه است.

بسیاری از دشت‌های اصفهان در سال‌های اخیر ممنوعه و ممنوعه بحرانی شدند زیرا در سال‌های پی در پی میزان برداشت آب زیرزمینی از تغذیه آبخوان بیشتر بوده که این امر موجب می‌شود سطح آب زیرزمینی پایین‌تر برود

رئیس گروه آب زمین شناسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به مطالعات انجام شده و تهیه اطلس- نقشه فرونشست و نقشه شکاف‌های زمین در استان اصفهان و اتمام برداشت‌ها در دشت‌های گلپایگان، اصفهان- برخوار، اردستان، کاشان، بادرود و مهیار اظهار می‌کند: بسیاری از دشت‌های اصفهان در سال‌های اخیر ممنوعه و ممنوعه بحرانی شدند زیرا در سال‌های پی در پی میزان برداشت آب زیرزمینی از تغذیه آبخوان بیشتر بوده که این امر موجب می‌شود سطح آب زیرزمینی پایین‌تر برود؛ مانند دشت‌های مهیار و کاشان که شکاف‌های بسیاری از سال‌های قبل در انها مشاهده شده است که در رابطه با فرونشست و گسترش آن است. این شکاف‌ها در دشت برخوار و در همه دشت‌های ممنوعه و بحرانی خود را کم و بیش نشان دادند.

انتظام می‌افزاید: باید توجه داشت که فرونشست یک پدیده دینامیک است و هر سال شدت آن کم و زیاد می‌شود اما دشت‌های اصفهان چند سالی است که به بطور پیاپی آثار فرونشست را نشان می‌دهند و از جمله دشت اصفهان- برخوار که شهر اصفهان در آن قرار گرفته پدیده فرونشست در این چند سال اخیر به طور مرتب در نقاط مختلف آن نمایان شده است.

پیدایش شکاف‌های مختلف تا تأثیر فرونشست بر زلزله خیزی اصفهان

او با اشاره به اینکه نوع شکاف‌ها در دشت اصفهان- برخوار مختلف بودند، خاطرنشان می‌کند: شکاف‌ها یک چرخه شکل گیری دارند، ابتدا شکاف‌های سطحی (ریز و مویین) روی زمین دیده می‌شود که مدتی بعد این شکاف‌ها با افزایش ریزش در زیرزمین گسترش یافته و عمق آن مشخص می‌شود و وقتی که آب سطحی و بارندگی وارد شکاف‌ها می‌شود انها از کناره‌ها ریزش می‌کنند و فرسایش خندقی ایجاد می‌شود؛ پیدایش بسیاری از این شکاف‌ها با فرونشست در ارتباط است که عمق و حالت‌های مختلفی دارند.

به گزارش مهر، کلانشهر اصفهان در پهنه بندی زلزله جزو مناطق سفید و بسیار کم خطر بوده است. رئیس گروه آب زمین شناسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور درباره تأثیر فرونشست بر وقوع زلزله در شهر اصفهان می‌گوید: فرونشست نمی‌تواند اصفهان را ناگهان به شهری زلزله خیز تبدیل کند ولی بعضی از مطالعات در سطح جهان نشان از تأثیر پدیده پایین رفتن سطح اب و فرونشست بر روی فعالیت گسل‌ها در بعضی مناطق بوده است اما می‌توان گفت که خسارات زلزله با وجود فرونشست می‌تواند افزایش پیدا یابد و در منطقه‌ای که درگیر فرونشست باشد وقوع زلزله ممکن است آسیب‌های بیشتری را به دنبال داشته باشد.

تمدن اصفهان بر لبه پرتگاه فرونشست/ زمین دچار سرطان بدخیم

انتظام با بیان اینکه فرونشست که در اصطلاح از آن به عنوان زلزله خاموش یاد می‌شود بطنی و آرام آرام اتفاق می‌افتد، می‌افزاید: بر اثر وقوع فرونشست به مرور ساختمان‌ها ترک بر می‌دارد و عمر مفید آنها کم می‌شود، شریان‌های حیاتی مثل جاده‌ها و ریل راه آهن شکاف بر می‌دارد و آبخوان‌هایی که توان ذخیره حجم زیادی از آب را داشتند متراکم شده و قابلیت ذخیره خود را تا حد زیادی از دست می‌دهند؛ فرونشست چیزی نیست جز تراکم لایه‌های ریزدانه و وقتی این لایه‌ها متراکم شوند آب در بخش‌های مختلف اعماق خاک از هم جدا می‌شود و این بخش‌ها دیگر مانند قبل با هم در ارتباط نیستند بنابراین توان کلی ذخیره آبخوان کم می‌شود. این امر در بلندمدت به اقتصاد و کشاورزی صدمه شدید می‌زند.

ریشه معضل فرونشست در مدیریت کلان آب

رئیس گروه آب زمین شناسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور معتقد است: ریشه معضل فرونشست در مدیریت کلان آب است که با برداشت‌های بی رویه آبخوان‌ها خالی شده و لایه‌های ریزدانه خاک متراکم می‌شود و هنگامی که این خطر به شرایط بحران می‌رسد، مقابله نباید محدود به راه‌حل‌های مدیریت بحران باشد.

انتظام می‌گوید: اگر بخواهیم فرونشست را در کشور مهار کنیم در گام نخست باید مدیریت سختگیرانه منابع و مصارف آب را در پیش گرفت؛ مصارف کنترل شده و مردم را به صرفه جویی تشویق کرد، با نصب کنتورهای هوشمند بر چاه‌های کشاورزی، بازیابی آب از فاضلاب و ترویج کشاورزی مدرن، مصارف آب این بخش مدیریت شود چرا که مصرف آب در کشاورزی کشور خیلی بالاست درحالی که نسبت به معیارهای جهانی بازدهی کمی دارد. ذخایر اب زیرزمینی کشور از سال‌های دور به ما رسیده و ما وظیفه حفظ آن را برای نسل‌های بعدی را به عهده داریم.

آبخوان اصفهان تا سال ۱۴۲۰ دیگر آبی نخواهد داشت

همچنین رضا اسلامی مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی استان اصفهان به خبرنگار مهر می‌گوید: در دشت مهیار در جنوب اصفهان که از سال ۱۳۶۴ جزو دشت‌های ممنوعه بوده و ترک‌های فرونشستی در آن دیده شده به دلیل درشت بودن رسوبات، آبخوان با بارندگی هنوز هم امید برای تغذیه وجود دارد اما در دشت اصفهان- برخوار به دلیل ریزدانه بودن رسوبات وقتی مرگ آبخوان اتفاق افتاد، به هیچ عنوان قابل جبران نیست. البته باید به این نکته اشاره کنم که مرگ ابخوان شروع شده است اما به مرحله نهایی ان نرسیده است.

او می‌افزاید: مطالعات نشان می‌دهد حدود ۶۵ درصد از ذخیره آبخوان دشت اصفهان- برخوار تاکنون برداشت شده است و اگر با همین روند پیش برویم اصفهان تا سال ۱۴۲۰، دیگر آبی در آبخوان نخواهد بود که بتوان برداشت کرد و نبود آب یعنی مرگ اصفهان.

وقتی گفته می‌شود منطقه رهنان ۱۸۴ میلی‌متر، خوراسگان ۱۷۰ میلیمتر و حبیب آباد ۱۶۰ میلیمتر نشست می‌کند بر حسب مطالعات، رصدهای میدانی و پردازش تصاویر ماهواره‌ای بوده است اسلامی به فروچاله‌ای که در طاهرآباد کاشان اشاره می‌کند و می‌گوید: بعید نیست که تا چهار- پنج سال آینده مشابه فروچاله عجیب کاشان، وسط یک خیابان در شهر اصفهان کامل در زمین فرو رود. همچنان که ما در جاده مشکات و یا جاده شهرضا داشته‌ایم.

او با بیان اینکه تاکنون ۵۰۰ نقطه شهر را میدانی رصد کرده‌ایم، اضافه می‌کند: بسیاری از ساختمان‌های مسکونی در شهر اصفهان از خیابان فیض گرفته تا خیابان‌های مهرآباد و رباط دوم ترک خورده‌اند؛ وقتی گفته می‌شود منطقه رهنان ۱۸۴ میلی‌متر، خوراسگان ۱۷۰ میلیمتر و حبیب آباد ۱۶۰ میلیمتر نشست می‌کند بر حسب مطالعات، رصدهای میدانی و پردازش تصاویر ماهواره‌ای بوده است. نکته مهم این است که مطالعات و بررسی‌های سازمان زمین شناسی یا سازمان نقشه برداری و یا شهرداری در خصوص دشت اصفهان- برخوار نشان بر متفق القول بودن همگی بر فرونشست این دشت است.

اسلامی خاطرنشان می‌کند: ضخامت آبرفت در شمال شهر اصفهان زیاد و خاک این منطقه دانه ریزتر است اما در جنوب شهر جنس خاک دانه درشت است، برای مثال خیابان مشتاق دوم و پل شهرستان سنگ بستر نزدیک به سطح زمین است اما در خیابان خواجو ضخامت آبرفت ۴۰ متر است و از این رو شاهد ترک‌ها در سازه‌های این خیابان هستیم و هر چه ما به سمت شمال شهر برویم ضخامت آبرفت بیشتر می‌شود و طبعاً ما شاهد اثرات بیشتری از فرونشست هستیم به طوری که آثار ترک‌های فرونشست را در منازل خانه اصفهان، خیابان جابر انصاری و … به وضوح می‌بینیم.

زمین اصفهان دچار سرطان بدخیم

مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی استان اصفهان با بیان اینکه رودخانه زاینده‌رود در طول تاریخ حتی در زمان خشکسالی، بی آب نبوده است، می‌گوید: از سال ۱۳۷۹ آب زاینده رود قطع شده و از آن سال تاکنون آب در این رودخانه به صورت منقطع جریان داشته است که این وضعیت تنش ایجاد می‌کند زیرا حقابه داران با خشکی رودخانه برای برداشت آب، چاه حفر کردند و آب را از دل زمین بیرون کشیدند. اینکه برخی اظهار نظر می‌کنند که ترک‌های روی پل‌های تاریخی بر اثر فرونشست نیست و یا چون در محدوده میدان انقلاب و سی و سه پل آب زیرزمینی برداشت نمی‌شود زیر رودخانه مشکلی ندارد، اشتباه است زیرا دشت اصفهان- برخوار یکپارچه است و در هر نقطه از این دشت آب برداشت شود بر سایر نقاط تأثیر می‌گذارد.

تمدن اصفهان بر لبه پرتگاه فرونشست/ زمین دچار سرطان بدخیم

اسلامی می‌افزاید: هر اتفاقی در دشت اصفهان- برخوار بر تمام نقاط این دشت اثر دارد؛ فرودگاه شهید بهشتی اصفهان، پل‌های تاریخی، مسجد جامع عباسی، میدان نقش جهان از فرونشست در امان نیستند اما به لحاظ تاثیرپذیری ممکن است یک سازه مقاوم ساخته شده باشد و یکی نه! برای نمونه ورزشگاه نقش جهان یکی از مکان‌هایی است که فرونشست اتفاق می‌افتد یا پایگاه هوایی شهید بابایی و یا نیروگاه برق شهید منتظری که تأمین کننده حدود ۱۰ درصد برق کشور است اکنون دچار فرونشست هستند. وقتی در جنگلی آتش سوزی می‌شود خشک و تر می‌سوزند.

او به تازه‌ترین گزارش یکی از رسانه‌ها از وضعیت ذخیره سدهای کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: در این گزارش آمده است که ذخیره همه سدهای کشور نسبت به سال قبل افت داشتند به جز سه سد که یکی از آنها زاینده رود است درحالی که اکنون کمتر از ۲۲۹ میلیون مترمکعب ذخیره این سد است و ماهانه ۳۵ میلیون متر مکعب برای شرب رهاسازی می‌شود. این درحالی است که پیش‌بینی شده تا آذر ماه بارندگی نخواهیم داشت و پدیده لالینا غالب است و از سوی دیگر تا دوماه آینده حدود ۷۰ میلیون مترمکعب برای شرب مردم نیاز است. وقتی تراز سد از ۱۶۰ میلیون مترمکعب کمتر شود حتی برای کشاورزی مناسب نیست چه برسد به شرب؛ اگر از آذر ماه بارندگی نشود اصفهان آب قابل شرب ندارد از این رو فشار می‌آورند به ۱۲۰ حلقه چاه آب برای تأمین شرب و این به معنای افزایش فشار بر آبخوان است.

مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی استان اصفهان با بیان اینکه زاینده رود تنها منبع تغذیه آبخوان اصفهان بوده است، اضافه می‌کند: متوسط بارندگی سالانه اصفهان با اقلیمی خشک در بهترین شرایط بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیمتر است تنها منبع تغذیه این آبخوان زاینده رود بوده که خشک شد و الی ماشاالله چاه حفر کردند و با کف شکنی آب برداشت کردند؛ این خیلی خطرناک است اما همچنان از زاینده رودی که دیگر رمق ندارد، توقع انتقال و برداشت آب دارند. اسلامی تصریح می‌کند: مجال زیادی نمانده تا فرصت هست طبق مصوبه شواری عالی حقابه زاینده رود تأمین و دائمی جاری شود و از سوی دیگر با جدیت برداشتهای بی رویه از آبخوان متوقف شود زیرا هماگونه که زمان به عقب بر نمی‌گردد فرونشست نیز قابل جبران نیست و فقط می‌توانیم جلو پیشروی و سرعت آن را بگیریم.

سی و سه پل تا ۱۵ سانتی‌متر و نقش جهان تا ۵۰ سانتیمتر قابلیت نشست دارد

بهرام نادی عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد نجف‌آباد که وضعیت سنگ بستر و ضخامت آبرفت دشت اصفهان- برخوار را بررسی و نقشه برداری کرده است، به خبرنگار مهر می‌گوید: ضخامت آبرفت در نقاط مختلف شهر اصفهان متغیر است، در برخی مناطق آبرفت وجود ندارد در حالی که ضخامت آبرفت در برخی نقاط بسیار است.

این محقق اضافه می‌کند: مناطقی مانند شهید کشوری و پل شهرستان که روی سنگ بستر قرار دارد میزان فرونشست قابل صرف نظر کردن است و دچار فرونشست یا آثار آنکه ناشی از پایین رفت سطح آب است، نمی‌شود اما ضخامت آبرفت زیر سی و سه پل ۵۰ متر است و سطح آبخوان زمانی که رودخانه جاری است به میزان مطلوب می‌رسد درحالی که وقتی آب قطع شده و در عین حال با حفر چاه به هر دلیلی از آبخوان برداشت می‌شود سطح آب زیر زمینی کاهش می‌یابد و در این هنگام خاک شروع به نشست می‌کند.

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد نجف‌آباد خاطرنشان می‌کند: اگر آبرفت زیر رودخانه کامل تخلیه شود و سطح آب زیرزمینی به ۵۰ متر برسد برسد که آبی در این آبرفت وجود نداشته باشد، سی و سه پل قابلیت نشست بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر را دارد.

نادی ادامه می‌دهد: هر چقدر به سمت شمال شهر اصفهان برویم ضخامت آبرفت زیاد می‌شود به طوری که در منطقه حبیب آباد عمق این آبرفت بین ۲۸۰ تا ۳۰۰ متر است در حالی که سطح آب زیرزمینی در شمال اصفهان و حبیب آباد از سال ۱۳۵۷ تاکنون بین ۸۰ متر و ۱۴۰ متر کاهش یافته است‌. این میزان آب که از دهه ۵۰ تاکنون تخلیه شده اگر ادامه یابد و تا ۵۰ سال آینده به ته آبخوان برسد حبیب آباد تا یک متر و ۹۰ سانتی متر نشست می‌کند و پیش‌بینی می‌شود با روند نادرستی که در پیش گرفته‌ایم و آبخوان اصفهان هر روز خالی می‌شود به جز مسائل زیست محیطی، شاهد تبعات دیگری نیز خواهیم بود. در منطقه حبیب آباد سال ۱۳۵۰ وقتی زمین را می‌کندند آب جاری می‌شد و نیازی به حفر چاه نبود اما اکنون چاه حفر می‌کنیم و باید ۱۴۰ متر پمپاژ شود.

اگر آبرفت زیر رودخانه کامل تخلیه شود و سطح آب زیرزمینی به ۵۰ متر برسد برسد که آبی در این آبرفت وجود نداشته باشد، سی و سه پل قابلیت نشست بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر را دارد

او می‌گوید: ضخامت آبرفت زیر شمال و جنوب میدان نقش جهان و همچنین بازارچه و مسجد حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ متر است. اگر در مصرف آب بی مبالاتی شود و آب رودخانه قطع باشد و برداشت بی رویه از چاه‌ها ادامه یابد در حالی که طبق آمار شرکت آب منطقه‌ای اصفهان هر سال سطح آبخوان‌ها به طور متوسط یک متر و در برخی مناطق مثل حبیب آباد حتی تا ۲ متر در سال کاهش می‌یابد، مقایسه کاهش سطح آبخوان‌های اصفهان، نشان می‌دهد در مناطقی که ضخامت آبرفت ۱۰۰ تا ۱۲۰ متر است و سالانه یک متر افت سطح آبخوان دارد حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر نشست زمین را تجربه خواهیم کرد.

چرخش ساختمان‌های نوساز در اصفهان

این استاد دانشگاه و دکتری ژئوتکنیک اظهار می‌کند: در ژئوتکنیک طراحی ساختمان‌ها میزان نشست حداکثری یک ساختمان ۲.۵ سانتیمتر و سازه‌های بتی جدید روی خاک رس تا ۱۰ سانتیمتر است و به همین علت است که مشاهده می‌کنیم برخی سازه‌های قدیمی دچار ترک شده و سازه‌های جدید دچار واژگونی یا چرخش می‌شوند. در بررسی‌ها سازه‌هایی را در شهر اصفهان می‌بینیم که جدید ساخته شدند اما بر اثر نشست زمین بین پنج سانتی‌متر تا ۱۵ سانتیمتر از ساختمان کناری فاصله گرفته‌اند.

مترو اصفهان در خطر است

نادی با بیان اینکه فرونشست روی همه سوژه‌های دشت اصفهان- برخوار اثر گذار است، خاطرنشان می‌کند: چه مترو باشد، چه مسجد و یا ساختمان مسکونی، نشست خاک بدون شک روی سازه اثر می‌گذارد، نه تنها بر مترو اصفهان که لوله‌های آب و گاز و تأسیسات شهری. فرونشست شیب لوله‌های فاضلاب را عوض کرده و لوله‌های گاز را دچار تنش می‌کند کمااینکه در شهر دامنه اصفهان، لوله‌های گاز دچار مشکل شده‌اند. پل‌های اصفهان هم چه جدید و چه تاریخی تحت تأثیر فرونشست هستند؛ اثر فرونشست را روی پل وحید بررسی کردم میزان فرونشست کم است اما تنش ایجاد می‌کند.

تمدن اصفهان بر لبه پرتگاه فرونشست/ زمین دچار سرطان بدخیم

عضو هیأت علمی دانشگاه نجف آباد با بیان اینکه راهکار عاجلی برای کنترل سرطان فرونشست وجود ندارد، تصریح می‌کند: مسیر غلط را باید بازگشت و بازنگری کرد تا خود را با محیط زیست وقف دهیم که این امر نحوه تولید و زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این یک هشدار است و در ادامه این مسیر نیاز است که شیوه زندگی را تغییر دهیم، در مصرف آب صرفه جویی کرده، فاضلاب را بازیافت کنیم‌. اگر مسیر اشتباه امروز، تغییر نکند مفهومش پرتگاه است.

به گزارش خبرنگار مهر، مصرف بی رویه و برداشت بیش از حد منابع آب بدون رعایت تعادل بخشی آبخوان‌ها و حذف حقابه‌های محیط‌زیست، رودخانه زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی، دشت‌های اصفهان را درگیر پدیده فرونشست کرده است.

در نتیجه سوءمدیریت چهار دهه گذشته در زمینه مدیریت منابع آبی و پیامدهای ناگوار آن به‌ویژه حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز، برداشت‌های بی رویه و توسعه ناپایدار کشاورزی امروزه بسیاری از آبخوان‌ها خالی شده و منابع آب زیرزمینی به قهقرا رفته است.

بنا به آمار شرکت آب منطقه‌ای اصفهان این استان در چهار دهه اخیر نزدیک به ۱۲ میلیارد متر مکعب کسری مخازن آب زیرزمینی داشته است و بیشترین کسری مخازن آب و فرونشست زمین در استان در امتداد رودخانه زاینده رود و باغات بوده است.

۴۲ هزار و ۳۴۹ حلقه چاه مجاز در استان اصفهان وجود دارد که سالانه به طور متوسط ۳.۵ میلیارد متر مکعب آب برداشت می‌کنند و حدود ۲۱ هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد که در حال حاضر حدود ۹ هزار و ۸۲۳ حلقه چاه فعال است، حدود ۶ هزار حلقه چاه مسدود شده و بقیه چاه‌ها آبی ندارند و متروکه هستند.

فاجعه فرونشست در دشت‌های کشور و به ویژه اصفهان نشان می‌دهد بحران منابع آب جدی است هرچند پیگیری وزارت نیرو برای تعادل بخشی و تغذیه آبخوان‌ها، مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز و محدود کردن برداشت از چاه‌های مجاز در هشت سال اخیر گامی مثبت بوده اما نوشدارو پس از مرگ سهراب است.

کد خبر 5314150

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha

    نظرات

    • ندا IR ۰۲:۰۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۱
      25 1
      اینقد با این دوتا چشامون بدبختی دیدیم ک اگه روسرمونم آوار بیاد فقط نگا میکنیم
      • ندا IR ۰۸:۰۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
        14 0
        باهات موافقم اسمم باهات یکیه و نظرمم همین طور😌😌😌
      • ندا IR ۱۵:۰۱ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        5 1
        اسم منم مث شما دوتا نداست 😳 با نظرت به شدت موافقم والا من اگه زلزله هم میاد تو خونم میمونم تا بیمیرم دیگه حال زندگی ندارم 😑
      • ندا IR ۰۰:۴۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
        0 0
        منم ندام 😑😐یعنی چی یه معجزه پیش اومده منم موافقم روحم دیگه خسته شده از این زندگی نکبت بار
    • مهدی مقینی IR ۰۶:۴۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۱
      29 3
      خربزه کاری در دشت برخوار باید ممنوع شود چرا که مصرف اب بالای دارد
    • م IR ۱۲:۲۶ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۱
      32 4
      تبدیل انسان های خلاق به گداهای زباله گرد کم هنری نیست این چهارتا خشت که ارزشی نداره در برابر هنر روزگار
    • IR ۲۳:۲۰ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۱
      31 1
      ما امانتداران بد وناتوانی برای اینهمه آثارباستانی با ارزش وجهانی بودیم دنیا ایران را با پل خواجو و عالی قاپو میشناسد اونوقت ما با خست وتنگ نطری های بچه گانه انها را بورطه نابودی سپردیم تا آیندگان از ما بعنوان بی سواد وناتوان وفرهنگ ستیزیاد کنند
    • زهرانجفی IR ۰۰:۰۶ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      26 2
      متاسفانه در دامنه ها و ارتفاعات طرف شهرکرد و سامان درخت بادام و هلو کاشتن و ابیاری میکنن که هلوهاشو کیلویی مثلا ۷ یا ۸ تومن بفروشن اونوقت اصفهان نابود بشه اینا عین خیالشونم نیس فروش آب به باغداران شرق اصفهان معنیش غیر لز دزدیدن آبهای زیرزمینیه؟؟ کسی بدادمون نمیرسه خودمونم داریم ظلم میکنیم تامل لطفا
      • ناشناس IR ۱۲:۴۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
        11 18
        عزیزم کل باغهای شهرکرد نصف فضای سبز اصفهان نیست. که با چندین هزار حلقه چاه عمیق آبیاری میشه. یکم از فضای سبزتون کم کنید.به همسایه محروم از بودجه و امکانات گیر ندین. همه چیا برا خودتون میخواهید..
      • IR ۱۳:۵۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
        17 4
        بقیه شهرها نشستند اصفهان نابود شه چون اصفهان قابلیت تبدیل شدن به یه شهر ایده آل داره ولی شهرها دیگه ایران هنوز متوجه نیستند اگه اصفهان نابود بشه همین مشکل فرونشست به سمت بقیه شهرها میره و کل ایران نابود میشه
      • علی IR ۲۲:۲۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
        10 16
        سلام خوب آب خودشون هست و شما آنقدر ناراحت میشوید ، خدارو شکر که اصفهان هیچی ندارم ، آب و گاز و نفت و کشاورزی و صادرات و تمدن از بختیاریها و پوزش از اصفهانی های بی هنر
    • محمد GB ۰۱:۰۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      25 1
      خداییش سخته یه شهر زیبا را بخشگونندن و داغون کنندا آفرین بر صدور زاینده رود به یزد و کاشان قم!!! آفرین به عرضه ی مسولین محترم اصفهانی
    • IR ۰۱:۱۱ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      10 10
      جز دعا کاری از دست ما بر نمیاد
      • یاس بانو IR ۱۱:۰۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
        25 0
        چرا برنمیاد وقتی کشاورزای سرق اصفهان بارها و بارها اعتراض کردن... مردم اصفهان چیکار کردن؟! فقط تماشاکردن و سکوت گفتن کاری ب ما نداره. ما کشاورز نیسیم. مگ تقسیم اب فقط ضرر ب کشاورز زده؟ یکیش همین فرونشست ک تک تکون میرسید ب حرفم... از بناهای تاریخی گرفته تا سقف بالای سرتون... باید یکی بود هم صدا بود
    • حبیب IR ۱۲:۳۸ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      23 1
      سلام یعنی کسی نیست جلوی برداشت آب زیرزمینی را بگیره آقای مهندس کهروانی یا کهروبایی بود ۱۵سال پیش فریاد میکشید جلوی برداشت آب را بگیرید اما ۲سال پیش در روستای ما۳تا چاه تازه از دامنه اومدن نزدیک زایندرود آب را با چاه عمیق بالا میکشن وهیچکس هم هیچ اعتراضی نکرده
    • الهام IR ۱۳:۱۸ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      14 1
      وای چه بد شده خدا ب داد برسه
    • م نوری IR ۱۳:۵۰ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      17 0
      اگر مسئولین عمق این فاجعه غیرقابل جبران را درک می نموند بدون فوت وقت اقدام‌ عاجل را دنبال می کردند . امان از کوته فکری و عدم درک
    • IR ۱۴:۲۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      11 3
      مردم ایران شما دلتان برای اصفهان بسوزد در اصفهان اهل غیرت و شرف برای نجات زاینده رود نیست
    • IR ۱۴:۲۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      16 2
      چرا وقتی اصفهان به مشکل میخوره اخبار سراسری خیلی سطحی ازش میگذره حتما باید این بلا سر خودشون بیاد بفهمند فرونشست یعنی چه
      • .... IR ۱۵:۰۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        5 0
        حالا اگه این مشکل برا تهران پیش میومد سریع اقدام می‌کردند ولی اصفهان چی!؟....
    • علی IR ۲۲:۱۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
      5 13
      باسلام آخه شهری مثل اصفهان که حتی یک قطره آب شیرین هم داخلش نیست و فقط با آوردن آب بختیاریها و اون هم به زور لابی و انتقال زورکی میخوان الکی بزرگش کنم ، نه آبی نه حتی یک معدن هم از خودش نداره ، ذوب آهن و فولاد و برنج کاری نمی‌خواد ، آب و برق و نفت و گاز و زغال سنگ از استانهای دیگه و پوزش این بی هنره
      • جواد IR ۰۰:۳۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        6 6
        خودت مال کووم ده کوره ای
      • حرف اصفهان IR ۰۲:۱۰ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        6 11
        شما و هم ولایتیهات پاشید از اصفهان برید شهر خودتون، تا مشکل اصفهان درست بشه. یخچالهامونم، خودمون جابجا میکنیم. نیازی به شماها نیست.
      • IR ۰۸:۵۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        5 7
        هنر داشتن آب شیرین و معدن نیست اتفاقا همون شهرهایی که ادعا میکنند خیلی منابع دارند از سطح قدرت فکر و منطق خالی اند کاش ما منابع نداشتیم ولی مثل کشور ژاپن انسانیت و خلاقیت داشتیم با شعورمون حرف برای گفتن داشتیم
      • ناشناس IR ۱۲:۰۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        6 3
        گذشت اون زمان که اصفهان بخوره ما نگاه کنیم.. ما هم سهممون و حقمون را میخواهیم... چشم.. ما هلو و بادوم نمیکاریم که شما خربزه و چمن آبیاری کنید
      • IR ۱۶:۴۸ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        12 9
        اب بختیاریا چیه مگه از خونه باباتون اوردین ی نعمت خدادادیه چیطور بلدین مریص میشین بیاید اصفهان هی گوسفنداتونا فروختین اومدین اینجا زمین خریدن حالا اب اب میکنید انگار نمیدونستین چهارمحال حز اصفهان بوده
      • ناشناس IR ۰۷:۴۸ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
        4 0
        وا چه حرفیه زاینده رود تازه راه اندازی شده ؟ که آبش مال بختیاریه این همه بختیاری تو اصفهان زندگی می کنه اینا از کوجا آب میارن می خورن ؟هر شب حموم برن ؟
    • شیوا IR ۰۰:۵۸ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
      6 3
      نمیدونم چرا مردم کل ایران با اصفهان مشکل دارن حالا خوشتون باشه اصفهان تا چندسال دیگه نابود میشه .چهارمحالیها خوزستانیها که برای ی قطره آب شمر شدن برای اصفهان دیگه مهاجرت به اصفهان نکنید اصفهان دیگه نابود شد به درد دک و پزتون نمیخوره...
      • IR ۲۲:۵۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        4 1
        هر شهری مثل اصفهان بتونه گلیم خودش از آب بکشه بالا سطح فقر و گرسنگی داخلش کم باشه دشمن زیاد داره برا همینه از اصفهان خوششون نمیاد نمیتونند ببینند مردم اصفهان اقتصاد و صنعت گردشگری اش برپا باشه
    • نسرین IR ۰۷:۱۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
      1 3
      سلام و عرض ادب. به نظرم آنچه معضل را حل می کند دعا و نماز باران است گذشتگان ما تکنولوژی و امکانات ما را برای حفظ محیط زیست و آثار باستانی نداشتند اما در برابر پروردگار خضوع داشتند و خودشان را از او بی نیاز نمی دانستند دعوا بر سر آب کاری را درست نمی کند آنچه واقعا راه گشاست زانو زدن به درگاه خداست.
    • مصطفی IR ۰۸:۳۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
      6 2
      شهری که آب نداره ذوب آهن برای چی میخواد اون همه درختکاری تو اصفهان هست تو شمال نیست...حقیقت من فرزند شهرستان خواف هستم ۳۰ درصد سنگ آهن کشور اینجاست ۹۰ درصد سنگ آهن می ره اصفهان...نمی گم الان تو قاین منطقه خشک ذوب آهن زدند نمی دونم چرا اینقد لابی و پارتی جای آینده گری رو گرفته ذوب آهن باید چابهار و .
      • IR ۲۲:۵۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
        3 1
        اصفهان اولین شهر ایران بود که صنعت ذوب و فولاد داشت اون شهرهایی که کارخونه ذوب آهن بعد اصفهان زدند آب مصرف کردند یزد و خوزستان بود اگه از تاریخ و صنعت سر در نمیارید یکم برید مطالعه کنید .
    • IR ۱۶:۳۸ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
      2 10
      اصفهان آب باشد مردم هستند وقتی هم نبود میروند جایی دیگر غصه نخور ید
    • Ali IR ۱۷:۵۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
      5 0
      چرا فکر می‌کنید تمدن اصفهان از بین میره? فکر نمی کنید تمدن ایران داره از بین میره
    • ایرج IR ۱۹:۴۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
      2 0
      نصف جهان، داره نصف میشه
    • سجاد IR ۲۳:۳۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
      2 1
      اگه لوله یزد نبود هیچکدوم از ما اصفهانیا این مشکلاتو نداشتم. تازه میراس استانمون ولش کنید مردم کشاورز که دارند از بی ابی میمیرند رو باید چی کار کرد .
    • عباس IR ۰۸:۴۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
      1 0
      اگه مسئولین قید پولو بزنن،صنایع فولاد و ذوب آهن و تعطیل کنن و آب مصرفی صنایعو بدن تو زاینده رود مشکل حله،فولاد و آهنم مثه کود انسانی و آب پنیر ک وارد می کنن از خارج وارد کنن
    • IR ۰۸:۴۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
      0 0
      ذوب آهن و فولاد تعطیل ،آهن و فولادم مثه کودانسانی و آب پنیر وارد کنین،آب مصرفی صنایع وارد چرخه ی محیط زیست بشه
    • ... IR ۰۹:۵۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
      1 0
      ما این همه از سی و سه پل و یا پل خواجو خاطره داریم الانم دست رو دست بزاریم که هیچی نشده اینم نشد حرف که .....
    • شاهپور مقدسی IR ۱۵:۵۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۵
      0 0
      متاسفانه خیانت آشکاری در ارتباط با انتقال اب از اصفهان صورت گرفته و مردم نیز با عدم اگاهی و مطالب سطحی با این مورد مهم بخورد میکنن ک البته باید اطلاعات صحیح بمردم منتقل بشه توسط روزنامه ها و شبکه های مجازی....و بخصوص شبکه استان